Ons Erfdeel. Jaargang 18
(1975)– [tijdschrift] Ons Erfdeel–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 210]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
germaanse en romaanse dubbelnamen van gemeenten in belgië en noord-frankrijkwillem pée  In De Standaard van 13 juni 1973 kon men lezen op blz. 7 in een berichtje over ‘Man doodgeschoten bij afrekening te Luik’: ‘...Meteen werd hij opzij gedrongen door Lajos Mokosenyi, in Luik bijgenaamd “Moko”, die in gezelschap was van twee andere mannen, Chr. H. uit Sint-Niklaas en Maurice F. uit Milmort’. Wie niet vertrouwd is met de aardrijkskunde van ons land zou onmiddellijk denken dat het heerschap Chr. H. een telg is van de hoofdplaats van het Zoete Land van Waas. Hij zou zich echter diep vergissen, want er bestaat ook in de provincie Luik een Saint-Nicolas, dat niet vertaald wordtGa naar voetnoot(1), en ietwat dichter bij de stad Luik ligt dan het noordelijke Milmort. Enkele maanden vroeger las ik in dezelfde krant het verhaal van een overval - het kan ook een moordpoging of een verkrachting geweest zijn -, die gebeurd was te Herseaux en op diezelfde bladzijde hetzelfde verhaal, maar dat dan te Herzeeuw was geschied. De journalist die het blad opmaakte, wist blijkbaar niet dat Herzeeuw de Nederlandse naam is van HerseauxGa naar voetnoot(2). Een verwarring van dezelfde aard las ik op het einde van de tweede wereldoorlog in een Frans-Belgische krant. Op dezelfde bladzijde en dicht bij elkaar stond vermeld dat het Amerikaanse leger een suksesvolle aanval had uitgevoerd op de Duitse stellingen te JuliersGa naar voetnoot(3) en dat hetzelfde gebeurd was te Jülich. De verantwoordelijke journalist mag zich nog gelukkig achten dat er geen derde legerbericht was gekomen uit Gulik, de Nederlandse naam van Jülich. Er zijn tal van gemeenten met eensluidende namen. Daarom dient men goed op te | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 211]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
passen. Zo is Bailleul de naam van een dorp in het arrondissement Doornik en tevens de Franse naam van het Fransvlaamse grensstadje Belle, Forêt de naam van een gemeente in het arrondissement Aat en ook van de voorstad Vorst te Brussel. Mons is niet enkel de naam van de hoofdplaats van Henegouwen, in het Nederlands Bergen, maar ook die van een dorp in het arrondissement Luik. In het arrondissement Nijvel is er een Perwez, dat in het Nederlands Perwijs heet, maar Perwez uit het arrondissement Namen blijft onveranderd. Saint-Amand (arrondissement Charleroi) blijft onvertaald, maar Sint-Amands (Puurs) aan de Schelde, waar Emile Verhaeren begraven ligt, heet ook in het Frans Saint-Amand. In de schoolatlasGa naar eindnoot(4) die ik vóór de oorlog 1914-1918 in het lager onderwijs gebruikte - en die ik zorgvuldig heb bewaard en nog raadpleeg - staan veel Franse namen vermeld voor Vlaamse gemeenten. Zo staat in het arrondissement Turnhout voor de gemeente Lille: Lille-Saint-Pierre, waarschijnlijk om de verwarring met Lille (Rijsel) te vermijden. Ik geloof dat dit kan volstaan. Toch wil ik er nog op wijzen dat er een aantal Nederlandse namen zijn van Waalse of Noordfranse gemeenten, die bij ons bekend en gebruikelijk zijn, maar waaraan de meeste Nederlanders, maar ook Vlamingen, uit onwetendheid meestal, de Franse benaming geven en aldus uit onachtzaamheid een stuk van hun taalpatrimonium laten teloorgaan. Daarom heb ik hier hun aandacht willen vestigen op die nog levende doubletten. Deze bijdrage streeft niet naar volledigheid. Zij behandelt