Ons Erfdeel. Jaargang 15

[p. 139]

Frans-Vlaanderen: aktualiteiten.

a) Informatieve bijdragen in de pers en op de radio:

• In mijn vorige kroniek (O.E., 14e jrg., nr. 4) wees ik op de nogal geringe weerklank die de 10e Vlaamse Kultuurdag te Ekelsbeke in de Vlaamse pers gevonden heeft. Ter aanvulling moet ik hierbij de uitstekende bijdrage vermelden van Em. Dotselaere in Het Laatste Nieuws (20-21 juli 1971).

Gezien de korte tijdspanne tussen deze en mijn laatste kroniek is de oogst vrij beperkt. Voor wat de dagbladpers betreft verschenen stukken over Frans-Vlaanderen in de Nieuwe Haarlemse Courant (13 september 1971) en Gazet van Antwerpen (3 november, 17 en 18-19 december 1971). In het Nederlandse weekblad De Nieuwsbrief (22 oktober 1971) publiceerde J.M. Bomans een bijdrage en de Vlaamse weekbladen Knack (23 november 1971), Wij (24 december 1971) en Het Wekelijks Nieuws (22 oktober en 24 december 1971) namen bijdragen over Frans-Vlaanderen op respektievelijk van Jos Lievens, R.E. en C. Moeyaert. In de tijdschriften vond ik artikels van Marten Heida, Neerlandia (75e jrg., nr. 4, sept.-oktober 1971), van Maurits Gysseling, De Syllabus (orgaan van de Bond van Nederlandse Volksuniversiteiten, 11e jrg., nr. 2, november 1971), van M. Cailliau, Open (8e jrg., nr. 8, sept.-oktober 1971) en 2 niet gesigneerde artikels, Nieuw Vlaanderen (4e jrg., nr. 5, november 1971).

In de Frans-Vlaamse pers valt het verschijnsel te signaleren dat diskussies over taal aldaar niet meer ontweken worden. De heer Duhamel uit Rijsel die in het weekblad Journal des Flandres (28 november 1971) een nogal akelig stuk tegen het Nederlands en de Vlamingen schreef, zal wel niet vermoed hebben welke geesten hij wakker riep. Veertien dagen later nam hetzelfde weekblad een antwoord op van Luc Verbeke. Het magazine Nord (december 1971) publiceerde een artikel van Martine Roussel ‘Faut-il parler flamand?’. In het volgend nummer van Nord (januari 1972) stonden verschillende gunstige reakties, naast een opgewonden stuk van de al genoemde heer Duhamel dat de redaktie zelf van Nord voorzag van een afkeurend kommentaar.

• Op 31 mei 1971 gaf Maurits Gysseling een kauserie in het kader van de Radio Volksuniversiteit op Hilversum over ‘De bestendige achteruitgang van het Nederlands in Noord-Frankrijk’.

De folkloristische groep ‘De Kadullen’ uit Belle zong op 10 november 1971 liederen van Edmond de Coussemaker voor de Franse zender France Culture in het programma Les 1001 chansons: La Flandre’.

25 jaar Frans-Nederlands kultureel akkoord was aanleiding tot de uitzending van een reeks van vijf programma's over de betrekkingen tussen Nederland en Frankrijk op France Culture (15, 16, 17, 18 en 19 november 1971).

b) Kulturele manifestaties:

• Door de Raad van Europese Gemeenten, afdeling Nord, is op 15 november 1971 een Centre de Formation pour l'Europe du Nord gekreëerd. Naast vertegenwoordigers uit Frans-Vlaanderen, Nederland, Rijnland-Westfalen en Henegouwen, hebben ook Westvlamingen zitting in het bestuur (adres: C.D.E.I.N., 219bis, boulevard de la Liberté, F-59 Rijsel).

• De twee groepen die volkstoneel brengen in Frans-Vlaanderen in het Nederlands dialekt van de streek kennen een druk speelseizoen. Donald Debruyne met zijn Volksteater Milac uit Vlamertinge gaf opvoeringen van het door hem geschreven blijspel ‘De vrijgezellen’ te Killem (14 november 1971), Abele (28 november 1971), Houtkerke (5 december 1971), Sint-Marie-Kapel (12 december 1971) en Steenvoorde (16 januari 1972). Een laatste opvoering zal plaats hebben te Winnezele op 12 maart 1972.

Flor Barbry die Het Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen leidt en regisseert liet voor deze winter zijn keuze vallen op Schaakmat van Nicola Manzari dat hij in het dialekt bewerkte. Het is al opgevoerd te Godewaarsvelde (14 november 1971), Winnezele (21 nov. 1971), Sint-Jans-Kapel (5 december 1971), Boeschepe (12 december 1971), Ekelsbeke (19 december 1971), Arneke (30 januari 1972). De volgende gemeenten komen nog aan de beurt: Houtkerke (27 februari 1972), Rekspoede (5 maart 1972), Bambeke (12 maart 1972), De Moeren (19 maart 1972), Bollezele (9 april 1972) en Eke (16 april 1972). Beide groepen oogsten een opmerkelijk sukses wat des te merkwaardiger is in een tijd waarin iedereen over televisie beschikt. Een korrespondent van de regionale krant La Voix du Nord die de eerste opvoering van Schaakmat had bijgewoond, konkludeerde in zijn krant: ‘Pour tous ceux qui aiment leur langue maternelle, c'est une soirée à ne pas manquer’.

[p. 140]

c) Aktiviteiten van het Komitee voor Frans-Vlaanderen:

• De jaarlijkse werkvergadering van het Komitee had plaats op 15 januari 1972 te Poperinge.

• Het Komitee verleende steun of medewerking in 1971 o.a. aan de vrije kursussen Nederlands in Frans-Vlaanderen, de Vlaamse toneelopvoeringen, de organisatie van een Vlaamse Kultuurdag op 18 juli te Ekelsbeke, de organizatie van een vakantiekursus voor Frans-Vlamingen in augustus te Uithuizen.

d) Nederlands onderwijs in Frans-Vlaanderen:

• Ruim 100 studenten zijn ingeschreven voor de Nederlandse kursus van Prof. W. Thijs aan de universiteit van Rijsel.

• De voorheen vrije kursus Nederlands aan het Collège Saint-Jacques te Hazebroek is thans door het Franse Ministerie van Onderwijs erkend. Lesgever is Prof. M. Deswarte.

• De heer Robert Victoor geeft Nederlandse les aan 20 leerlingen van het m.o. te Klein-Sinten bij Duinkerke.

• Voor een vrije kursus Nederlands aan het Collège Saint-Winoc heeft leraar Jacques Fermaut 14 leerlingen in het eerste jaar en 4 in het tweede jaar.

• Te Belle volgen 24 leerlingen de avondkursussen Nederlands die over 3 jaar verdeeld zijn. Lesgevers zijn C. Taccoen en W. Verdonck. Ook te Steenvoorde, en dat in vervanging van de overleden leraar J. Tillie, geeft W. Verdonck een avondkursus Nederlands. Hier zijn er 6 belangstellenden.

Erik Vandewalle