Ons Erfdeel. Jaargang 11

Paco de Lucio en zijn Spaans ballet.

Het toeval wil dat ik voor de tweede maal deze kroniek, gewijd aan ballet in Vlaanderen, moet vullen met een recensie over-Spaanse danskunst.

Na Fiesta Gitana, waarover in nummer 3 een verslag is verschenen, was het enkele maanden later opnieuw een Spaanse groep die een groot aantal Vlaamse steden (met twee ‘uitschieters’, één naar Brussel en één naar Luik) bezocht: van eind februari tot half maart werd opgetreden te Hasselt, Brugge, Melle, Sint-Niklaas, Leuven, Eeklo, Gent, Kortrijk en Antwerpen.

Ditmaal was het de bekende Gentse kunstfotograaf Jean-Marie Bottequin die deze reeks voorstellingen had ingericht van de groep die zich aandiende als Paco de Lucio y su fiesta ballet. Indien Fiesta weer doet denken aan de groep van vóór enkele maanden, houdt hier de vergelijking op. Terwijl deze laatsten zich uitsluitend bepaalden bij de flamenco-(zigeuner)dansen, bracht Paco de Lucio een veel rijkere waaier van Spaanse koreografische kunst.

Deze jonge danser, omringd door vier danseressen, drie dansers, een zangeres en een gitarist, sluit aan bij de estetische opvattingen van groepen of solisten als José Greco, Mariemma, José Torrès, die poogden het patrimonium van de lberische koreografische folklore te verrijken met klassieke danspassen en deze ‘veredelde’ Spaanse dans op te tillen tot een teaterkunst.

Dit alles was al duidelijk in de Romanische Suite waarmee het programma werd ingezet, uitgevoerd door het hele gezelschap. In het daaropvolgend flamenco-nummer, op muziek

[p. 184]

Paco de Lucio in ‘Alegrias del Puerto’ (foto J.M. Bottequin).

van Albinez' Asturias, gedanst door Paco de Lucio zélf, bleek weer hoe klassieke passen verweven waren met de flamencostijl, waardoor hier sprake zou kunnen zijn van een ‘gesublimeerde’ folklore, in dezelfde zin als dat het geval is in de muziek van een Bélà Bartòk of een Zoltan Kodaly.

Een streven om de Spaanse danskunst te brengen op het niveau van teaterkunst kwam duidelijk aan het licht in Impressies uit een Muzeum, waarmee Paco de Lucio de sfeer van drie grote schilders trachtte op te wekken: Velasquez, Goya en J. Romero de Torres. Hierbij heeft hij de gevaarlijke klip weten te omzeilen ‘tafereeltjes’ te willen ‘uitbeelden’ die zouden herinneren aan bepaalde schilderijen van deze meesters. Met weinig middelen - zoals de kostuums en de hoofse houdingen in Velasquez bv. - heeft Paco de Lucio het klimaat opgeroepen waarin de kunst van deze drie schilders haar verloop krijgt. Een zelfde streven naar teaterkunst lag ook aan de basis van de koreografische uitbeelding van de Romance de la Luna van Federico Garcia Lorca, waarvoor ook een beroep werd gedaan op de uitstekende zangeres La Trianera en de gitarist José Luis Cabrera. Naar mijn oordeel zouden deze nummers aan waarde hebben gewonnen indien ze meer ‘door’-gekoreografeerd waren geweest, waardoor ze ook een hoger niveau als teaterkunst hadden bereikt.

Paco de Lucio verklaarde zelf: ‘Elke dans, elk lied, elke klederdracht, moet worden geprojekteerd op het eigen kader van elke streek: zonnig in de strook langs de Middellandse Zee, somber in Galicië, vrolijk en dramatisch tegelijk in Castilië, gevoelsgeladen en van een moorse passie doordrongen in het bijna Afrikaanse Andalusië’.

In het tweede deel van het programma bracht hij met zijn gezelschap een viertal dansen uit verschillende provincies in de typische klederdrachten en met hun eigen karakteristieken. Opvallend waren de fraaie kostuums en de stijlvolle uitvoeringen.

Het programma - en de avond - werd naar een klimaks gevoerd door het optreden van het hele gezelschap in het café-flamenco, dat werd gedomineerd door Paco de Lucio, wiens zapateado werkelijk verbluffend was en van een virtuositeit zoals men die zelden kan ervaren.

Een boeiend programma dat het publiek in de gelegenheid stelde er zich rekenschap van te geven dat ‘Spaans’ niet noodgedwongen synoniem is van flamenco- of zigeunerdans.

André Minne