Het Offer des Heeren

[p. 411]^origineel

§ ⁺Een schoone Belijdinge ende troostelijcke Sentbrief van Mayken Boosers, gheuanghen wesende tot Doornick, daer si haer gelooue met haer bloet bezeghelt heeft, ende is aldaer tot asschen verbrant, Anno 1564. Den. 18. Septembris ¹⁾.

^* DE eewighe, ongrondelijcke genade Gods, ende de cracht des

+ Fol. 236 v^o.

1) Van der Haeghen, Bibliographie II, p. 663, houdt het voor zeker, dat Mayken tot de doorniksche schepenfamilie van dien naam behoorde. In ieder geval was zij niet onvermogend: zij kon anders hare kinderen moeilijk er toe vermanen zich later vrienden te verwerven uit den onrechtvaardigen mammon, fol. 239 v^o; ook hare verdere vermaningen aan haar kroost wijzen op iemand uit den gegoeden stand. Eveneens stijl en taal van hare brieven. Deze behooren tot de fraaiste van onzen bundel: de innige, warme toon tegenover hare kinderen, zie b.v. n^o. 5, haar vrede nu zij sterven moet en de wijs waarop zij hare ouders deswegens vertroost, het Christendom van een godzaligen levenswandel, dat zij belijdt: alles is hier even aantrekkelijk. Op de rechters maakt zij dan ook wel diepen indruk, fol. 239 r^o, en gaarne hadden dezen haar gespaard, maar .... dan moest zij haren Heer verloochenen! Zeer goed wist zij den geestelijken te woord te staan. Bij haar komt ook de menschwording ter sprake. Moeilijk had zij het, naar 't schijnt, in de gevangenis niet; behalve natuurlijk als zij op de pijnbank moest; zij schreef uit ‘tytcortinge’, fol. 238 v^o, en kon ongehinderd briefwisseling houden of iemand ontvangen.
Bij een dier bezoeken heeft zij aan haar zoon Hans een peertje gegeven, dat door dezen zorgvuldig is bewaard en, een verschrompeld voorwerpje, nog in het archief onzer gemeente te Amsterdam aanwezig is na lang in 't bezit geweest te zijn van de familie van Geuns, die van de De Boosers afstamt. Een eigenhandig schrijven van Jan de Booser, Hans' zoon, bewijst de echtheid van het reliek. Ik heb dat in de Doopsgezinde Bijdragen van 1902, bl. 168-170, trachten aan te toonen: zie daarover ook hetzelfde jaarboekje van 1898, bl. 113-115.
In dat schrijven heet haar sterfdag 10 September, in plaats van 18 September in den tekst hierboven.
Het briefje van hare kinderen, waarop Mayken in n^o. 5 antwoordt, is in het Offer des Heeren n^o. 2, 1566, Bijvoegsel, fol. XVII v^o, gedrukt, maar in alle verdere drukken, ook in Van Braght, weggelaten: zeker omdat het niet van de hand van een bloedgetuige was of omdat de uitgevers het te weinig belangrijk vonden. Het zal in dit deel achter het Offer des Heeren worden opgenomen.

* [n^o. 1.]

[p. 412]^origineel

heylighen Gheests, sy met v al te samen, mijn beminde vrienden ende Broeders, ick late v weten, dat ic ghesont ben nae den vleesche, maer na den gheeste mochtet wel beter zijn, want ick beuinde swacheyt in my, mer mijn hope staet op God, die den swacken sterct, den bedructen troost, daer mijn herte altijt na verlanget, om bequaem te zijn voor zijnen oogen, dat ick tot zijnen prijse mochte volbrengen het ghene dat hy in my begonnen heeft. ⁺ Daerom bidde ic v mijn beminde B. dat ghy my niet en vergheet, so ick wel mercke dat ghy niet en doet, daer voor ic v seer bedancke, ende hope, de Heere sal v in zijn heylighe waerheyt bewaren. Voorder laet ick v weten, dat de Heeren van my vraechden om te weten, wie dat met my gedoopt waren, ende ofter niemant in de Stede en was, ende sy wildense weten by name ende toename. Ick seyde: Dat ick niet en weet, en can ick niet segghen. Ten mocht al niet helpen. Sy seyden, dat my de Buel ontcleeden soude. Ick was beschaemt, ende badt haerlieden vrien// ⁺delijck, dat sy my wilden geloouen, Ten baette al niet. Doen seyde ick: V lieder wille geschiede, ende ic ontcleede my. Doen leyddense my tot de pijnbanc, ende bonden my om te trecken ende recken. Doen seyde de Commissarius, dat icse haer noemen soude. Ic seyde, dat ick dat niet doen en mochte, Doen bonden sy my daer weder af, sonder yemant benoemt ¹⁾ dies sy de hooge God ghelooft, maer Pier ende Jorge hebben sy al vanden eersten geweten, daerom moeste icse oock noemen, maer haer toenamen en wiste ick niet. ⁺ Hier mede wil ick v den Heere beuelen, ende dat woort zijnder ghenaden. De Heere wil ons allen in eenderley ghelooue bewaren ⁺ tot den eynde ons leuens, Amen.

