Ons Erfdeel. Jaargang 17

27e Frans-Vlaamse Kultuurdag (Waregem 8 september 1974).

Op het programma van de 27e Frans-Vlaamse Kultuurdag in het Waregemse kulturele centrum De Schakel stonden liefst 5 sektievergaderingen (geschiedenis, literatuur, ekonomie, familiekunde en jeugd) en 2 niet onder sektienamen aangekondigde bijeenkomsten. Het is natuurlijk niet te doen om naar 7 verschillende vergaderingen te hollen. Gelukkig hadden talrijke sprekers de tekst van hun uiteenzetting vooraf getikt en ter beschikking van de verslaggevers gegeven.

Helemaal nieuw was de bijeenkomst van overheidspersonen uit Vlaanderen en Frans-Vlaanderen in het Waregemse stadhuis. Dat van Vlaamse zijde politici uit diverse partijen aanwezig waren illustreerde het sukses van deze bijeenkomst en kan een garantie zijn voor een gunstige verdere ontwikkeling. Er werd trouwens beslist voortaan als jongste sektie van het Komitee te gaan werken. Nieuw was ook dat voor het eerst een vereniging zonder organisatorische bindingen met het Komitee, de Vriendenkring van het Komense, in hetzelfde gebouw de door haar behartigde problematiek aan de Frans-Vlaamse kwam toetsen en na de middag de plenumzitting bijwonen.

Het ontbrak de eigenlijke sektievergaderingen allerminst aan gespreksstof. Traditiegetrouw kon de sektie familiekunde rekenen op de medewerking van Frans-Vlaamse vrienden uit de bloeiende zusterafdeling van de V.V.F., het Centre de Recherche généalogique Flandre Artois. De sektie ekonomie kon zich gelukkig prijzen met de aanwezigheid van Prof. F. Lentacker uit Rijsel. Lezers van dit blad kennen al zijn vizie op de grensproblematiek via de uitvoerige bespreking die Luc Schepens aan Lentackers boek wijdde (O.E., 17e jrg., nr. 3, blz. 373-383). Palmer Ruysschaert onderzocht de praktische mogelijkheden voor een jaarwerking van de sektie. De talrijke deelnemers aan de sektie geschiedenis kregen een eivol programma voorgeschoteld, met N. Bourgeois, E. Defoort en M. Nuyttens als sprekers. Het bleek duidelijk dat er nieuwe vizies en belangrijke aanvullende elementen inzake onze kennis van Frans-Vlaanderen en de Vlaamse Beweging aldaar aangebracht kunnen worden en dat men straks in oktober, op het Straatburgse kolloquium over het regionalisme in Frankrijk, aan E. Defoort een goede Frans-Vlaanderenspecialist zal hebben. Dezelfde Defoort had ook nog gezorgd voor een aardige tentoonstelling uit het archief en de biblioteek van de Franse Nederlanden te Kortrijk.

Er waren nog sekties waarvan het programma overvol was, zoals die voor literatuur en pers waar José Depoortere nauwelijks voldoende tijd had om te vertellen over zijn ervaringen met Frans-Vlaanderen in de Vlaamse poëzie.

Maar het imago van de Waregemse dag wordt vooral bepaald door de plenumvergadering, die m.i. staat of valt, niet met de hoeveelheid sprekers, maar met de aard van wat er gezegd, geformuleerd of als streefnorm voorgesteld wordt. Er waren traditiegetrouw een hele reeks sprekers. B. Peleman herdacht Emmanuel Looten. J. Fermaut beleed zijn geloof in het Nederlands als voorwaarde en teken van herleving. Zijn vriend C. Taccoen lichtte ons in over de stand van het Nederlands onderwijs in Frans-Vlaanderen. W. Boureel vertolkte de verwachtingen van de jongste generatie Frans-Vlaamse regionalisten. C. Moeyaert als het juryverslag voor over de 9e Nederlandse Taalprijsvraag voor Frans-Vlamingen en Mevrouw De Backer-Van Ocken, Minister van Nederlandse Kultuur en Vlaamse Aangelegenheden schonk met milde hand gedenkpenningen aan verdienstelijke Frans-Vlamingen en Nederlanders.

Intussen had Jozef Deleu, tussen B. Peleman en J. Fermaut in, een toespraak gehouden over het tema Buitenlands Kultuurbeleid en Frans-Vlaanderen. Een aantal suggesties en desiderata (zowel aan het adres van de overheid als van het partikuliere initiatief) werden duidelijk (of was het al te duidelijk?) maar rustig geformuleerd. Het was vanzelfsprekend geen lofdicht op bestaande toestanden, maar met dit genre kan men wachten tot een 30e of 40e Kultuurdag.

Als we het algemeen gedeelte buiten beschouwing laten (over de principes die aan de basis van een behoorlijk buitenlands kultuurbeleid moeten liggen), valt Deleu's toespraak het best samen te vatten rond enkele de-

[p. 629]

siderata, die binnen een redelijke termijn van maksimum 5 jaar te verwezenlijken zijn. Hij raamde de nodige bedragen om met alles ineens te starten en voor de werkingskosten voor één jaar respektievelijk op 25 en 15 miljoen B.F. Op een rijtje waren dat: 1. De stichting van een Institut Néerlandais te Rijsel; 2. De uitbouw van een volwaardige leerstoel Nederlands aan de Rijselse Rijksuniversiteit; 3. Het op gang brengen van lerarenuitwisseling met Frans-Vlaanderen; 4. Stichting in West-Vlaanderen van een organisme voor de uitbouw en het stimuleren van alle grenskontakten; 5. Reële financiële steun aan het partikuliere initiatief.

Deleu die vooraf het bestaande beleid kritisch overschouwd had nodigde aan het slot van zijn uiteenzetting het Komitee uit om zich voortaan als eisende partij op te stellen.

Minister De Backer-Van Ocken heeft in haar toespraak niet nagelaten goede hoop te suggereren voor het door Deleu onder de loupe genomen beleid en zijn kritische toon door optimistischer vergezichten te vervangen. Hierbij mag wel even bedacht wordan dat Minister van B.Z., R. Van Elslande, in zijn nota over het Buitenlands kultuurbeleid ook niet zo mals is geweest voor de bestaande toestanden. Mevrouw de Minister stelde dus wel een en ander in het vooruitzicht: het plan voor een Kommissariaat-Generaal voor buitenlands kultuurbeleid, het al sinds lang in het uitzicht gestelde Nederlands-Belgisch Instituut voor de Nederlandse Kultuur en de splitsing, op het budget van 1975, van de fondsen voor internationale kulturele betrekkingen.

Leo Vanackere sprak in dezelfde zin als de Minister en zei veel vertrouwen te hebben in het overbrengen van buitenlandse kulturele betrekkingen onder de bevoegdheid van het kultuurparlement. Vooraf had hij zijn optimisme onder woorden gebracht i.v.m. de jeugd in Frans-Vlaanderen en het feit dat de werking van het Komitee is doorgebroken op het officiële vlak. Zoals steeds een blijde noot aan het einde van een plenum vergadering waardoor hij vlot alle sprekers had heen geloodst.

Een goede Waregemse Kultuurdag dus, met sektievergaderingen op niveau en een middagzitting behoorlijk gevuld met gespreksstof. Alle deelnemers hebben evenwel één man gemist, sekretaris Luc Verbeke, die afwezig was wegens het overlijden van zijn moeder.

Erik Vandewalle