Ons Erfdeel. Jaargang 13

Het Vlaams onderwijscentrum Brussel v.z.w.

Het Vlaams Onderwijscentrum Brussel (V.O.C.) werd in de maand juni 1967 opgericht als een vereniging zonder winstoogmerk en totaal onafhankelijk van welke politieke partij of filozofische geestesrichting ook. De initiatiefnemers waren burgemeester Craeybeckx van Antwerpen en minister Fayat. De samenstelling van de raad van beheer van het V.O.C. is zo dat alle politieke en filozofische overtuigingen op gelijke basis vertegenwoordigd zijn en tevens dat geen enkel politiek mandataris er deel van uitmaakt. Het is een schoolvoorbeeld van een pluralistische vereniging en tot op heden is het een daadwerkelijk bewijs van Vlaamsgezinde saamhorigheid, die wij in Brussel en in geheel Vlaanderen zo nodig hebben. Het V.O.C. steunt op de samenwerking van de Vriendenkringen van de Rijksscholen, het Verbond voor Nederlands Onderwijs, het Davidsfonds, het Vermeylenfonds, het Willemsfonds, de Bond van Grote en Jonge Gezinnen, het Vlaams Ekonomisch Verbond en de Vlaamse Toeristenbond. De doelstelling werd in de statuten als volgt omschreven: ‘het propageren en het verdedigen van het Nederlandstalig onderwijs in het Arrondissement Brussel-hoofdstad en in de onmiddellijke omgeving. Dit streven omvat zowel het officieel als het vrij onderwijs zonder enige voorkeur.’

Die doelstelling is duidelijk en scherp omlijnd. Zij sluit meteen elke politieke of politiekgerichte aktie uit. Het V.O.C. wil alleen het Nederlandstalig onderwijs in de hoofdstad stimuleren en verdedigen.

In de Troonstraat 125 te Elsene heeft het V.O.C. zijn sekretariaat, in een bureau ter beschikking gesteld door de Bond van Grote en Jonge Gezinnen. Sinds 1 april 1968 wordt daar middenin de ‘oasis francofone’, hard gewerkt om het Nederlandstalig onderwijs de plaats te bezorgen die het toekomt. Het lag voor de hand dat een aktie zoals het V.O.C. zich die had voorgenomen heel wat geld zou kosten en daarom werd een beroep gedaan op de Vlaamse Gemeentebesturen om jaarlijks één frank per inwoner te storten. Op dit ogenblik is het aantal steunende gemeenten gegroeid tot 150, waaronder alle belangrijke steden en grote gemeenten. Dat het leeuwendeel uit de Antwerpse agglomeratie komt, wekt geen verwondering, als men weet hoe burgemeester Craeybeckx zich achter de zaak heeft gezet. Daarnaast ontvangt het Centrum steun van de provincie Antwerpen en Limburg en van vele Vlaamse organisaties en verenigingen en niet te vergeten van vele Vlamingen uit Brussel en uit de Vlaamse provincies.

Wat wordt er met dit geld gedaan?

In 1968 heeft het V.O.C. een speciale uitgave van de Brusselse Post met lijsten van alle Vlaamse scholen laten verspreiden in alle brievenbussen van de Brusselse agglomeratie. Hiermee nam het V.O.C. de taak over van het Vlaams Komitee dat dit ‘extra-schoolnummer’ reeds jarenlang in Brussel verspreidde.

Ondertussen was het sekretariaat dagelijks ter beschikking van de Vlamingen voor alles wat het onderwijs betreft. Gedurende het jaar 1969 werden 154 telefonische oproepen om inlichtingen beantwoord, werden 64 informaties per brief verstrekt en werden 311 bezoekers te woord gestaan. Dit betekent dat 529 Vlaamse mensen op de een of andere manier werden geholpen in hun problemen omtrent Nederlandstalig onderwijs te Brussel. Ze hebben daadwerkelijk ondervonden dat zij niet alleen staan in Brussel, dat er iets aan 't groeien is. Dat is een niet te onderschatten steun voor de Vlamingen en een efficiënt middel in de strijd om de mentaliteitsverandering die zovele Vlamingen dienen te ondergaan.

Het V.O.C. heeft ook aan alle Vlaamse Gemeentebesturen gevraagd de naam en het adres door te sturen van alle Vlamingen die de gemeente verlaten en zich gaan vestigen in de Brusselse Agglomeratie.

