Ons Erfdeel. Jaargang 13

Frans-Vlaanderen: aktualiteiten.

a) Informatieve bijdragen in de pers en op radio en televisie:

In de Nederlandse krant ‘Het Vrije Volk’ van 20 februari 1970 verscheen het bericht dat de Franse onderwijsminister Olivier Gichard beslist heeft dat voortaan het Nederlands als tweede fakultatieve taal gekozen kan worden in het Franse middelbaar onderwijs. In een volgende nummer proberen wij daar meer informatie over te verstrekken.

Op 19 januari 1970 belegde de Kortrijkse Kamer voor Handel en Nijverheid een perskonferentie waarop de alarmklok werd geluid in verband met de verbindingen van zuidelijk West-Vlaanderen met het Franse Noorden, meer in het biezonder met het Rijselse. Voorzitter Pol Provost zorgde voor sensatie met het citeren uit een officieel Frans dokument i.v.m. de ruimtelijke ordening in het Noorden. Bedoeld dokument (Décision du Comité interministériel d'Aménagement du territoire du 13 mai 1968 sur l'aménagement de l'aire métropolitaine du Nord) bevatte de volgende doelstelling: ‘Aménager le réseau de ces infrastructures dans des conditions telles que l'attraction exercée par Anvers ne soit pas renforcée’.

Voorzitter Pol Provost kloeg volgende feiten aan: 1) dat de aansluiting van de E3 met de autoroute du Nord (Parijs-Rijsel) alleen gepland is via Perenchies (autoweg Rijsel-Duinkerke), 2) dat van Franse zijde niets ondernomen wordt om de Leie via de Deule te doen aansluiten met het moderne Franse waterwegennet, 3) dat de spoorverbinding Rijsel-Kortrijk-Gent-Antwerpen absoluut niet Europees is opgevat.

Een journalist van de B.R.T.-radio was er onmiddellijk bij met een aantal vragen en toelichtingen in het ‘Aktueelmagazine’ van dezelfde avond. De journalist liet tot uiting komen dat uit dit Franse dokument blijkt dat Frankrijk prioriteit nastreeft voor de verbindingen tussen het Noorden en Wallonië. Hij voegde eraan toe dat deze eenzijdige politiek van grensverkeer hoegenaamd niet strookt met de nieuwe Europese politiek die men van de Franse regering verwacht.

‘Gazet van Antwerpen’ bracht deze alarmerende berichten van de Kortrijkse Kamer voor Handel en Nijverheid in het kader van een uitvoerig gedokumenteerde reportage van Justin Gleissner over de Leie als verkeersader (nrs. van 21, 22, 23 en 24 januari 1970).

[p. 172]

Al vóór deze perskonferentie kwam het Franse dokument ter sprake in een korte bijdrage van André Lammertyn in ‘Kortrijks Handelsblad’ (26 dec. 1969) en in het ‘Bulletin’ (19 dec. 1969), het tijdschrift van de Kortrijkse Kamer voor Handel en Nijverheid.

Voor alle overige bijdragen over Frans-Vlaanderen in de geschreven pers beperk ik me tot een uiteraard onvolledige opsomming: Marten Heida in het ‘Nederlands Dagblad’ (6 dec. 1969), C.M. in ‘Wij’ (22 nov. en 20 dec. 1969), André Lammertyn in ‘Kortrijks Handelsblad’ (26 dec. 1969, 16 en 23 jan. 1970) en in ‘Band’ (5 nov. 1969), M. Nuytten in ‘Historia’ (nr. 1, 1969-70), het ts. van de studenten geschiedenis te Leuven, A.B. in ‘Open’ (nov. 1969), een stuk in de volksalmanak voor 1970 ‘'t Manneke uit de Mane’ (kan besteld worden door overschrijving van 20 fr. op prk. 130216 van 't Manneke uit de Mane v.z.w., leper), M. Verhaest in ‘lepers Kwartier’ (nr. 1, 1969) dat ook (nr. 2, 1969) oorlogsherinneringen van Deken Verdonck publiceert, E. Vandewalle in ‘De Westvlaming’ (nov. 1969).

Het te Sint-Winoksbergen (Bergues) verschijnende weekblad ‘Journal des Flandres’ (4 jan. 1970) berichtte dat een aantal Frans-Vlamingen binnenkort een brochure publiceren over het Nederlands onderwijs in Frans-Vlaanderen. Titel van het artikel: ‘Une offensive intellectuelle en faveur de l'enseignement du néerlandais en Flandre’. Hetzelfde weekblad (11 jan. 1970) publiceerde ook het voorwoord van een begin 1970 te verschijnen werk over de geschiedenis van Frans-Vlaanderen. De auteur van dit boek is de Frans-Vlaamse historikus E. Coornaert.

De Vlaamse televisie bracht op 3 januari 1970 een heruitzending van de dokumentaire ‘Frans-Vlaanderen’ van Walter Geerts.

Voor B.R.T. 2, Gewestelijke Omroep West-Vlaanderen, verzorgde Valeer Arickx op 20 januari 1970 het derde programma Frans-Vlaanderen. De gesprekken werden opgenomen te Houtkerke, Broekkerke en Herzele. G. van Ryckeghem en C. Moeyaert werkten mee.