in hoofdzaak de officiële Nederlands-Franse, Frans-Nederlandse en Duits-Franse, Frans-Duitse dubbelnamen sinds 1930. Wie meer over die Duits-Franse, Frans-Duitse dubbelvormen wil weten, verwijs ik naar de studie van Elisée Legros, La frontière des dialectes romans en BelgiqueGa naar eindnoot(5) en naar die van Armand Boileau, Toponymie et contact des langues en BelgiqueGa naar eindnoot(6). Wie belang stelt in Belgische taalgrensproblemen vindt een betrouwbare gids in H. Drayes bijdrage De studie van de Vlaamsch-Waalsche taalgrens in BelgiëGa naar eindnoot(7). In de Alfabetische Lijst van de Belgische Gemeenten, van 1-8-1973Ga naar eindnoot(8) komt een lijst voor van de gemeenten met twee wettelijke benamingen. Er zijn er 156 in het geheel. Daarin zijn er 12 Nederlandse en 13 Franse taalgrensgemeenten, 13 uit het Brusselse en 10 uit het Duitssprekende gebied. De andere zijn oude dubbelvormen van steden, zoals Liège-Luik, Namur-Namen, Brugge-Bruges, Antwerpen-Anvers, enz. en van gemeenten in de buurt van de taalgrens. Veertig jaar geleden was het aantal gemeenten met dubbelvormen veel groter. De Centrale Dienst voor de Statistiek vermeldt er op 31-12-1930Ga naar eindnoot(9): 252. De grote zuivering is gebeurd tussen 1930 en 1937Ga naar eindnoot(10) en het zijn vooral de gemeenten met sintnamen die er het slachtoffer van werden. Laten wij eens nagaan welke dubbelnamen verdwenen en wat ervan overgebleven is. Voor de overzichtelijkheid zullen wij iedere provincie afzonderlijk behandelen van West naar Oost. Wij beginnen dus met West-Vlaanderen. Op 31 december 1930 waren er 34 Westvlaamse gemeenten met dubbelvormen:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 212]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
In 1937 bleven er nog negentien over. Ghistelles, Harlebeke, Saint-André, Vive-Saint-Bavon, Saint-Genois, Vive-Saint-Eloi, Winkel-Saint-Eloi, Saint-Jacques-Cappelle, Saint-Georges (2x), Sainte-Croix, Saint-Michel, Saint-Pierre-Cappelle en Saint-Ricquiers waren verdwenen. Die toestand bleef ongewijzigd in 1941Ga naar eindnoot(13) en 1946Ga naar eindnoot(14), maar in 1973Ga naar eindnoot(15) zijn belangrijke wijzigingen ingetreden: Bas-Warneton (Neerwaasten), Dottignies (Dottenijs), Comines (Komen), Mouscron (Moeskroen) en Warneton (Waasten) zijn naar het nieuwe Waalse arrondissement Moeskroen, in de provincie Henegouwen, overgeheveldGa naar eindnoot(16); Sint-Andries, Sint-Kruis en Sint-Michiels zijn door Brugge genaastGa naar eindnoot(17), Sint-Jan door leperGa naar eindnoot(17), Sint-Joris door NieuwpoortGa naar eindnoot(17), Sint-Rijkers door AlveringemGa naar eindnoot(17) en Sint-Pieters-Kapelle is bij de nieuwe gemeente Spermalie gevoegdGa naar eindnoot(17). Helkijn en Spiere krijgen de voorrang boven de Franse benamingen.
Ik ben niet van zins hier een taalpolitieke diskussie te openen, maar ik voel mij toch verplicht te wijzen op de willekeur en de lichtzinnigheid die de taalgrensregeling hebben beheerst. In de strenge winter van het eerste oorlogsjaar 1939 heb ik het dialekt opgenomen van de gemeente Hout(h)em bij Komen, aan de Leie. Zoals voor de andere gemeenten waar dialekt werd opgenomen, vroeg ik naar de taaltoestand. Ziehier wat ik toen hierover optekendeGa naar eindnoot(18): ‘Houtem is een tweetalige gemeente. Alle inwoners kennen min of meer Frans, met uitzondering van enkele pas ingeweken Vlamingen. Bijna iedereen kent ook Vlaams (± 90%). Alleen de ouderen kennen nog Waals. Het Waals gaat zeer snel achteruit, terwijl het Vlaams even snel veld wint.
