Het Offer des Heeren

§ ^* Nae de wijse: Jesabels Priesters zijn opghestaen.

⁺ ALsmen screef duyst vijfhondert eenentsestich Jaer

Den veertienden Oogst gebuerdet openbaer
Tot Yper binnen der stede
Dat ic Gods beloften heb geuonden waer
Met Paulo geen vrede
En vant ick mede ²⁾.

Als ic accordeerde, vrienden hier op acht

Met dronckaerts, afgodisce en dieuen geslacht

* [n^o. 21.] ¹⁾

1) Kalleken Strijngs is eene van de vijf Doopsgezinden te Yperen, wier gevangenneming en verhooren het onderwerp zijn van no. 23 van dit Lietboecxken, fol. 48 ro. Uit dat lied heeft het Groot Offerboek van 1615 een uitvoerig bericht samengesteld en daarin een en ander wat het van elders wist, b.v. over hun dood, opgenomen. In dat bericht heet het, dat Kalleken eene ‘seer schoone en welghemanierde dochter’ was; dat men haar met allerlei beloften poogde te bewegen door verzaking van haar geloof het leven te redden; dat haar moeder insgelijks Kalleken opzocht om haar daartoe te overreden; en dat men de executie geheim hield uit vrees voor het volk. De dichter van ons lied, no. 21, schijnt sommige van deze bijzonderheden niet te hebben gekend. Ook van Kalleken's lotgenooten maakt hij geene melding. Trouwens, zij is afzonderlijk en later dan de anderen geworgd en verbrand, 18 Oct. 1561.

+ Hier wort verhaelt van Calleken strincx, die gedoot is int iaer 1561.

2) Eerst 14 Augustus - misschien de dag, waarop hij Kalleken's blij vertrouwen bij hare gevangenneming of bij een verhoor, dat zij onderging, had gezien, is hem de waarheid van Gods beloften aan de zijnen gebleken. Tot dusver had hij geen vrede gevonden, evenmin als Paulus vóór diens bekeering; zoolang hij (met Paulus) vriend der wereld was, was hij van die wereld geprezen; maar (toen, op dien dag) vond hij enz.

[p. 592]

 

De werelt heeft my gepresen

 

Dat ic dit moeste laten, vant ic my wijs bedacht ¹⁾

 

^* Oft deelachtich soud ick wesen

 

Haer plaghen in desen.

 

Fornicateurs, ^† vleeschelijck gesint

 

En hebben geen deel, so Paulus ontbint ²⁾

 

In Gods rijcke vercoren

 

Sy moeten wt dit aertsche ^* verkeeren ³⁾ als een kint

 

En worden eerst al voren

 

^{+ †}

 

Twee mandamenten zijn ons gegeuen saen

 

Deerste wy vinden in Marco ⁺ geschreuen staen

 

Hoe Christus roept ten stonden

 

De geloouige gedoopt die sal int leuen gaen

 

Daer boete van sonden

 

Aen is beuonden.

 

^‡ Den ouden Adam moet hier af zijn geleyt

 

Want Gods gemeente daer Paulus af seyt

 

Moet suyuer zijn ende reene

 

^* Wiet niet al verlaet, en hem ^† wt Babel scheyt

 

Die en zijn weerdich gheene

 

Christus ghemeene.

 

Keysers mandamenten zijn in zijn landen al

 

Wie sulc bevel volbrengt, datmense branden sal

 

Merckt vriendekens ydoone

 

Volcht ghi Christum na, ghy coemt in banden al

 

Maer des leuens ^* Croone

 

Staet voor v schoone.

 

^† Tis noot dat de dagen hier zijn vercort

 

^‡ Tonschuldich bloet roept wrake dat daer is ghestort

 

Van nv aen tot ^† Abels tijden

 

^† Ist dat de rechtueerdige nau behouden wort

 

Wat sal den Godloosen lijden

 

Vermaledijden.

 

^‡ Gelijc als stroo, schrijft de Prophete saen

 

Is in een gloeyenden ouen haestelijc verdaen

 

Veel rasscher in oneeren

 

Sal den godloosen voor daenschijn Gods vergaen

1) ‘Ik vond mij wijs bedacht’ (hebbende, en als slotsom daarvan), ‘dat ik dit moest nalaten’.

* Apo.18.a.4.

† 1.Cor.6.b.10.

2) Ontvouwen.