§ ^* Noch eenen Brief aan haer Ouders.

Wt dat binnenste mijnder herten groete ick v, mijn beminde vader ende mijn seer gelieuede moeder, met alle de gene die binnen uwen huyse zijn, v sal belieuen te weten, dat ick gesont ende onuerandert van gemoede ben, de Heere sy eewich gheloeft, alsoo verhoepe ick door Godts goetheyt, dattet met v oock staet. Voort

+ Actor.20.c.

+ Fol. 237 r^o.

1) Genoemd te hebben.

+ Actor.20.d.

+ Eph.4.a.13.

* [n^o. 2.]

[p. 413]^origineel

so dancke ick u hertelijc van uwe vriendelijcke groetenisse, aen my gheschreuen, waer van ick my seer verblijt hebbe, hoorende v ghemoet ende goede gonste, ende om der ghedachtenisse, soo wil ic v wat van mijn geuanckenisse schrijuen. Ten eersten, heeft my die Commissarius gheuraecht, hoe out dat ick was doen ick ghedoopt worde. Ick seyde: Ontrent // ⁺ 23. oft 24. Jaer. Sy vraechden, waerom ick dat hadde laten doen. Ick seyde: ⁺ Om dat het God beuolen hadde. Sy vraechden, oft ick niet en wiste dat ick te voren al gedoopt was. Ick seyde: Ick en weet daer niet af, oock en heeft God sulcks niet beuolen. Sy vraechden, oft ick gheen Peters noch Meters gehadt en hadde. Ick sprac: Het mach wel zijn, sy mogen gestoruen zijn. Doen seyden sy, men soude my Geleerden senden. Ic seyde: Ghy behoort wijs ghenoech te zijn, om tegen my te spreken, maer sy wouden Geleerder senden. Daer na hebben sy den Prochepape vande vrouwen Kercke gesonden, die quam aen ende seyde, waerom ick so langhe in zijn Kercke niet gheweest en hadde, ende dat hy gheen kennisse van my ghehadt en hadde. Ick seyde, dat ick my stillekens in huys gehouden hadde. Sy vraechden, waer mijn Kercke was. Ic seyde: Sy was haer onbekent, want waert dat ghyse wistet, ghy en soutse niet langer met vreden laten. Wy hadden tsamen veel woorden vanden Doop. Ic seyde, ⁺ dat Christus zijn Apostolen wtgesonden hadde in alle de werelt, ende leeren eerst alle volcken onderhouden, al dat hy haer beuolen hadde, ende haer doopen inden naem des Vaders, des Soons des heyligen Geests. ⁺ Geen kinderen en connen leeren, maer wie gelooft ende ghedoopt wort, sal salich wesen. Doen seyden sy, dat de Apostolen heele Huysghesinnen hadden gedoopt. ⁺ Ick seyde: Ja, dan hebben sy haer verblijt datse in God gheloouich waren geworden, dat en conden de kinderen niet doen, God heeft de kinderen tot hem gheroepen, ende heeft geseyt, ^* dat alsodanigen dat Hemelrijck toebehoort, maer hy en beualse niet om te doopen. Daer quamen sy voort met // ⁺ Adams sonde, hoe dat sy daer in gheboren waren. Ick seyde, dat Christus daer voor ghestoruen waer. Ick vraechde haerlieden, oft sy de sonde met den Doop wouden afdoen, ⁺ want de ionghe kinderen doch gheen sonde en hebben, daerom en connen sy de sonden niet steruen, ⁺ ende verrijsen door dat Doopsel in een nieu leuen. Doen seyden de Heeren: V seggen is: Wie ghelooft ende gedoopt wordt, sal salich wesen, ist niet? Ick seyde: Jae. Doen vraechden sy, oft Christus niet van Maria vleesch en ware. Ick seyde, dat hem Maria vanden heylighen Gheest ontfanghen hadde, ghelijck de Engel tot haer sprack: De heylige Gheest sal van bouen in v comen, ende de cracht des Alderhoochsten sal v omschijnen, daeromme dat Hey-