Vóór de oorlog 1914-1918 waren de Walen het talrijkst: ± 80% Walen tegenover 20% Vlamingen. In 1939 zijn er wel 60% Vlamingen, maar bij de volkstelling geven de meeste Vlamingen het Frans op als voertaal, hoewel zij het betrekkelijk weinig kennen, omdat zij in het lager onderwijs het Frans als voertaal willen behouden. De meesten van hen werkten in Frankrijk en wilden dat hun kinderen genoeg Frans zouden leren om zich daar verstaanbaar te maken’.
De bevolkingstelling van 1930 gaf 1303 inwoners. Daarvan spraken 591 enkel Frans, 143 enkel Vlaams, 514 Vlaams en Frans, 1 Vlaams, Frans en Duits, en 54 geen van de drie talen. Er waren er | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 213]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
echter 966 die beweerden uitsluitend of het meest Frans te spreken en 269 die uitsluitend of het meest Vlaams sprakenGa naar eindnoot(19). Toen ik op de speelplaats van de school kwam, hoorde ik van de kinderen niets anders dan Vlaams. Mijn zegslieden waren de koster en de veldwachter van het dorp. In 1962 werd Hout(h)em naar het Waalse arrondissement Moeskroen van de provincie Henegouwen overgeheveldGa naar eindnoot(20). Ik geloof niet dat daar nog iets aan toe te voegen is. Herseaux wordt bijna altijd in het Frans vermeld, hoewel de Nederlandse naam Herzeeuw in West-Vlaanderen goed bekend is. Hetzelfde geldt - maar in mindere mate - voor Luingne, dat in het Nederlands Lowingen heetGa naar eindnoot(21). Locre (1930) is sinds 1937 Loker geworden. Er zijn in West-Vlaanderen nog twee zeer bekende gehuchten die ook een niet-officiële Franse benaming dragen: Le Coq (Den Haan), een wijk van Klemskerke en Le Zoute (Het Zoute), een wijk van Knokke. Oost-Vlaanderen en Brabant tellen de meeste gemeenten met Sint-namen. Voor Oost-Vlaanderen zijn dat er 22 op de 34 gemeenten met dubbelnamen. De telling van 31 december 1930 vermeldt:
In 1937 bleven hiervan nog zeven dubbelvormen over: Drongen - Tronchiennes, Gent - Gand, Geraardsbergen - Grammont, Oudenaarde - Audenarde, Ronse - Renaix, Sint-Niklaas - Saint-Nicolas en Temse - Tamise. Bij deze zeven dubbelvormen kwam zich in 1937 nog een achtste voegen, nl. Russeignies - Rozenaken, waarvan de Nederlandse naam pas dan officieel werd opgenomenGa naar eindnoot(22).
De spellingen Aeltre, Velsique en Sulsique, die veeleer de Franse uitspraak weergaven, werden vanaf 1937 gewijzigd in: Aalter, Velzeke en Zulzeke.
Amougies, waarvan de Nederlandse tegenhanger Amengijs wel bekend is, maar nooit officieel werd opgenomen, werd bij de wet van 8-11-1962 bij Henegouwen gevoegd. A. BoileauGa naar eindnoot(23) vermeldt voor Schorisse de Franse vorm Escornaix. In mijn schoolatlas vond ik nog Saint-Jean-in-Eremo en Saint-Pierre, de wijk van Gent waar in 1913 het nieuwe station werd opgetrokken en dat dan ook Sint-Pietersstation heet. Het ‘Verzeichnis...’Ga naar eindnoot(24) vermeldt nog te Ronse de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 214]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vlaamse benaming Deurne voor het zuidelijke Waalse gehucht Durenne.
Van de Vlaamse provincies is Antwerpen diegene welke het kleinste aantal Sintnamen en daarom ook dubbelvormen telde: tien.
Daarvan blijven er sinds 1937 vier over: Antwerpen - Anvers, Baarle-Hertog - Baerle-Duc, Lier - Lierre en Mechelen - Malines. Volledigheidshalve wil ik hier nog aan toevoegen dat mijn schoolatlas ook Vieux-Dieu (Oude-God, een gehucht van Mortsel), Poederlé (Poederlee) en Lille-Saint-Pierre (Lille) vermeldt.