[p. 157]

Al die mensen worden door het sekretariaat rechtstreeks van alle informaties omtrent het Nederlandstalig onderwijs in Brussel voorzien. Diezelfde adressen worden tevens doorgestuurd naar de drie Fondsen. De grote betekenis van die kontakten met de inwijkelingen is duidelijk.

Met Pasen 1969 werd een brosjure uitgegeven, waarvan 15.000 eksemplaren verspreid werden in alle Peutertuinen, Kleuterscholen en Lagere scholen in Brussel-Hoofdstad en in de maand juni werd een omvangrijke Gids der Nederlandstalige scholen in een oplage van 400.000 eksemplaren, verspreid in alle brievenbussen van de agglomeratie. Deze gids gaf een oordeelkundig geklasseerd overzicht van en zoveel mogelijk inlichtingen over het Nederlandstalig onderwijs van Peutertuin tot Universiteit.

In de maand mei 1969 werden in Brussel op de drukste plaatsen aanplakbrieven (24 m2) aangebracht met als tekst:

‘Ja! uw kinderen zullen méér dan één taal leren

als zij in 't Nederlands studeren!’

en verder, onderaan de plakbrief:

‘Vlaamse kinderen horen thuis in Vlaamse scholen’.

Die aanplakbrieven werden vanaf de eerste dagen reeds besmeurd en beschadigd. Zolang de voorraad strekte (op vernieling was immers gerekend) werden telkens nieuwe affiches aangebracht.

Naast dit alles heeft het V.O.C. een aanzienlijk deel van zijn budget uitgegeven als steun aan verscheidene Vlaamse scholen en Peutertuinen, om ze te helpen starten, of om ze in hun zeer benarde financiële toestand een helpende hand te reiken.

Het doel van het V.O.C., propageren, stimuleren en verdedigen van het Vlaams Onderwijs, wordt met de werking zoals hierboven omschreven, wel degelijk nagestreefd. In een dergelijke werking is de psychologische faktor ongetwijfeld van zeer groot belang. De Vlaming te Brussel moet in de eerste plaats zien en ondervinden dat er voor hem en voor zijn kinderen iets gedaan wordt en voornamelijk dat die aktie uitgaat van een Centrum dat gesteund wordt door alle grote Vlaamse organisaties en verenigingen.

Wat de plannen voor de eerstkomende maanden betreft, kan worden gezegd dat het V.O.C. ernaar streeft een grotere bekendheid te verwerven en tevens aan de Vlamingen in Brussel en aan de Vlaamse kinderen iets konkreets te bieden. Alle lagere scholen uit Brussel-Hoofdstad worden gevraagd mede te werken aan een opstelwedstrijd voor het 5e leerjaar. De prijzen worden per klas toegekend, in die zin dat elke klastitularis de drie beste opstellen uit zijn klas instuurt en dat zij als een geheel door de jury zullen worden beoordeeld. De 12 eerstgeklasseerde klassen krijgen een week ‘openluchtklas’ aangeboden in het jeugdcentrum ‘Bosberg’ van de Bond van Grote en Jonge Gezinnen te Houthalen. Zo kan het V.O.C. ± 350 Brusselse kinderen naar de Kempen sturen.

Verder zal de normale aktie worden doorgevoerd en zal er in de maand mei een nieuwe aangevulde, verbeterde en handiger Gids voor het Nederlandstalig onderwijs in Brussel-Hoofdstad worden verspreid.

Naast dit alles zal het V.O.C. zich voornamelijk gaan bezighouden met hét probleem dat aan de basis ligt van alles: de Peutertuin. Immers in de talrijke ‘tweetalige’ Peutertuinen draait de verfransingsmachine van Brussel, op ‘wettelijke’ wijze, op volle toeren. Zolang er in elke gemeente van Brussel-Hoofdstad geen Vlaamse Peutertuin ter beschikking staat van de Vlaamse ouders, is elke aktie voor het Nederlandstalig onderwijs voor een groot deel een gevecht tegen windmolens. De Vlaamse kleuter- en lagere scholen zijn er immers voor de Vlaamse kinderen en die kunnen de eerste woordjes van hun moedertaal alleen maar leren in een Vlaamse Peutertuin. Een Peutertuin waarin elk kind, ook dat uit de volksbuurt, zich kan thuis voelen.

Met het oog op de verwezenlijking van dit alles aanvaardt het V.O.C. zeer graag elke steun op postrekening 1543.68 - Troonstraat 125, 1050 Brussel.

Dr. Gijs Garré, Brussel