Een halve eeuw Vlaams Idealisme.
Naar aanleiding van de vijftigste verjaardag van de IJzerbedevaart werd in 1977 onder de titel Een halve eeuw Vlaams idealisme een gedenkboek uitgegeven, samengesteld door Clem de Ridder en Rik de Ghein, sekretaris van het IJzerbedevaartkomitee. Het is een bekommentarieerd fotoboek dat een terugblik moet bieden op de voorbije 49 IJzerbedevaarten. De foto's zijn afkomstig uit de archieven van het IJzerbedevaartkomitee, De Standaard en haar lezers. Deze laatsten, ook al stonden ze slechts één foto af, zien hun naam in het boek vermeld staan, wat niet het geval is met Paul vanden Abeele die instond voor de foto's uit het archief van De Standaard.
Wie weinig van de geschiedenis van de IJzerbedevaart afweet, wordt wel getroffen door de manier waarop bepaalde anti-Vlaamse en Franstalige kringen, dank zij een onvoorstelbare laksheid van de overheid die hen daarbij dan nog de hand boven het hoofd hield, de organisatie van de bedevaart met alle mogelijke middelen poogden tegen te gaan. Wat er na Wereldoorlog I, later in 1930 en na Wereldoorlog II, toen in 1946 de IJzertoren werd opgeblazen, gebeurde, behoort niet tot de fraaiste bladzijden, die een land dat zich een demokratische rechtsstaat noemt, kan voorleggen.
De laatste tien jaar zijn minder boeiend en ook het kommentaar is korter en minder gestoffeerd. Misschien is dat alleen maar een indruk, misschien schrijft men ook moeilijker over een periode die nog vers in het geheugen ligt. Of zou er dan toch iets van aan zijn dat de IJzerbedevaart, ten onrechte dan, aan waarde en invloed inboet doordat men tans nog moeilijk beseft welke weg de Vlaamse Beweging in vijftig jaren heeft afgelegd.
Een trouw bezoeker van de jaarlijkse bedevaart zal het boek graag als souvenir in zijn boekenkast willen hebben. Voor de jonge generatie en voor wie niet met de bedevaart vertrouwd is, zal het boek dokumentaire waarde hebben.
Werner Duthoy.
Rik de Ghein en Clem de Ridder, Een halve eeuw Vlaams idealisme. De IJzerbedevaarten in de archieven van het IJzerbedevaartcomité en De Standaard en haar lezers, Lannoo, Tielt-Amsterdam, 1977, ingenaaid: 360 BF.
Auteursrechtelijk beschermd