Limburg telde op 31-12-1930 vierendertig officiële dubbelvormen:
In 1937 bleven er achttien over. Groot-Gelmen, Groot-Loon, Grote-Brogel, Grote-Spouwen, Gutschoven, Kleine-Brogel, Kleine-Spouwen, Klein-Gelmen, Kuringen, Niel-bij-Sint-Truiden, Piringen, Sint-Huibrechts-Hern, Sint-Huibrechts-Lille, Sint-Lambrechts-Herk, Val-Meer en Vreren waren eentalig Nederlands geworden.
De toestand veranderde niet in 1941 en 1946, maar in 1973 blijven er maar negen gemeenten met dubbelvormen over: Borgloon - Looz, Herk-de-Stad - Herck-la-Ville, Jeuk - Goyer, Lauw - Lowaige, Leopoldsburg - Bourg-Léopold, Rutten - Russon, Sint-Truiden - Saint-Trond, Sluizen - Sluse en Tongeren - Tongres.
Bassenge, Lanaye en Roclenge-sur-Geer werden bij de wet van 8-11-1962 bij het arrondissement Luik gevoegd; Otrange bij de wet van 8-11-1962 bij het arrondissement Borgworm gevoegd en bij de wet van 2-7-1964 in de gemeente Oreye opgenomen. Bij de wet van 17-7-1970 werd Diets-Heur, door samenvoeging met Vreren de gemeente Vreren, Mechelen-Bovelingen, door samenvoeging met Rukkelingen-Loon de gemeente Bovelingen, Veulen opgenomen bij de gemeente Heers en Vorsen bij Montenaken.
Hoewel Korsworm de gewone Nederlandse vorm is voor Corswarem (in 1962 naar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 215]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Luik overgeheveld), werd hij nooit officieel erkend. Mijn schoolatlas vermeldt nog Mielen-sur-Aelst voor Mielen-boven-AalstGa naar eindnoot(26) en Niel-près-d'Asch voor Niel-bij-AsGa naar eindnoot(27). A. BoileauGa naar eindnoot(28) kent nog zeven andere dubbelvormen, die wel niet geschreven worden, maar in het dialekt voorkomen: Batsheers - Basse-Hêr, Hoepertingen - Houpertange, Kortijs - Cortisse, Millen - Wa. Mèlin, Mélange, Nerem - Wa. Nèdrin, Ordingen - Ordange, Vechmaal - Wa. Fîmâle en Zichen-Sussen-Bolder - Bolré.
De provincie Brabant is de ingewikkeldste. Ik heb ze daarom, voor de overzichtelijkheid in drieën ingedeeld: 1. Vlaams-Brabant, 2. het Brusselse en 3. Waals-Brabant (het arrondissement Nijvel). Ik zal ze in die volgorde behandelen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1.Vlaams-Brabant telde in 1930 - Brussel niet meetellend - negenendertig gemeenten die officieel een dubbele benaming hadden:
Van die negenendertig dubbelvormen zijn in de tellingen van 1937 tot 1946 veertien overgebleven: Beert - Brages, Dworp - Tourneppe, L'Ecluse - Sluizen, Galmaarden - Gammerages, Goetsenhoven - Gossoncourt, Halle - Hal, Leuven - Louvain, Saintes - Sint-Renelde, Scherpenheuvel - Montaigu, Sint-Genesius-Rode - Rhode-Saint-Genèse, Sint-Stevens-Woluwe - Woluwe-Saint-Etienne, Tienen - Tirlemont, Vilvoorde - Vilvorde en Zoutleeuw - Léau.
Voorts dienen nog enkele niet-officiële, maar zeer gebruikelijke dubbelvormen te worden vermeld van bekende plaatsen, gelegen aan de zoom van het Zoniënbos: Ten Z.-W. Jezuseik - Notre-Dame-au-Bois en Welriekende - Notre-Dame-de-bonne-Odeur, twee gehuchten van Overijse, en ten Z. de Kleine Hut - la Petite Espinette, de Middenhut (Centrale-Hut) - l'Espinette centrale en de Grote-Hut - la Grande-Espinette, drie gehuchten van Sint-Genius-Rode.