+ Fol. 237 v^o.

+ Mar.16.b.15.

+ Mat.28.c.19.

+ Mar.16.b.15.

+ 1.Cor.16.

* Math.19.d.

+ Fol. 238 r^o.

+ Luce.9.e.

+ Rom.6.a.4.

[p. 414]^origineel

lighe dat van v gheboren sal worden, sal Godts Sone ghenaemt worden. Sy seyden noch eens, oft hy van haer gheen vleesch aengenomen en hadde, nadenmael hy van bouen niet ghebrocht en hadde. Ick seyde, dat ick Joannis getuychenisse wel geloofde, daer hy seyt: ^† Dat woort is vleesch geworden ende heeft onder ons gewoont. Sy vraechden oft ick niet en geloofde, dat hy Marien Sone na den vleesche is, ende Gods Sone na den Geest. Ick seyde, dat hy Gods eyghen geboren ende eenige geboren Sone is, die van ^‡ begin der dagen, sonder eynde des leuens is, ende nv ten laetsten, so is hy door des heylighen Geests cracht van Maria geboren, Daerom en is hy niet vander aerden, aertsch gelijck Adam, ⁺ ende en sal ooc niet tot Aerde keeren, want hy is de Heere vanden Hemel, ende hadde hi nv vleesch van onsen vleesche, so moeste hy ooc de verganckelijcheyt sien, want God sprack: Ghy zijt Aerde ende sult weder tot aerde keeren, ⁺ dan dat en was niet alleen van // ⁺ Adam, maer alle die van hem af quamen.

Doen vraechden sy my, oft ick niet en geloofde, dat int Sacrament Christus vleesch ende bloet ware. ⁺ Ic seyde: Neen, hy is opgeclommen, ende sit ter rechterhant Godts zijns Vaders. ⁺ Doen vraechden sy, oft ic niet en wilde geloouen, dat alle de Heyligen inden Hemel zijn. Ic seyde: Dat ick niet gelesen en hebbe, en can ic niet verantwoorden, mer aldus vele heb ic gelesen: ⁺ De gerechtige sielen zijn inde handen Gods, ⁺ ende de pijne des doots en salse niet aenroeren. Daer en seydense doen niet veel op, Mer sy vraechden, wat ic hielde van Maria. Ic seyde, dat sy een suyuer ende een heylich vat was, ⁺ ende gebenedijt bouen alle vrouwen want sy was weerdich den Soone Gods te ontfangen ende baren. Sy vraechden, oft ic niet en bekende, datter een Vageuyer is. Ic seyde: Van twee wegen vinde ick geschreuen, de eene seer breet totter verdoemenisse, dander seer smal tot het eewige leuen leydende. ⁺ Noch vraechden sy, wat ic vanden Paus hielt. Ic sprac: Den Paus en kenne ic niet, maer isset zijn leeringe diemen hier hout, so houde ic hem zijnder leeringe gelijck. Daer hebben veel meer woorden gheweest, maer dese schrijue ick wt tijtcortinghe ¹⁾.

Vaert alle wel.

§ ^* Noch eenen Brief aen de Broederen.

MIjn seer gelieuede ende beminde broederen inden Heere, ick

† Joan.1.a.13.

‡ Heb.7.a.4.

+ Luce.1.c.32.

+ Gen.3.d.20.

+ Fol. 238 v^o.

