Publikaties:
● Met zijn tesis La population de la région Nord-Pas-de-Calais. Etude géographique is Pierre Thumerelle in maart 1979 tot dokter in de aardrijkskunde gepromoveerd.
Dit vijfdelig werk dat zomaar eventjes 1920 blz. beslaat, illustreert hoe het Noorden-Nauwvan-Kales zich door zijn demografische evolutie van de rest van Frankrijk onderscheidt. In deze alomvattende studie heeft Thumerelle zelfs niet nagelaten enkele beschouwingen aan de taalgrens te wijden. Hoewel een grootschalige editie pas over 2 à 3 jaar voorzien is, kunnen vooralsnog eksemplaren in offsetdruk bij de auteur besteld worden. (p.a. P.-J. Thumerelle, U.E.R. de géographie - B.P. 36, 59650 Villeneuve d'Ascq.)
● Het historisch tijdschrift Revue du Nord heeft zijn april-juni-nummer 1979 integraal gewijd aan de stad Dowaai en omgeving.
Het nummer is kwalitatief heel heterogeen. Enerzijds kan je er een onbenullige bijdrage over de dokter te Dowaai tussen 1900 en 1939 en een verkapt artikel over het Dowaaise huis vanaf Lodewijk XIV tot Lodewijk XVIII in lezen, anderzijds tref je er een voortreffelijk artikel over de middeleeuwse oorsprong van de stad en een verhelderend ekonomisch-sociologisch rapport over de periode voor en na de Franse Revolutie in aan. De overige artikels vind ik matig of goed op het randje af.
In de Nederlandstalige synteses staan zoveel domme, onverklaarbare spelfouten dat ik ervan overtuigd ben dat de drukproeven niet eens nagezien werden. Een konstatering die bij de lezer twijfels doet rijzen omtrent de wetenschappelijkheid van een werk dat toch al zo mat is.
● Wie meer wil weten over de tribulaties die onvermijdelijk moesten leiden tot het opnieuw aktief worden van radio Uylenspiegel (Ons Erfdeel, 4/'79, p. 624-625), dient beslist Une radio libre en Flandre: Radio Uylenspiegel van Pascal Vanbremeersch door te nemen. Het vinnig, maar ongelijk spelletje kat en muis tussen het Franse staatsapparaat en de mensen van Uylenspiegel reveleert de hypokrisie van de ene en de gewettigde onverdrotenheid van de andere partij. Pascal Vanbremeersch geeft een omstandige toelichting bij het belang van het medium radio voor het aanwakkeren van de Vlaamse volksgeest en taal in Frans-Vlaanderen. Hij ziet het vooral zitten in een soort schokterapie: ‘Le remède: opérer un choc psychologique, remettre en valeur aujourd'hui ce qui était méprisé hier. Pour cela il faut des moyens. La radio est l'un de ces moyens, particulièrement évident’ (p. 37).
Pascal Vanbremeersch, Une radio libre en Flandre: Radio Uylenspiegel, Westhoek-Editions, 23, rue Vauban, F-59140 Dunkerque, 1979, 95 blz.
● Westhoekse poëzie, zo luidt de titel van een bundel gedichten, proza en spreuken die pater Joris Declercq onder het pseudoniem van Djoos Utendoale op de markt gebracht heeft. In het woord vooraf verdedigt de auteur krachtdadig zijn streektaal en de dialekten in het algemeen. Wie het betoog van Djoos ernstig opvat, krijgt hierbij geregeld de kans zich lekker dood te ergeren. Bij mij kan er alvast een skeptisch glimlachje af wanneer ik een apodiktische uitspraak lees als ‘De meest efficiënte redding van het Vlaams in Frankrijk lijkt me niet anders dan de strijd om een zuiver dialekt te bewaren in Belgisch Vlaanderen’ (p. 15-16). Verder kan ik er wel inkomen dat de volkstaal een rol kan spelen bij de vernederlandsing van Frans-Vlaanderen, maar ik geloof niet dat dit hiertoe de enige weg is. De tekst is ook niet vrij van antilogieën. Een boek beoordeel je uiteraard niet naar zijn woord vooraf. Het is alleen zo dat het woord inleiding hier de publikatie meer schaadt dan baat. De bundel zelf, die verlucht is met enkele goeie tekeningen, wil een warme ongekompliceerde hulde brengen aan de eenvoudige mens van de Belgische en Frans-Vlaamse Westhoek. Op dit punt is Utendoale heel zeker geslaagd. De Nederlandse bindteksten zijn taalkundig wel niet altijd even verzorgd... maar wie had dit ánders verwacht?
Djoos Utendoale, Westhoekse poëzie. Een bundel gedichten, proza en spreuken in de taal van de Westhoek met Nederlandse verklaring en bindteksten, 8990 Roesbrugge, 1979, 167 blz.
● Met belangstelling hebben wij uitgezien naar het begin van het schooljaar in Frankrijk. De grote vraag immers was wat er zou geworden van het onrustwekkende plan Pelletier tot hervorming van het onderwijs van vreemde talen in Frankrijk (Ons Erfdeel, 4/'79, p. 621-622). Pelletier heeft zich echter niet verder gewaagd dan de eksperimentele faze. De Frans-Vlaamse pers heeft de verdere evolutie van het plan Pelletier niet afgewacht om haar lezers eens ekstra te wijzen op het belang van de studie van het Nederlands voor het Noorden. Zo wijst Nord Matin van 29 september 1979 in Dans la région 420 ‘élèves’ pour le néerlandais op de progessieve
Auteursrechtelijk beschermd