Ons Erfdeel. Jaargang 12

Scaemt u der scanden...

Het Nieuw Rotterdams Toneel heeft weer aan zijn verplichtingen voldaan om jaarlijks een stuk uit het Nederlands taalgebied te

[p. 158]

spelen. Deze voorwaarde schijnt door de regering in de subsidieregeling te zijn opgenomen.

Of dit werkelijk de reden is, dat Lanseloet van Denemerken op het repertoire is genomen, wil ik niet beweren. Maar iedereen die slechts enigszins met de oorspronkelijke Middelnederlandse tekst bekend is, moet wel uiterst verbaasd zijn over de opvoering in het Rotterdamse Piccolo teater, januari van dit jaar.

We kunnen moeilijk zeggen, dat er een lijn loopt van de opvoeringen der abele spelen omstreeks 1900 door het Rotterdams Onderwijzers Toneelgezelschap naar de opvoering van het NRT!

In de eerste plaats is daar de vreselijke uitspraak van de Middelnederlandse tekst; gediftongeerde vormen en ongediftongeerde worden onwillekeurig door elkaar gebruikt. (Mijn en mien in dezelfde zin was bijvoorbeeld geen uitzondering!)

In de balladen die door Rick Nicolet werden voorgedragen, kwam deze fout nog scherper uit, bovendien bleek hier vaak dat de tekst niet begrepen werd (Want maegdenbloed dat springt zo breed!, in Heer Halewyn).

Zelfs in een eenvoudige uitgave voor schooltoneel (bv. Vier Middeleeuwse spelen, Drs. L.J.J. Olivier, Amsterdam 1948) staan aanwijzingen over de uitspraak, die, had men ze gevolgd, voldoende waren geweest om deze blunders te voorkomen.

Ten tweede heeft regisseur Eric Schneider zich volkomen vergist in het karakter van dit Middelnederlandse spel. Psychologisch is een Sanderyn, zoals die door hem op het toneel wordt gezet, absoluut onaanvaardbaar. Zijn studie der abele spelen kan nooit diepgaand zijn geweest, getuige zijn antwoord op de vraag, waarom de gebruikelijke sotternie niet na Lanseloot gespeeld werd: De rolbezetting liet dit niet toe! N.B.! - Die Hexe - vergt wel een minimale rolbezetting. Zo'n uitspraak is des te beschamender, als men weet, dat nog in 1963 door leerlingen van het Gemeentelijk Avondlyceum - eveneens te Rotterdam - Lanseloet en Die Hexe achter elkaar opgevoerd zijn.

We vrezen dat Schneider de slotzin van het spel:

- Men sal u ene sotheit spelen gaen -

als een kernuitspraak over de gehele Lanseloet heeft opgevat! We hopen voor hem, dat hij het Lanceloet nog eens mag naspreken, met een kleine variatie:

- Ay God here, hoe mach dit syn

Dat ic die scone Sanderijn

Aldus met grofheit hebbe versmeten...

Piet van Damme