Lulu of de dubbele moraal.
De toneelgroep ‘Globe’ bracht van Frank Wedekind ‘Lulu’ in de vertaling en bewerking van Loek Schaareman en Peter Barnes en onder regie van Adrian Brine met in de hoofdrol Canci Geraedts als Lulu.
Het stuk geeft episoden uit het woelige leven van Lulu, een meisje uit de goot opgeraapt door de krantenmagnaat Dr. Schön die een definitieve binding met haar afwijst vanwege haar dubieuze afkomst en die haar voortdurend naar andere minnaars afschuift, minnaars die uit wanhoop telkens een einde aan hun leven maken, totdat zij zelf aan lager wal geraakt, door de beruchte Jack de Ripper wordt vermoord.
Lulu, de vrouw die dupe wordt van de mannenmaatschappij met de dubbele moraal. In het programmaboekje bij deze opvoering wordt in dit verband een citaat aangehaald van Martin Esslin: ‘Door de dubbele maatstaf van de maatschappij staat het de mannen in Lulu's leven wel vrij om hun lusten bot te vieren.. Lulu is dan ook allesbehalve een ‘femme fatale’, of de eeuwige prostituée: zij is het meest ‘onschuldige’ personage uit het stuk, een menselijk wezen dat met volmaakte oprechtheid eenvoudigweg haar eigen natuur volgt. Haar onschuld en haar natuurlijkheid maken duidelijk hoe verwrongen de burgerlijke moraal is.’
In de openingsscène wordt Lulu als een cirkusattraktie opgevoerd en de leeuwetemmer die haar op zijn schouder binnendraagt en bij het publiek introduceert, is in het stuk de vertellende en tonende figuur die tijd en afstand van de episoden overbrugt.
Frank Wedekind, een zgn. randfiguur, leefde van 1864-1918 en dit stuk is een samenvoeging van ‘De Aardgeest’ en ‘De doos van Pandora’, in 1913 werd het onder de titel ‘Lulu’ uitgebracht, Alban Berg zou het later als libreto voor zijn gelijknamige opera gebruiken (enkele jaren geleden opgevoerd in het H.F.).
De opvoering van Globe werd door een aantal critici in de pers ten onrechte slecht ontvangen. Ik weet niet hoe de première was maar een latere opvoering die ik zag was bijzonder boeiend en kwa dekor, toneelbeeld en spel alleszins de moeite waard. In de regie van Adrian Brine kwam duidelijk het beeld van de burgerlijke society uit het begin van deze eeuw (en is er veel veranderd?) over.
Ik kan volkomen begrijpen hoe de toen jonge medische student Bertolt Brecht onderste-boven was bij het vernemen van het bericht van het overlijden van Wedekind, hij heeft zeker in hem een leermeester gehad o.a. betreffende zijn ideeën over het episodentoneel. Ofschoon misschien.