Ons Erfdeel. Jaargang 18

Remy Cornelissen.

Het laat géén twijfel dat Remy Cornelissen (Turnhout 1913) in de metaalskulptuur zijn meest adekwate ekspressie heeft gevonden. Cornelissen leerde de beeldhouwersstiel en de bewerking van de traditionele materialen bij de temperamentvolle Mechelaar Nest Wijnants. Achteraf maakte hij zich los uit de sfeer van zijn leermeester, doch eerst wanneer hij ontdekte wat hij kon bereiken met een materie van deze tijd - ijzer - en met behulp van een werktuig van deze tijd - een lasapparaat - lag de weg naar een aparte figuratie voor hem open. Het toeval van de ontdekking werd door Cornelissen spoedig omgebogen tot

Remy Cornelissen: Het Hooglied.
Remy Cornelissen: De Tribuun.

een bewust konstrueren, gesteund op vakkennis, talent en verbeelding en aangepast aan de specifieke kenmerken van het gebruikte materiaal. Remy Cornelissen is nooit haastig geweest om met zijn werk buiten te komen. Hij was 48 toen hij een eerste keer eksposeerde. Onlangs was hij opnieuw te gast in de Galerij Nova te Mechelen. Daar toonde hij een veertigtal skulpturen en bewees tevens dat hij het zich nog eens moeilijker had gemaakt dan vroeger. Hij schakelde immers van ijzer over naar het buitengewoon harde, gladde chroomstaal. Chroomstaal wordt gebruikt voor voorwerpen die grote weerstanden moeten overwinnen, tevens om andere metaalsoorten mee te bewerken. Het smeltpunt ligt hoog. Het betekende dan ook een hele opgave voor Cornelissen om dit bijzonder materiaal ‘onderdanig’ te maken aan zijn vizie, die nu juist niet afgestemd is op gladde vormen en strakke konstrukties. Cornelissen aarzelt niet het metaal op de meest grillige manieren

[p. 114]

te lassen, te doorbranden, te besprenkelen, te buigen en te doen stollen. Langs die weg brengt hij zijn barokke, ruige, kurieus-gekleurde en sterk-ekspressieve beelden van dieren en mensen tot stand.

‘Remy Cornelissen’, zo noteert Bert Hermans, ‘wordt gefascineerd door de gestolde vormen en kleuren van keien en halfedelstenen en kristallen: iets van de roerloze essenties uit die brokken oerchaos van de aardschaal reflekteert zich in zijn werk, in zijn ontwerpen zowel als in de realisaties. Zijn figuren worden gedragen door een stramien van tijdloosheid, die de abstraktie langs kortere wegen wil bereiken. Maar waarom zou Cornelissen de puurheid van de abstraktie zoeken, hij die gegroeid is in de wereld van de figuren en die een leven lang naar figuratieve puurheid is gerijpt?’

In zijn skulpturen uit chroomstaal heeft Cornelissen de kontinuïteit met zijn vorig werk niet verbroken, maar wel de plastische zuiverheid en de monumentaliteit verhoogd. De symbolistische visie en de hang naar tijdloosheid hebben, méér en méér, het anekdotisch-literaire verdrongen. Cornelissen tracht voortdurend om hét beeld, om dé skulptuur vorm te geven, los van het toeval en de bijkomstigheden.

Cornelissen heeft zich aan diverse bronnen gevoed, zowel Oosterse, als Westeuropese. Rijke beschavingen hebben hem steeds aangetrokken. Het eigen karakter van Cornelissens skulptuur bestaat o.m. daarin dat hij, als modern ambachtsman (met een lasapparaat de weerstand van het staal overwinnend) oude waarden, herinneringen aan die rijke beschavingen, op plastisch-essentiële wijze, met onze tijdsgeest heeft verbonden. Mensen en dieren leven in de skulptuur van Remy Cornelissen binnen een organisch en tegelijkertijd autentiek-plastisch verbond. Hij verfraait niet. De figuren met hun abstrakte gewaden, hun wondere huidbewerking, hun kleine, uitdrukkingsvolle hoofden en hun meesterlijk geciseleerde handen zijn het resultaat van een ongewone vaardigheid, maar ook van een ongewone geest.

Jan D'Haese