+ Mr.16.c.16.

+ Act.7.g.56.

+ Sap.5.a.1.

+ Apo.21.a.4.

+ Luce.1.b.24.

+ Mat.7.b.14.

1) Nog als bij ons: tijdverdrijf, genoegen.

* [n^o. 3.]

[p. 415]^origineel

laet v weten, dat mijn herte wel getroost ende gemoet is, den Heere sy eewich lof, want hy bewaert ons door zijn rechter hant, ende helpt ons wt dat midden // ⁺ onser vianden, want sonder hem so waert met my verloren, want si so menigerley wijse my comen beuechten, geestelijc ende wereltlijc, also men desen Sondach heeft moghen sien, hoe Montsiuer Massaert met een Schepen, met noch een wereltlijck geleert man, de welcke my geacht hebben voor de alderleelijcste Secte, die oyt onder den Hemel geweest is. Mer doen ic haerlieden mijn gelooue verhaelde, doen heb ick haer altemael weenachtich ¹⁾ gemaect, also dat sy nauwe en conden spreken, ende ten laetsten zijnse vriendelijc van my gescheyden. Niet meer op dit pas, dan blijft den Heere altijt beuolen, die behoude ende beware v in zijn heylige waerheyt, ⁺ Ick hope het sal corts met my gedaen wesen, want ick en heb niet lieuer, dan dat ic den Heere mochte behagen, ende salich steruen, Amen.

§ ^* Een Testament aen haer kinderen.

EEn hertelijcke ende gonstige groete sy aen v lieden geschreuen, mijn beminde kinderen, v moeder die nv om de rechte waerheyt in banden is, wilt doch hooren, want het heeft God also behaecht, ^* dat alle die godsalich willen leuen moeten veruolginge lijden, Dus ben ic wel te vreden ende getroost, ^† dat de knecht zijnen Heere na volcht, ^‡ zijnen gebenedijden wille moet met my geschieden, haddet hem belieft, hy soude dese banden wel belet hebben. Mijn lieue kinderen, het heeft vanden beginne also geweest, dat de gerechtige lijden moesten, ende de ongerechtige altijt de ouerhant, ⁺ maer haren dach sal haest comen, datse beclaghen sullen, ende van ellende roepen: Bergen valt op // ⁺ ons, ende Hueuelen bedeckt ons voor het aensicht des Heeren.

Och lacy, als de gerechtige blincken sullen als de Sonne, ⁺ ende de Godloose int eewige vier sullen gaen, ⁺ Och beminde kinderen, ondersoect doch de Schriftuer, schict v daer na, dat ghy hooren moecht dat lieflijcke woort: ⁺ Coemt ghy gebenedijde, besit dat rijcke ws vaders, biddet den Heere om wijsheyt, ende leert Godt vreesen, ⁺ so crijght ghy dat rechte verstant, en stelt v doch niet gelijc als de werelt, in hooueerdicheyt, in dansen, springen, en in ydel geclap: ⁺ mer bewijset door v wandelinge een Godsalich leuen,

+ Fol. 239 r^o.

1) Een trek als deze, die trouwens niet veel voorkomt, verdient zeer de aandacht.

+ Joa.17.d.17.

* [n^o. 4.]

* 2.Tim.3.b.12.

† Mat.10.c.25.

‡ Luc.11.a.2.

+ Gene.4.b.9. Luc.23.c.20. Apo.6.c.16.

+ Fol. 239 v^o.

+ Sapie.5.a.

+ Joan.5.d.39.

+ Mat.25.

+ Rom.12.a.2.

+ 1.Pet.3.a.5.

