Ons Erfdeel. Jaargang 12

[p. 171]

Balletten van Vlaamse komponisten in de K.V.O.-Antwerpen.

Aan het slot van het seizoen 1967-1968 heeft de Koninklijke Vlaamse Opera te Antwerpen een reeks voorstellingen gebracht van een balletavond met werken van Vlaamse komponisten: Renier van der Velden, Daniël Sternefeld, Louis De Meester en François Glorieux.

Twee werken gingen in kreatie; twee andere waren vroeger al opgevoerd aan de K.V.O. (Volledigheidshalve dient nog gezegd te worden dat ook de werken die voor Antwerpen een kreatie waren, vroeger al werden opgevoerd in de Muntschouwburg te Brussel, toen André Leclair nog lid was van het Ballet van de XXe Eeuw.)

Sinds hij de groep van Béjart heeft verlaten en koreograaf is aan de Koninklijke Vlaamse Opera te Antwerpen, is er al een konkrete vooruitgang verwezenlijkt door het feit dat nu weer regelmatig balletavonden voor het voetlicht komen. Maar hard werken en veel goede wil zijn nog niet voldoende om een niveau te bereiken waarop een Vlaamse balletkunst zou moeten staan. (Denken we bv. maar eens aan het Nederlandse Ballet en ook, en vooral, aan het Nederlands Dansteater, om ons te houden binnen aanvaardbare vergelijkingsnormen.)

Oostendse Maskers

is een der balletten welke al werd opgevoerd in de Munt, in een kereografie van André Leclair, op muziek van de Antwerpse toondichter Renier van der Velden, geschreven naar een scenario van Joris Diels, geinspireerd door het werk van Michel de Ghelderode. En van James Ensor zouden we willen benadrukken, want het ballet weerspiegelt méér het klimaat van de doeken van de Oostendse schilder die juist beroemd is geworden door zijn ‘maskers’, dan de geest van De Ghelderode. Dekorateur Luc Claus heeft veel ontleend aan de beroemde maskers van Ensor, en André Leclair heeft de koreografie haar verloop laten krijgen in een waar Breugheliaans klimaat. We hebben nog dezelfde mening als toen dit werk werd opgevoerd door het Ballet van de XXe Eeuw: Leclair heeft zich hier bezondigd aan een realisme dat wil schokken (hij zag in de Muntschouwburg trouwens niet anders...), iets, wat, daarenboven, hem, die een aristokratische natuur is en een ‘danseur noble’ van aard, helemaal niet ligt.

Het ballet vol leven en aktie werd degelijk gedanst door het gezelschap. Hoofdvertolkers waren André Leclair zelf als ‘de dronkaard’ en Paula De Schepper als de ‘nimf der dokken’.

Pierlala

is al een oude balletpartituur van Daniël Sternefeld en het ballet werd vroeger al gekreeerd op de planken van de K.V.O. Voor deze balletavond had Jeanne Brabants de koreografie aangepast; Mimi Petermans tekende voor de dekors en de kostuums. De koepletten van het bekende volksliedje werden pittig gezongen door Jan Joris.

De ‘fratsen’ van deze populaire Vlaamse figuur konden uiteraard slechts aanleiding geven tot een koreografie in de geest van het pantomime-ballet, dat, ondanks enkele vondsten, voorbijgestreefd is. Hoewel hoofdzakelijk de aandacht gaat naar de ensembles, mogen we toch de hoofdvertolkers niet vergeten: Aimé de Lignière als ‘Pierlala’ en Jacqueline Verhaert als het ‘waardinnetje’.

Op zoek naar...

Op korte elektronische stukjes van Louis de Meester heeft André Leclair een zgn. ‘eksperimenteel ballet’ willen brengen, zoals elk gezelschap er sinds meer dan 10 jaar een op zijn repertoire heeft en zoals talrijke koreografen ons al hebben laten zien: de toeschouwer konfronteren met het ontstaan van een danskunstwerk.

Op een naakt toneel - alleen een magnetofoon op scène - zoeken de vertolkers - in trainingspak - naar ‘nieuwe’ lijnenarchitekturen in de ruimte, waarbij uiteraard elke vorm van improvisatie en/of eigen kreativiteit van de uitvoerders uitgesloten is, daar het werk vanzelfsprekend zijn verloop krijgt volgens een welbepaalde koreografie. Dit levert natuurlijk een zgn. ‘abstrakt’ ballet op, waarbij de toeschouwer alleen geboeid kan worden door de perfekte technische uitvoering. De vaak hoge eisen die op zuiver virtuositeitsvlak werden gesteld aan de drie uitvoerders getuigden van het technisch hoog peil waarop Andrée Marlière, André Leclair en Aimé de Lignière staan.

Bewegingen.

Ook dit werk, door André Leclair gekoreografeerd op een suite voor klavier, blaasinstrumenten en slagwerk, van François Glorieux, werd vroeger gekreëerd door het Ballet van de XXe Eeuw.

Ook dit is een abstrakt ballet, waarbij opvallend is hoe Leclair ernaar heeft gestreefd de partituur visueel uit te beelden. Ook hier werden de hoofdrollen gedanst door André

[p. 172]

Leclair, Aimé de Lignière en Andrée Marlière (die op het laatste ogenblik de plaats had moeten innemen van een andere soliste die niet kon optreden).

Bewegingen is een boeiend werk, dat, al is het abstrakt, toch de balletomaan kan aanspreken door de afwisselende klimaten: nu eens poëtisch-lyrisch, dan vol spanningen, opgeroepen door de loutere dansbeweging.

André Minne