Ons Erfdeel. Jaargang 15

Operatie Voorlichting Buitenland.

In Ons Erfdeel 14-4 hebben we voor het eerst, onder deze titel, bondig een paar initiatieven vermeld die ertoe strekten de Babelonische verwarring te bestrijden die in het buitenland nog altijd heerst over onze taal en kultuur.

We hadden het toen onder meer over een interventie van P. Beeftink uit 's-Hertogenbosch bij de Radiotelevisione Italiana, naar aanleiding van een zeer aanvechtbare tekst over het Nederlands in de Dizionario d'Ortografia e di Pronunzia, door de R.A.I. gepubliceerd. Het was toen niet te voorspellen of dit sukses zou hebben. Intussen heeft de R.A.I. geantwoord dat de korrekties die P. Beeftink suggereerde doorgegeven zijn aan de auteurs van het woordenboek.

Jo Van Hecken uit Schilde signaleerde ons een ander potsierlijk staaltje van onkundce, dat voorkomt in Die europäischen Sprachen van Otto Bastian. Er zouden in België en Nederland slechts Duitse dialekten gesproken worden; het Afrikaans zou een dialekt zijn van het Hollands; de flaminganten uit de 19e eeuw hadden het gemunt op de Nederlandse schrijftaal, ze wonnen steeds meer het pleit, zodat vandaag de dag in België het Vlaams der Vlamingen voorkomt naast de Franse schrijftaal der Walen, enz. De lezer zij er attent op gemaakt dat het boekje van Bastian niet in 1890 gepubliceerd werd, maar in 1964! De uitgever, Francke Verlag Bern, meldde in februari jl. dat er van verschillende kanten op die onjuistheden gewezen werd, en voegde daar aan toe: ‘Der Verfasser ist vor etwa drei Jahren gestorben. Eine Neuauflage des Bändchens ist nicht vorgesehen.’

Volgens De Autotoerist van 9 december 1971 verkreeg ook Raymond Bas uit Benzberg een bevredigend antwoord (met de belofte een volgende uitgave te korrigeren) van de uitgevers van The American Peoples Encyclopedia, New York, waarin eveneens een onjuiste omschrijving van ‘Flemish’ en ‘Dutch’ opgenomen werd. Een bewijs te meer dat een brief aan een buitenlandse uitgever vaak de kortste en beste weg is om een fout uit de weg te ruimen.

Een andere zaak is dan weer het onderwijs van het Nederlands. Het Reformatorisch Dagblad publiceerde op 27 september 1971 een uitgebreid artikel over de neerlandistiek in de Verenigde Staten, onder de veelzeggende titel ‘Nieuwsgierigheid naar de “kwalijke” uitingen van Nederlandse samenleving’. De steller van het artikel is W.Z. Shetter, schrijver van het uitstekend The Pillars of Society (zie O.E. 15-1, p. 141). In Ons Erfdeel werden al eerder gelijkaardige stukken opgenomen, en in die zin bevat het artikel van Shetter weinig nieuws. Leuk is echter zijn antwoord op de vraag waarom de Amerikaanse student het vak

[p. 143]

Hugo J. Uyttenhove uit Schellebelle doceert Nederlands aan de State University of New York (1971).

Nederlands op zijn programma wil zetten: ‘Het antwoord is misschien veel eenvoudiger dan men zou verwachten: achter de verschillende redenen die de studenten zelf opgeven blijft per slot van rekening altijd de motivering die in een universitair milieu nog steeds als onberispelijk geldt, nl. men studeert Nederlands eenvoudig omdat het er is, omdat men wel eens behoefte voelt om iets “leuks” te doen, waarbij men de aantrekkingskracht van het onbekende en eksotische niet helemaal mag verwaarlozen.’ De ‘kwalijke’ uitingen uit de titel zijn dan stimuli die de nieuwsgierigheid nog doen toenemen: ‘de soms kontroversiële huwelijken van de Nederlandse prinsessen, de langzamerhand wereldberoemd geworden progressiviteit in bepaalde katolieke kringen, bewegingen zoals Provo en de Kabouters, en natuurlijk ook de damslapers.’

Maar ingegeven door nieuwsgierigheid naar ‘kwalijke uitingen’ of niet, het spreekt vanzelf dat het aanbieden van Nederlands als vak aan een universiteit de beste voorlichting van het buitenland inhoudt die men zich denken kan. In de Verenigde Staten zou dat volgens de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek aan 15 à 20 universiteiten gebeuren (die cijfers zijn van jaar tot jaar aan sterke schommelingen onderhevig). Op één plaats, nl. aan de State University of New York, is de kursus op een hoogst eigenaardige manier ontstaan: Hugo Uyttenhove, een student uit het Oostvlaamse Schellebelle, bood daar in 1971 een ‘non-credit’-kursus Nederlands aan zijn medestudenten aan, omdat die er uit belangstelling naar informeerden. Liefst 35 personen lieten zich voor Uyttenhove's kursus inschrijven. De kursus zou naar verluidt in 1972 voortgezet worden.

Jan Deloof