[p. 416]^origineel

verciert v met de heylige vrouwen, ontfangt die scriftuer ende leeft daer na, op dat v siele salich worde, ende dat wi na desen tijt bi malcanderen comen, de Almachtige God, de coninc alder Coningen geue v zijn genade, na den rijcdom zijnder goetheyt, sterc te worden aenden inwendigen mensche, ende dat Christus in v herte woonen mach, ende die leyde v in alle waerheyt. Ic bidde v mijn lieue kinderen, weest doch vreetsaem onder malcanderen, dat is een vruecht des Geests, helpt malcanderen gewillich sonder eenich tegenspreken, ⁺ ende weest altijt den armen gedachtich, geeft willich van allen dat ghi hebt maect v vrienden vanden ongerechtigen Mammon, bemint dat eewich is, ende niet dat tijtlijc is, soect dat Hemels, ^* ende niet dat aertsch is, ⁺ want alle vleesch is als gras, ende de heerlijcheyt des menschen als een bloeme des gras, dat heden staet ende morgen inden ouen geworpen wort, de heerlijcheyt des menschen vergaet, maer twoort des Heeren blijft eewich, en bemint niet de werelt, ⁺ noch de dingen die daer in zijn, te weten, den lust der oogen, den homoet des leuens, twelc niet en is van God maer vander werelt, ende de werelt sal ver// ⁺gaen met al dat daer in is, ⁺ mer die den wille des Vaders doet, die blijft inder eewicheyt.

Mijn kinderen, doet na des Heeren wille, ic v moeder, hope v den wech voor te gaen, merct waer in, ende hoe ic v voorgae, en wilt niet op des werelts eere sien, mer achtet eere te wesen om den naem ons Gods te lijden. ⁺ Want hy die de alderopperste Coninc was, ⁺ heeft hem niet geschaemt zijn heerlijcheyt te verlaten, ende is inder werelt gecomen, ende heeft den alder versmaetsten doot voor ons geleden, ende is sonder schult geslagen ende mismaect, dat daer niet geheels aen zijn gebenedijde lichaem was. So lief heeft hy ons gehadt, ende daer mede ons een exempel achtergelaten, op dat wy zijn voetstappen sullen na gaen. Hy is dat licht dat in de werelt gecomen is, op dat alle die hem nauolghen, niet in duysternisse en souden wandelen, maer dat licht des leuens hebben: De Heere beschicke, dat v dat selue licht ooc omschijne, ende ghy daer in wandelt. Amen

§ ^* Noch een Briefken van dese selue Moeder aen haer kinderen.

MIjn kinderen, ic groet v seer hertelijc, ende sende v lieder geschriften wederom, op dat ghy v Belofte muecht quijten, die ghy

+ Heb.13.c.10.

* Collo.3.a.2.

+ 1.Pe.1.d.24.

+ Joan.2.c.16.

+ Fol. 240 r^o.

+ 1.Cor.7.c.31.

+ 1.Pe.4.c.14.

+ Phil.2.a.7.

* [n^o. 5.]

[p. 417]^origineel

my daer in gedaen hebt, ende weest doch altijt onderdanich, die v onderwijsen tot gerechticheyt, ende straffen in v ouertredinghe. Vaert wel, ende hier mede op deser Werelt Adieu, mijn lieue kinderen, vreest Godt, schouwet alle quaet. //

§ ^{+ *} Noch eenen Brief aen haer vader ende moeder.

MIjn seer beminde vader ende moeder, ic gebiede my ¹⁾ wt dat binnenste mijnder herten tot v, met bidden tot den Heere, dat hy v ende my troosten wil, met den troost des heyligen Geests, de belofte des Heeren, die hy zijn Jongeren beloefde te senden, ende seyde: ⁺ Ic gae tot den Vader, ende sal v eenen anderen Trooster senden, den welcken de werelt niet en can ontfangen, want sy en kent hem niet. Dus mijn lieue vader ende moeder, weest getroost ende verwacht met lijdtsaemheyt, wat de Heere met my doen wil, zijnen troost verwachte ick ooc lijdtsamelijc, ende dat daer gepasseert is, en achte ic niet anders dan eenen wint, daer van ic geen swaricheyt en hebbe, de Heere moet geloeft wesen, op den welcken ic hope, ⁺ want hy ist die den vernederden troost ende den houeerdigen vanden stoel stoot, al ist hier nv druc voor oogen, so weten wy ymmers wel, dat de dach des Heeren haest comen sal, ende dan alle godloose wesen te niet gedaen sal worden, ende God die daer ordeelen sal sonder aensien der personen, ⁺ ende geuen een yegelijc loon na zijn wercken, dus mijn lieue ende seer beminde vader ende moeder, en wilt doch op mi niet dencken, laet doch den Heere zijn werc volbrengen, ic hope dat hy my arme onweerdige voorsien heeft tot een offerande, ⁺ die hem behagelijc sy, want ic heb gehoept op zijn goedertierenheit, ende dat hy niet met my int recht gaen wil, want soude hi my na mijn verdiensten richten, so ware ic de eewige doot weerdich, mer de Heere, hope ic, sal mijnder ontfermen.

