zwervend door frans-vlaanderen.
● | Pastoor Monsterleet heeft voor een groep Werviknaars die op reis waren door Frans-Vlaanderen, in z'n kerk in Borre een mooie homilie gehouden in z'n Zuidvlaams getint Nederlands. |
| |
● | Onder de Paasvakantie is de korrespondentieklub van Broeder A. de Vos met de jongens van Bambeke en omgeving, vooral leerlingen van de Nederlandse kursus van Guy Duyck, heel aktief geweest. Om de beurt zijn onze Westvlaamse jongens te gast geweest in Frans-Vlaanderen, en de Frans-Vlaamse vrienden bij de ouders van onze Westvlaamse korrespondenten. Ook vijf leerlingen van J. Seynaeve, onderwijzer aan het Sint-Jozefskollege in Izegem, hebben door bemiddeling van Pastoor Monsterleet een jonge pennevriend gekregen. Meteen is Pastoor Monsterleet van wal gestoken met een Nederlandse kursus. We wensen hun langs deze weg veel sukses en talrijke navolgers. U kunt over korrespondentie- en uitwisselingsmogelijkheden veel inlichtingen krijgen bij Broeder A. de Vos, Broeders Maristen, Pittem, West-Vlaanderen. |
| |
● | Op aanwijzing van Dr. Sluijter uit Eindhoven zijn G. van Ryckeghem, Koen Baert en ik op zoek gegaan naar een Vlaamse herberg tussen Hondegem en Bavinkhove, in de buurt van Okselare. Het opschrift is in vrij moderne spelling nl. ‘In het Schaapwachterke’. Langs de eerste zijweg over Bavinkhove, richting Zuidpene, troffen we toevallig een andere voormalige herberg aan, nl. ‘Au Mutse’. We hebben even met de buurman gepraat. Af en toe flapte hij er een woord Frans tussendoor, bv. ‘ça va en arrière’, (letterlijke vertaling van ‘dat gaat achteruit’...). |
| |
● | Broeder de Vos heeft een andere Vlaamse herberg aangetroffen ten noorden van Hondschote, nl. ‘A la Broekstraete’. Ze staat vermeld op de Michelin-kaart, nr. 51. In Herzele, richting Houtkerke, vindt men de herberg ‘Au Thiauw’. De kastelein noch de waardin wisten wat Thiauw kon betekenen. Ze hadden alleen horen zeggen dat de eigenaar die naam voor het café gewild had, omdat hij die aangetroffen had in een boek, waarschijnlijk een Nederlands boek... Weet soms niet iemand of het niet voorkomt in een boek van Leroy? De Bo kent thiauw of tiauw niet, maar wel teeuw: ‘een verwend persoon’ of iets dergelijks. Het is niet onmogelijk dat tiauw de plaatselijke uitspraak is voor teêuw. (Denk aan de uitspraak ioengels voor Engels...)
Het café Au Tiauw trok vroeger veel volk aan omdat er in de buurt een làndie was, nl. een werkplaats in open lucht waar bomen gezaagd werden. Eigenlijk betekent làndie of landing een soort kade waar bomen bv. opgestapeld worden. We vernamen dat het zagen met twee personen gebeurde met een kerfzage, in het ABN trekzaag, nl. een zaag met twee handvatten. Dat vertelde ons de kastelein van Au Lion d'or in Bollezele. |
| |
● | De Heer Petyt van Au Lion d'or in Bollezele verraste ons op een leuk volksversje, dat duidelijk uit de streek van de n-eters komt:
(h)e 'k e mesje, 'k zoe je steke
(h)e 'k e stok, 'k zoe je slón
meester, wien e je eddon?
'k (h)en me vóder en me moeder doodeslón
D.w.z.: Ekelsbeke, luizestreke, had ik een mesje, 'k zou je steken, had ik een stok, 'k zou je slaan, meester (= Meneer) wat heb je gedaan? Ik heb m'n vader en m'n moeder dood geslagen. De Ekelsbekenaars verwijten de Bollezelenaars van hun kant voor hen-eters (kippeëters), omdat ze niet alleen graag kip eten maar ook de n in bv. steken, niet uitspreken. |
| |
● | Hier volgen nog enkele gebruikelijke plaatsnamen in Frans-Vlaanderen, opgepikt uit o.m. de Journal des Flandres uit Sint-Winoksbergen. In Herzele blijkt er een Ardappelstraat en een Gapstraat (zo gespeld) te bestaan. In Eringem draagt een wijk de plezierige naam de Trog. Even plezierig is de Wormhoutse wijknaam de Krulle. Bijnens vermeldt in z'n gids een herberg in Wormhout met die zelfde naam. Op de grens van Hooimille, in de richting van Sint-Winoksbergen moet er een buurt de vreemde naam Zyckelin dragen volgens de Journal des Flandres. Maar als je bij de Flou (Toponymisch woordenboek) gaat zoeken (XVIIIe deel, kol. 479) dan blijkt dat een onhandige spelling te zijn voor Ziekelien (zieke lieden), de naam van een leprozengesticht dat er al in 1245 bestond, en dat al omstreeks 1571 ‘Ziekenlieden’ genoemd werd. 't Ingelshof is een wijk in Bambeke, waarschijnlijk genaamd naar een boerderij in de buurt. |
| |
● | In Bollezele vroeg een zekere Geeraert, in hetzelfde Au Lion d'or, aan een vrij jonge man, een hengstenboer, waarschijnlijk om getrakteerd te worden: ‘Zie je op je goe ziede, of op je slichte?’. Daarmee bedoelde hij: ‘Ben je vandaag goedgemutst, of slecht geluimd?’. In Zermezele wist Mevrouw Verlynde een oude zegswijze op te dissen, die werd opgetekend door Koen Baert uit Izegem, en die getuigt van veel wijsheid ‘'t Is hertelijk os je 't niet en lust’. De betekenis is duidelijk: sommige mensen zijn mild en hartelijk als ze weten dat je het aangebodene toch niet zult aanvaarden... |
C. Moeyaert |
|