Ons Erfdeel. Jaargang 15

Een vernieuwing in het Belgische muziekonderwijs:
De kunsthumaniora.

Op 21 juni laatstleden heeft Min. Van Mechelen de oprichting aangekondigd van een nieuwe cyklus in het kunstonderwijs. Het betreft een hogere cyklus sekundair kunstonderwijs, richting muziek. Deze nieuwe onderwijsvorm, die algemeen bekend staat onder de naam kunsthumaniora, wordt vanaf 1 september '72 toegevoegd aan de konservatoria van Antwerpen, Brussel en Gent, en heeft de bedoeling enerzijds een degelijke algemene vorming te verschaffen, anderzijds een preprofessionele muzikale opleiding te verzorgen. De afgestudeerden van de kunsthumaniora zullen in het bezit gesteld worden van een getuigschrift van volledige sekundaire studies, gelijkwaardig aan volledig middelbaar of technisch onderwijs en vatbaar voor homologatie na een maturiteitseksamen.

Deze nieuwe humaniora vormt aldus een uitstekende oplossing voor een vaak voorkomend probleem. Inderdaad werden tot nog toe heel wat jongeren, die hun muziekstudies op het hoogste niveau wensten te volgen, voor de zware keuze gesteld ofwel hun humaniorastudies ofwel hun konservatoriumstudies op te geven, aangezien een suksesvolle kombinatie van de veel tijd in beslagnemende muzikale studies en het gevulde programma van sekundaire studies maar weinigen gegeven is. In de drie jaar durende kunsthumaniora worden beide, algemene en muzikale vorming, in een uitstekende formule verenigd. De algemene vorming omvat 22 lesuren per week met als vakken: moedertaal, godsdienst of niet-konfessionele zedenleer, tweede taal, geschiedenis, aardrijkskunde, wiskunde, wetenschappen, lichamelijke opvoeding, kulturele initiatie, muziekgeschiedenis en een derde taal als keuzevak. Aan de artistieke vorming worden ongeveer 14 lesuren besteed met als verplichte disciplines: algemene muziekleer, notenleer, de studie van een hoofdinstrument, piano als tweede instrument (voor de eenstemmige instrumenten), koorzang, samenspel, diktie.

Deze vorming is uiteraard een uitstekende voorbereiding tot muzikale studies op het hoogste vlak, temeer aangezien in de zeer nabije toekomst de kunsthumaniora moet fungeren als onderbouw voor de Koninklijke Muziekkonservatoria, die onderworpen zullen worden aan een grondige herstrukturering in het raam van de huidige wetgeving op het Hoger Onderwijs. Daarnaast laat een dergelijke vorming echter ook de mogelijkheid open alle andere vormen van hogere studies te beginnen, met inbegrip van universitaire studies.

Tot de kunsthumaniora wordt toegelaten alwie een getuigschrift bezit van lager middelbare of lager technische studies

[p. 131]

en die slaagt in een toelatingseksamen dat een proef omvat over notenleer en over het gekozen hoofdinstrument.

De kunsthumaniora biedt naast het voorgaande nog enkele andere interessante aspekten. Deze onderwijsvorm geeft immers de mogelijkheid om aan de ideale leeftijd reeds een zeer grondige muzikale basis op te doen met daarbij een diploma dat nog alle wegen openlaat. De kulturele vorming betekent voor wie verder konservatorium volgt enkele jaren winst, omdat hij de vele uren in beslagnemende teoretische vakken (notenleer, beginselen van harmonie, muziekgeschiedenis) en de studie van de technische grondbeginselen van het instrument, op ongeveer 18-jarige leeftijd achter de rug heeft. De student in kwestie kan zich dan volledig wijden aan de vervolmaking van het instrument en kan nog eventueel hogere teorie als kontrapunt en fuga studeren, op een leeftijd waar hij wellicht nog vrij is van sociale en familiale zorgen.

Algemeen wordt verwacht dat dit nieuw initiatief, dat o.a. in Duitsland en in de U.S.A. reeds jaren bestaat, grote belangstelling zal kennen, aangezien door de problemen die tot nu voor vele studenten bestonden, er een werkelijke behoefte was ontstaan aan een dergelijke kombinatie in ons onderwijsstelsel.

Hendrik Willaert