In het door Gerrit van der Wiele gerealiseerde en door Jozef Deleu samengestelde programma Frans-Vlaanderen, Bakermat van de Nederlandse kultuur op B.R.T. 3 werden op 7 december 1969 priester Lemire en Edmond de Coussemaker voorgesteld, op 4 januari 1970 de mistieke schrijfster Maria Petyt.

b) Tijdschriften, boeken, brosjures, e.a.:

Met enige vertraging verscheen de jongste aflevering (1968, fascicule 1) van het Bulletin du Comité Flamand de France. Voor de inhoud zorgden dit keer uitsluitend twee Vlamingen uit België, W. van Hille en M. Mispelon met bijdragen van geschiedkundige en genealogische aard.

c) Diverse kulturele manifestaties:

Voor de Vlaamse toneelopvoeringen in Frans-Vlaanderen was er deze winter een zeer bevredigende belangstelling.

Flor Barbry, regisseur van het Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen uit Westouter, bewerkte het stuk Antje van Anton Hamik in het Nederlands dialekt van Frans-Vlaanderen. Het stuk werd tijdens de winter 1969-70 opgevoerd te Sint-Jans-Kapel, Boeschepe, (2 opvoeringen), Godewaarsvelde, Rijsel (voor de ingeweken Vlamingen), Kaaster, Ekelsbeke (2 opvoeringen) en Houtkerke. In maart 1970 zijn nog opvoeringen voorzien te Rekspoede (8 maart) en De Moeren (15 maart).

Donald Debruyne bracht met zijn Volksteater Milac uit Vlamertinge een door hem geschreven stuk te Houtkerke, Eke, De Moeren, Killem, Steenvoorde, Abele, Boeschepe, Ekelsbeke en Godewaarsvelde. Op het programma staan nog opvoeringen te Bambeke (8 maart) en Winnezele (15 maart 1970).

De Vlaamse Vereniging voor Familiekunst (V.V.F.) ontplooit heel wat aktiviteiten in Frans-Vlaanderen. Samen met haar Frans-Vlaamse afdeling Cercle généalogique Flandre-Artois belegde de V.V.F. tijdens dedeze winter al 4 vergaderingen te Hazebroek. Op 18 januari 1970 voerde voorzitter Leo Vanackere er het woord voor 65 belangstellenden. Nog altijd te Hazebroek zijn voor 15 maart, 19 april en 24 mei 1970 genealogische bijeenkomsten gepland.

Op 14 juni 1970 organiseert de V.V.F. met zijn plaatselijke leden een familiedag te Broekkerke gewijd aan de aldaar bekende familie Drieux. (Voor alle inlichtingen, schrijven naar: M. Aymard Drieux, F - 59 Brouckercqe).

Op 30 november 1969 organiseerde het Zannekin-Genootschap een J.M. Gantois-herdenking te Gent. Daarbij voerden o.a. het woord: Drs. J. van Overstraeten en Dr. Jan Klaas.

De heemkundige kring Bachten de Kupe (in samenwerking met de V.T.B.-V.A.B. en het Syndicat d'linitiative van Hondschote) richt zijn jaarlijks heemkundig feest in op 10 mei 1970 te Hondschote. De burgemeester van Hondschote zal de aanwezigen toespreken in het Nederlands. Er is een molententoonstelling en een autozoektocht. (Voor alle inlichtingen: Gilbert Bijnens, D. Boutslaan, 8460 Sint-Idesbald-Koksijde).

d) De werking van het Komltee voor Frans-Vlaanderen:

Op 3 januari 1970 hield het Komitee te Waregem zijn jaarlijkse werkvergadering onder het voorzitterschap van senator Leo Vanackere. Plannen voor de kultuurdagen te Ekelsbeke (19 juli 1970) en te Waregem (13 september 1970) werden uitgewerkt.

Bepaalde sekties zullen op de Waregemse kultuurdag samen vergaderen.

Een uitgebreide werkgroep is belast met een onderzoek naar de mogelijkheden om de jeugd beter te betrekken bij de Waregemse Kultuurdag en om eventueel tegelijkertijd voor de jeugd een weekend te organizeren.

Een andere werkgroep werd samengesteld om te Belle een tentoonstelling te organizeren gewijd aan het kultureel patrimonium van Frans-Vlaanderen en West-Vlaanderen.

Het Komitee ontving in 1969 (zie ook de vorige rubrieken) nog steunbijdragen van Prof. Droege, Dr. Hosten, het A.C.W.-Waregem, het Kultuurverbond Waregem, Dr. P.C. Paardekooper, het C.V.K.V., het Noordstarfonds, P. Deverrewaere, J. Fierens, P. Thomas, G. van Ryckeghem, A. Demedts, de abdij van Westmalle, Flor Grammens, K. De Lille, A. Lammertyn, A. Vermeer, J. De Rijcke, de Kon. Kring van Westvlamingen te Antwerpen, de Kultuurraad voor Vlaanderen, de provincie West-Vlaanderen en de gemeente Waregem.

Erik Vandewalle