Ons Erfdeel. Jaargang 18

Gent: Duizend jaar kunst en kultuur.

Binnen het raam van het Europese Jaar voor het behoud van het architekturaal erfgoed, organiseerde de stad Gent een reeks tentoonstellingen met als algemeen tema Gent, 1000 jaar Kunst en Cultuur.

De naam van de stad wijst op een uiterst gunstige ligging voor het ontstaan en het ontwikkelen van een stedelijke kern. ‘Gand’ is een Keltisch toponiem dat ‘monding’ of ‘samenvloeiing’ betekent. Voor Vlaanderen was de plaats waar de Schelde en de Leie elkaar ontmoeten uiteraard van bijzondere betekenis. Archeologisch onderzoek heeft enkele jaren geleden de aandacht gevestigd op een Gallo-Romeinse virus. In de zevende eeuw was er eerst de stichting door Amandus van het klooster Ganda, waaruit later de St. Baafsabdij zou groeien; en daarna door Johannes de oprichting van een tweede klooster Blandinium waaruit Sint-Pietersabdij is ontstaan. De Rooftochten van de Vikingen in de XIe eeuw vernietigden echter deze eerste kern. Rond de versterking van graaf Boudewijn II (op de plaats waar zich nu het Gravensteen bevindt) vestigde zich daarna een nieuwe beginnende stad. Tussen 1000 en 1300 kende Gent een opvallende bloei door de lakennijverheid. In de veertiende eeuw was de stad voor heel Vlaanderen politiek belangrijk door het optreden van Jakob en Filips van Artevelde. In de zestiende eeuw was er in Gent een

[p. 608]

harde protestantse groep. De contra-reformatie werd beheerst door de invloedrijke bisschop Antoon Triëst. De Oostenrijkse periode van de 18e eeuw legde de basis voor de nieuwe bloei van de tekstielnijverheid. Gent zal inderdaad volop gaan deelnemen aan de industriële revolutie. In 1817 is er ook de stichting van een universiteit. De stad bezit tevens een eigen kern van de Vlaamse Beweging rond Jan-Frans Willems... Deze enkele flitsen uit de meer dan duizendjarige geschiedenis van Gent tonen meer dan overduidelijk hoe hier veel aanwezig was voor de schepping van een stedelijke kultuur. De opeenvolgende grote Europese geestesstromingen hebben hier dan ook een vruchtbare voedingsbodem gevonden.

In elk van de drie voornaamste stedelijke kulturele instellingen werd een tentoonstelling ingericht over bepaalde aspekten van dit kulturele leven. In het Museum voor Schone Kunsten van 19 april tot 29 juni de plastische kunsten: de schilderkunst, de beeldhouwkunst en de grafische kunsten; in het Oudheidkundig Museum van de Byloke van 21 juni tot 31 augustus de miniatuurkunst, de edelsmeedkunst, de borduurkunst, de boekdrukkunst en tenslotte in het Centrum voor Kunst en Cultuur St.-Pietersabdij van 11 juli tot 14 september de bouwkunst en de kunstnijverheid. De resultaten van het wetenschappelijk onderzoek werden opgenomen in drie lijvige katalogi.

Een detailbespreking van deze tentoonstelling valt uiteraard buiten de mogelijkheden van deze korte berichtgeving. Maar het is duidelijk dat Gent een uiterst belangrijke plaats heeft ingenomen in de zomertentoonstellingen van 1975.

J.-P. Ballegeer