Ons Erfdeel. Jaargang 18

De Beeldenstorm.

Ook in het helder geschreven boekje De Beeldenstorm van Dr. J. Scheerder heb ik niet een bevredigende verklaring gevonden voor dat verrassend fenomeen. Wanneer tussen 10 augustus en 8 oktober 1566 de beeldenstormers vanuit het Frans-Vlaamse Steenvoorde, via tal van Zuidnederlandse dorpen en steden, tot in Maastricht, Groningen, Amsterdam en Leeuwarden zijn opgetrokken en in hun opmars kerken, kapellen en kloosters hebben ontheiligd en altaren, beelden en schilderijen hebben vernield, dan moet een brede ontevredenheid aan de basis van hun optreden en - als we dat zo mogen noemen - sukses hebben gelegen. Het religieus fanatisme, de politieke onrust van die tijd, de ekonomische krisis van het hongerjaar 1566, zijn ongetwijfeld de voornaamste elementen voor de verklaring van het fenomeen. Het feit dat wij, voor zover mij bekend, niet beschikken over een grondige geschiedenis van het protestantisme in de Westhoek - Edmond de Coussemaker heeft in zijn ‘Troubles Religieux’ alleen de bronnen aangewezen - en evenmin over een meer gedetailleerde beschrijving van de Beeldenstorm van zijn aanvang te Steenvoorde tot zijn einde te Asperen, verklaart ongetwijfeld de onvrede bij de lektuur van het boek van Dr. Scheerder. Overzichtelijk opgezet, met in bijlage een interessante ‘Chro-

[p. 632]

nologie van de Beeldenstorm’ en een voortreffelijke bibliografie, voldoet dit boek m.i. niet aan de bestaande behoefte naar een totaalbeeld van deze troebele periode, waarbij ook irrationele en emotionele elementen een medebepalende rol zullen hebben gespeeld. De auteur verantwoordelijk stellen voor de hierboven aangeduide lancunes, zou onredelijk zijn. De lezer verdient echter te worden gewaarschuwd dat hij in dit boek slechts een vlot geschreven synteze zal vinden door talrijke illustraties ook in beeld gebracht. Het zoeken van de antwoorden op de vele nog steeds onopgeloste vragen i.v.m. de Beeldenstorm, blijft een boeiende opdracht voor jonge historici.

Jozef Deleu

De Beeldenstorm door Dr. J. Scheerder. Uitgegeven door Unieboek BV, Nieuwe 's-Gravelandseweg 17-19, Postbus 17, Bussum, Nederland. De Haan Paperbacks, 132 blz., f. 17,50, -, 1974.