In 1964 werden Meldert en O.-L.-Vrouw-Lombeek afgeschaft en opgenomen in de nieuwe gemeenten HonsemGa naar eindnoot(29) en RoosdaalGa naar eindnoot(29). In 1962 werd L'Ecluse - Sluizen overgeheveld naar het Waalse arrondissement NijvelGa naar eindnoot(30), maar Vlaams-Brabant | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 216]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
werd met drie gemeenten verrijkt: het arrondissement Brussel met Bever - BiévèneGa naar eindnoot(30) en Sint-Pieters-Kapelle - Saint-Pierre-CapelleGa naar eindnoot(30), beide uit Henegouwen en het arrondissement Leuven met Walshoutem - Houtain-l'EvêqueGa naar eindnoot(30) uit Luik. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2.Groot-Brussel telt negentien gemeenten, waarvan dertien een dubbele benaming of spellingGa naar eindnoot(31) hebben:
De telling 1930 gaf voor de gemeenten Oudergem, Ukkel en Watermaal-Bosvoorde enkel de Franse benaming op, maar sinds 1937 komt ook de Nederlandse voor. In diezelfde telling stonden de Nederlandse namen van Sint-Agatha-Berchem, Sint-Lambrechts-Woluwe en Sint-Pieters-Woluwe voorop, maar vanaf 1937 is het het omgekeerde. A. BoileauGa naar eindnoot(32) vermeldt nog vijf dubbelvormen: Attenhoven - OttoncourtGa naar eindnoot(33), Neerwinden - Basse-WigneGa naar eindnoot(34), Overwinden - Haute-Wigne, Neerlinter - Basse-LinteGa naar eindnoot(35) en Oplinter - Haute-Linte, die in het dialekt van het aanpalende Waalse gebied nog gebruikelijk zijn. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3.Waals-Brabant telde in 1930 negenentwintig gemeenten met een dubbele naam: 25 uit het arrondissement Nijvel, 2 uit het arrondissement BrusselGa naar eindnoot(36) en twee uit het arrondissement LeuvenGa naar eindnoot(37). Nu behoren alle tot het arrondissement Nijvel en de toestand is ongewijzigd geblevenGa naar eindnoot(38). Het zijn:
Henegouwen telde in 1930 vierentwintig gemeenten met een dubbele naam (of spelling).
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 217]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
In 1962 werden de gemeenten Bever en Sint-Pieters-Kapelle (arr. Zinnik) gescheiden van de provincie Henegouwen en gevoegd bij het arrondissement Brussel, bij de wet van 8-11-1962. De Westvlaamse gemeenten met een dubbele benaming Bas-Warneton - Neerwaasten, Comines - Komen, Dottignies - Dottenijs, Mouscron - Moeskroen, Warneton - Waasten, alsook Herseaux, Houthem, Luingne en Ploegsteert werden bij de wet van 8-11-1962 bij Henegouwen gevoegd, waar zij een administratief arrondissement vormen met als hoofdplaats Moeskroen. De Oostvlaamse gemeente Amougies (niet-officiële Nederlandse naam Amengijs) werd bij dezelfde wet naar Henegouwen overgeheveld. Voorts wil ik er nog op wijzen dat voor Escanaffles, Estaimpuis en Evregnies ook Nederlandse namen worden gebruikt: Schalafie, Steenput en Evernijs.
