Belgische muziek in BRT III.
‘...Als ik over enige jaren een stuk muziek van mijn maaksel plag te vertoonen, dan was 't nooit prysbaer; het most van verre komen om goed te zyn. Maar als ik in de plaats van mijn naam Blankenburg, Di Castelbianco ('t welk 't zelfde is) in 't Italiaans daar boven zette, dan was 't uitstekend...’. Dit citaat uit Elementa Musica, geschreven door Quirin Gerbrandt van Blankenburg in 1729, is jammer genoeg nog van toepassing op een groot deel van het hedendaagse koncertpubliek. Een werk van een eigen komponist wordt, als het tenminste de kans krijgt om gehoord te worden, veelal onthaald op een bevooroordeeld skeptisisme. Waar echter wel geregeld Belgische muziek wordt geprogrammeerd, bewijst het sukses dat na enige volharding wordt bekomen, dat het mis-kennen van eigen muziek veelal een kwestie is van niet-kennen. BRT-III komt in dat verband de eer toe de jongste jaren aanzienlijke inspanningen te hebben geleverd om door de BRT-koncerten of door de dagelijkse uitzendingen het werk van eigen komponisten bekend te maken. Om nog meer aan de groeiende interesse te beantwoorden start vanaf januari 79 het nieuwe programma Autochtoon. Iedere vrijdag, tussen 18 en 19 uur wordt daarin een Belgisch komponist en zijn werk belicht en in historische beschouwingen en stijlkritische bedenkingen benaderd. Toch zal niet iedere week de loftrompet schallen: de zwakke punten worden in objektiviteit (al speelt bij estetisch oordeel onvermijdelijk het persoonlijk aanvoelen mee) aangestipt. Hoofddoel blijft de muziek zelf. De ondertitel van het programma is grasduinen in het ouvre van Belgische komponisten of anders gezegd, de wekelijkse volgorde waarin komponisten aan bod komen, is totaal willekeurig, met dien verstande dat de eerste vrijdag een romantisch komponist aan de beurt is, de tweede week iemand uit de periode tussen de wereldoorlogen, de derde week een levend komponist en de vierde week een Franstalige.
‘Grasduinen’ ook in die zin dat uiteraard beperkingen worden opgelegd door de duur van de uitzending. In 60 minuten een komponist en zijn werk voorstellen noopt tot kiezen, een keuze die bovendien ook wordt bepaald door wat in de BRT-magnetoteek te vinden is. Komposities van langere duur kunnen noodgedwongen eventueel slechts fragmentarisch worden gebruikt. Sommige komponisten kunnen na verloop van tijd een tweede maal aan de beurt komen met een ander aspekt van hun oeuvre. In sommige uitzendingen komt de komponist zelf aan het woord in een vraaggesprek. Uiteindelijk zal aldus, na een reeks uitzendingen, een overzicht over de eigen muziekproduktie zijn geschetst, waardoor, naar we hopen, de luisteraar er met een andere gesteldheid tegenover zal staan. Als luisteraars, via Autoch-toon, het geloof in de Belgische muziek vinden of verstevigen, en wie weet, door dit geloof tot liefde ervoor komen, dan mogen we de bedoelingen van Autoch-toon verwezenlijkt noemen.
Hendrik Willaert.