Literair Teater van Ruyslinck en volkstoneel van Van den Broeck.
De romancier Ward Ruyslinck debuteerde als toneelschrijver. Het Gentse kelderteater Arca kreëerde van hem ‘De Krekelput’, een poëtisch-simbolisch stuk, waarin zowel de krisis in de maatschappeijke verhoudingen (het generatiekonflikt), als de krisis in het seksueel bewustzijn op een gesublimeerde manier worden opgebouwd tot een dramatische werkelijkheid. Ruyslinck kan schrijven. Hetgeen hij te zeggen heeft, wordt talentvol gestoffeerd en waar het nodig is van humoristische franjes voorzien. Desondanks is ‘De Krekelput’ géén toneeltreffer geworden. De teaterauteur Ruyslinck heeft nog te veel aan de romanschrijver geofferd, met het gevolg dat de literatuur herhaaldelijk het teater domineert en de taal wel vaak lyrisch, maar niet altijd funktioneel, laat staan toneelécht genoemd kan worden. In ‘De Krekelput’, die weinig aktie bevat, komt het op de tekst en vooral op de dialogen aan. Wanneer deze, zoals in Arca, minder overtuigend worden gebracht en de regie zich aan de gemakkelijke kant houdt, valt dit nu precies niet in het voordeel van de kreatie uit.
In tegenstelling met Ruyslinck blijkt de Kempische auteur Walter Van Den Broeck door géén literaire ballast gehinderd te worden in zijn nieuwste toneelstuk ‘Groenten uit Balen’. Van Den Broeck heeft met dit werk een brok zuiver volkstoneel in elkaar gezet en hij bereikt zijn dramatische werkelijkheid met levensechte feiten en uitbeeldingen. Hoewel hij een vuist zet tegen onze huidige maatschappij en de sociale tekortkomingen in het eigen land, bezondigt hij zich niet aan eenzijdige ontboezemingen en pamflettaire doodslagers.
Het stuk van Walter Van Den Broek heeft als aanleiding en als onderwerp de spontane staking die, op 8 januari 1971, uitbrak in het non-ferrobedrijf Vieille Montagne te Balen in de Kempen, waar 1.500 man te werk gesteld worden. De arbeiders wilden tien frank loonsverhoging en eisten dat hun kameraden, die door loodziekte aangetast waren, niet naar minder betaalde posten werden overgeplaatst. In samenwerking met de blauwbloedige werkgevers, werd de staking geboykot door de vakbonden. Intellektuelen en studenten kwamen met de arbeiders méé op straat en er ontstond een indrukwekkende solidariteitsaktie. De staking duurde negen weken en er bleef een Groot Arbeiderskomitee over, dat nog steeds verder werkt en uniek in het land genoemd mag worden.
Met het gezin van werkman Jan Debruycker (opa, vader, moeder en dochter) als kern en een student als toemaat, worden, in ‘Groenten uit Balen’, de stakingsgebeurtenissen in en rond Vieille Montagne opgerakeld en de hoofdpersonen met naam en toenaam vermeld. Dit geeft aanleiding tot een reeks taferelen,