Ic late v noch weten, hoe dat ic noch een// ⁺mael voor den Deken gehaelt ben, maer elc behielt het zijne, ende int scheyden seyde hy tot my: Ist dat ghy in dit gelooue blijft, so sydy eewich verdoemt. Ick seyde: Hoe spreect ghy soo? daer doch Godt oordeelen sal. ⁺ Jae seyde hy: Ic derf dat wel seggen, want het sal also gheschien. Doen volchde my meester Claes, ende vraechde: Waer heb

+ Fol. 240 v^o.

* [n^o. 6.]

1) ‘Ik beveel mij bij u aan’: nog over in ons ouderwetsch ‘gebiedenis’. Verwijs en Verdam, II, 970.

+ Joan.14.b.16.

+ Luc.1.d.48.

+ 2.Cor.5.b.10.

+ Rom.12.a.2.

+ Fol. 241 r^o.

+ Mat.25.c.32. Act.27.e.31.

[p. 418]^origineel

dy v dus langhe verhouden, ick heb v lange gesocht. Ick seyde: Nv hebdy my ymmer. Ic en doe niet, (seyde hy) waert dat ghy in onse handen waert, wy souden v langher houden, dan dese doen sullen ¹⁾, is mijn beduncken. Hier mede wil ick v, mijn lieue vader ende moeder, den Heere beuelen, die v ende my bewaren wil totten eynde, maect geen droefheyt om my, maer verblijdt v, dat my de Heere weerdich kent, ⁺ want dese mijne litmaten, die my de Heere gegeuen heeft, wil ic om zijnent wille geerne verlaten. Vaert altijt wel.

§ ^* Noch eenen Brief aen de Vrienden.

OCh mijn hertgrontlijcke, ende seer beminde B. ende S. inden Heere, ic groet v noch eens met des Heeren vrede, de selue by v te blijuen tot inder eewicheyt, Amen.

Ick late v weten, hoe dat dese mijn vianden my noch altijt quellende blijuen van het Doopsel, maer van de Menschwerdinghe Christi en seggense my niet, de Deecken verhaelde haer mijn ghelooue, ende en vraechden my niet, dan oft ick oock gheloofde, dat Christus Dauids Sone was. ⁺ Ick seyde, dat hy de leuendighe Gods Soone was. Och, och, sprack de Deecken. De Heeren vraechden: Stater niet geschreuen wten // ⁺ Zade Dauids na den vleesche? De Deecken antwoorde haer, ⁺ want daer en was gheen gehoor ²⁾, hij hiet my dicmael liegen, om dat ic hem wederstont, dat hy my niet betogen en conde, dat de Apostolen kinderen gedoopt hadden. Sy oueruielen my alle gelijc, ende spraken, datter niemant int Hemelrijc comen en mochte, ⁺ ten waer dat hy geboren worde wt den water ende Geest. Sy vraechden my metter haest, oft ic sulcx ooc niet en bekende. Ic seyde: De schrift en coemt den kinderen niet toe, maer den ouden, die daer ooren hebben om te hooren. Doen stonden sy op, ende seyden: Ghy voert een Opinie ³⁾.

Aldus mijn lieue Vrienden, verwachte ick morghen noch eenmael voor haer ghehaelt te worden. Dus bidde ick v dat ghy den Heere voor my bidden wilt, dat hy mijnen mont wil regieren, tot zijnen prijs ende eere. Hier mede wil ick v eewich inde handen

1) ‘Wij geestelijken zouden uw leven langer sparen dan de justitie doen zal.’

+ 2.Mac.7.b.

* [n^o. 7.]

+ Mat.16.c.16.

+ Fol. 241 v^o.

+ Act.13.c.23.

2) ‘Ik antwoordde hun niet’; ‘bij mij vonden zij geen gehoor.’