* Mat.18.a.3.

3) Zich omwenden, bekeeren.

+ Fol. 43 r^o.

† Joan.3.a.8 Van nieus herboren.

+ Mr.16.b.15.

‡ Rom.6.a.6. Eph.4.c.22.

* Mat.10.c.37.

† Apo.18.b.4.

* Apo.2.b.10.

† Mt.24.b.22.

‡ 4.Es.15.a.9. Apo.6.b.10.

† Gen.4.b.8.

† 1.Pe.4.b.18.

‡ Mala.4.a.1.

[p. 593]

 

Al inden Dach des Heeren

 

Met swaer verseeren.

 

^* Als dat verschrickelijc ordeel des Heeren sal gheschien

 

^‡ In steenrootsen en holen sult ghy veruolgers vlien

 

^* En roepen: Berghen wilt ons decken

 

Als ghi daenschijn des Heeren sult aensien

 

⁺ Daer en sullen gheen plecken

 

Sijn om vertrecken ¹⁾.

 

Hoe soudemen vreesen swerelts Regenten stranck

 

Sy namen de leden van eender maget cranc

 

Sy ghinghense so tracteren

 

Dat si voor doot wert gedragen vande banc

 

Hoe sullen sy haer excuseren

 

Inden dach des Heeren.

 

Voor Annas ende Caiphas heeft Godt haer mont bewaert

 

Haren euen naesten en heeftse niet beswaert

 

Men sachse crijsseltanden

 

Doen namen sy tPlaccaet van den Keyser onghespaert ²⁾

 

En leuerden haer in banden

 

In Pilatus handen.

 

^† Schat, goet, en ghelt presenteerden sy haer op dat termijn

 

Hadde si willen laten haren Bruydegom deuijn

 

Oft haer tot dien ³⁾ begeuen

 

Sy sprack: ^‡ Wie hem versaect, sal hy versaecken fijn

 

Voor den Vader verheuen

 

So staet geschreuen.

 

Den achtienden Octobri metten dage saen

 

Om sKeysers vriendt te wesen ist Oordeel voort gheghaen

 

Sy sprack voor sRechts aenschouwen

 

Ghy hebt my veroordeelt ten vyere, sConincks beuel ghedaen

 

Dus vreest Gods ordeels benouwen

 

Dat hy sal houwen.

 

Orlof vrienden dit is voor een Testament

 

Hoe Calleken Strincx ^* den loop hier heeft gheent

 

Tgelooue behouden crachtich

 

En vreest Sweert noch Vyer, volcht Christum excellent

 

⁺ Sijn beloften zijn warachtich

 

Sijt dit gedachtich.

* Mat.25.c.31.

‡ Esa.2.c.19.

* Oze.10.b.8. Luc.23.c.29. Apoc.6.c.16.

+ Fol. 43 v^o.

1) Waar gij vertoeven kunt.

2) Het plakkaat, dat niemand spaart, niemand ontziet.

† 2.Ma.7.d.24.

3) D.i.: of - 'tgeen daarmede gelijk zou staan - zich aansluiten bij die (‘dien’ is meervoud) bovengenoemd, Annas, Kajaphas, Pilatus, d.i. de kerk en de wereld.

‡ Mat.10.c.33. 2.Tim.2.b.12.

* 2.Ti.4.a.7.

+ Fol. 44 r^o.

1) Kalleken Strijngs is eene van de vijf Doopsgezinden te Yperen, wier gevangenneming en verhooren het onderwerp zijn van no. 23 van dit Lietboecxken, fol. 48 ro. Uit dat lied heeft het Groot Offerboek van 1615 een uitvoerig bericht samengesteld en daarin een en ander wat het van elders wist, b.v. over hun dood, opgenomen. In dat bericht heet het, dat Kalleken eene ‘seer schoone en welghemanierde dochter’ was; dat men haar met allerlei beloften poogde te bewegen door verzaking van haar geloof het leven te redden; dat haar moeder insgelijks Kalleken opzocht om haar daartoe te overreden; en dat men de executie geheim hield uit vrees voor het volk. De dichter van ons lied, no. 21, schijnt sommige van deze bijzonderheden niet te hebben gekend. Ook van Kalleken's lotgenooten maakt hij geene melding. Trouwens, zij is afzonderlijk en later dan de anderen geworgd en verbrand, 18 Oct. 1561.