Voor de provincie Luik heb ik de dubbelvormen in drie groepen ingedeeld:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1.De telling van 1930 vermeldt zes Vlaamse gemeenten: Moelingen (Mouland), 's-Gravenvoeren (Fouron-le-Comte), Sint-Martens-Voeren (Fouron-Saint-Martin) en Sint-Pieters-Voeren (Fouron-Saint-Pierre), die door de wet van 8-11-1962 bij Limburg werden gevoegd; Waasmont (Wamont) en Walshoutem (Houtain-l'Evêque), die door dezelfde wet naar Brabant werden overgeheveld. Waasmont werd bij de wet van 6-7-1964 opgeslorpt door Walshoutem. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2.Het Duitse taalgebied telde volgens de telling van 1930 elf gemeenten met een dubbele naam:
De toestand bleef ongewijzigd bij de telling van 31-12-1937, maar bij de Duitse inval in 1940 werden alle gemeenten die ons door het verdrag van Versailles waren toegekend, opnieuw bij het Duitse Rijk gevoegd. Alleen de gemeenten Goé - Gulke en Limbourg - Limburg bleven dus nog in de telling van 31-12-1941 vermeld. In 1946 werd de toestand van 1937 hersteld, maar in de Alfabetische Lijst van 1973 staan de Duitse namen op de eerste plaats en is de Franse spelling Meyrode verdwenen. A. BoileauGa naar eindnoot(44) vermeldt daarenboven nog zeven gemeenten met niet-officiële dubbelvormen, waarvan de tweede vorm gangbaar is in het naburig dialekt: Crisnée - Gerstekoven (dicht bij de Limburgse grens); Bellevaux-Ligneuville - Engelsdorf, Faymonville - Aussenborn, Jalhay - Gellet, Malmedy - Malmder, Stavelot - Stavel en Stembert - Steenberg (palend aan het Duitssprekend gebied). Voorts wil ik er nog op wijzen dat de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 218]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
uitspraak [vərvi:rs] voor Verviers [vɛrvjé] in Vlaanderen algemeen is. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3.Er waren in 1930 negentien Waalse gemeenten die ook een Nederlandse naam droegen:
Er zijn sindsdien geen grote veranderingen gebeurd. Bettincourt en Oleye werden bij de wet van 17-7-1970 afgeschaft en samengevoegd met Waremme - Borgworm. De Limburgse gemeenten Bassenge - Bitsingen, Lanaye - Ternaaien en Roclenge-sur-Geer werden bij de wet van 8-11-1962 naar de provincie Luik overgeheveld. De provincie Namen telt slechts één officiële dubbele naam: die van de provincie en van de hoofdplaats Namur, maar in Vlaanderen is de vorm Gembloers voor Gembloux algemeen gebruikelijk. De telling van 1930 gaf voor de provincie Luxemburg twee gemeenten met een dubbele vorm: Arlon - Aarlen (Duits: Arel) en Bastogne - Bastenaken. En dat is zo gebleven. In de telling van 31-12-1941 vindt men naast de naam van de gemeente Beho een vorm CommansterGa naar eindnoot(45), maar die was in de telling van 1946 weer verdwenen.
A. BoileauGa naar eindnoot(46) vermeldt echter vijfentwintig gemeenten met een dubbele vorm: acht aan de Waalse kant:
en zeventien aan de Duitssprekende zijde:
Hiermede zijn de Belgische gemeenten afgehandeld. Alvorens de Noordfranse gemeenten met dubbelnamen op te sommen, wil ik nog wijzen op de namen van onze provincies. Er zijn er acht die een dubbele naam hebben:
en hoewel er voor Brabant maar één spelling is, is de uitspraak in beide talen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 219]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
zeer verschillend: ['bra:bant] in het Nederlands en [bra'bâ] in het Frans. Zeven natuurlijke streken kennen ook een dubbele benaming:
Tot slot wil ik u nog de namen opsommen van veertien Belgische rivieren die een dubbele naam dragen:
Ook in Noord-Frankrijk, dat zovele eeuwen met onze gewesten verbonden was, komen heel wat Frans-Nederlandse dubbelvormen voor. Het zijn er een zestigtal indien ik mij niet vergis:
Alle in dit artikel vermelde Nederlandse vormen van Franse gemeenten zijn natuurlijk niet even belangrijk, maar die van de Belgische steden zoals Aat, Bastenaken, Bergen, Doornik, Edingen, Lessen, Hoei, Namen, Zinnik, enz. en van de Fran- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 220]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
se steden zoals Atrecht, Belle, Bergen, Dowaai, Duinkerke, Halewijn, Kales, Kamerijk, Robeke, Sint-Omaars, Terwanen, To(e)rkonje, Valencijn, e.a. zouden toch door alle Nederlandssprekenden en -schrijvenden in ere dienen te worden gehouden. |
|