+ Joann.3.a.6.

3) ‘Gij volgt niet de Schrift, maar uwe eigendunkelijke meening.’

[p. 419]^origineel

Gods beuelen, ende bidde vriendelijck, dat ghy mijn simpele schrijuen ten besten wilt houden, want ick en soecke niet dan wt mijns herten eenuuldicheyt, Godt te behagen, want ick en wensche niet, dan, och mocht ick den Coninck der Coningen, ⁺ ende den Heere alder Heeren dus in mijn beroepinghe behaghen, so waer ick wel ter saligher tijt gheboren. Hier mede vrede, afscheydinghe, na desen tijt niet meer. Houdt dit tot een eewich Adieu.

§ Hier na is Mayken Boosers te Doornick tot puluer verbrant, ende heeft haer Siele begheuen inde handen des HEEREN. //

^* DIe op den Heer betrouwen

En quamen noyt ter schandt
Tsy ionck of out, mannen of vrouwen
Godt stercktse metter handt.

Daer was een vrou hiet Mayken

Boosers, die wert gheuaen
Sy heeft getreden ^† denge payken
Ter rechter stadt waert aen.

Tot haer so is gecomen

Der Kercken Prochelpaep
En heeft naet gelooue vernomen
Van dat eenuoudich Schaep.

Want sy was niet verschenen

In zijne Kerck in lang
Dus maecte hy hem op de benen
En nam tot haer den gang.

(Die vrou had haer gehouden

Stillekens in haer huys
Het welc haer niet en berouden
Al quam daer door het cruys.)

Vrag.

Waer is v Kerck (wast seggen)

Antw.

Bekent is sy v niet
Want wist ghijt, sout daer op toeleggen
Dat ghyse in vree niet liet.

Wilt ghy oock wel gelouen

+ 1.Tim.6.b.15. Apo.17.b.14. 19.b.16.

* Psal.25.a.3. Esa.49.c.23. Eccl.2.b.12. Rom.9.d.33.

† 4.Esd.7.a.7. Mat.7.b.13.

[p. 420]^origineel

 

Heeft hy gesproocken fijn

 

Dat alle Heyligen hier bouen

 

Int Hemelrijcke zijn.

 

Sy had sulcx niet gelesen

 

Gaf sy te verstaen soet

 

Maer gelesen had sy van desen

 

Int boeck der wijsheyt goet.

 

^‡ Der gerechtiger sielen

 

Sijn in des Heeren hant //

 

⁺ Sdoots pijn sal haer niet om vernielen

 

Roeren aen eenich cant.

 

Veel quamen haer beuechten

 

Met menigherley list

 

Weerlijck en geestelijcke knechten

 

Loos Vossen Antichrist.

 

Maer sy stont haer vianden

 

Tegen, als een Heldin

 

^* So dat sy al quamen ter schanden

 

Die tot haer wilden in.

 

Monsiuer Massaert, met Schepen

 

En noch een weerlijck man

 

Hebben de saeck ooc aengegrepen

 

En streden Mayken an.

 

^† Dat sy waer van die quaetste

 

Sect, die ter werelt was oyt

 

Maer sy swichten voor haer int laetste

 

Door Godes woort gedoyt ¹⁾.

 

Het is claerlijck gebleecken

 

Dat sy schreyden een paer

 

^‡ Ja dat sy nau meer conden spreecken

 

Sijnde verwonnen gaer ²⁾.

 

Dus zijnse int laetst ghescheyden

 

En ginghen vrientlijck heen

 

Want daer langer niet te verbeyden

 

Was, dan oneer alleen.

 

Broeders ^* looft, prijst Gods wercken

 

Sonder ophouden seer ⁺

 

Die dus wonderlijck coemt verstercken

 

Sijne Ledekens teer.

finis. //

‡ Deut.33.a.3. Sap.3.a.1.

+ Fol. 242 v^o.

* Psa.31.b.19.

† Act.24.a.5.

1) ‘Doyen’ is wegsterven, kwijnen; ‘bedoyen’ bedauwen, bevochtigen.

‡ Act.6.b.10.

2) Geheel en al.

* Psa.103.a.2.

+ Tob.12.c.20.

+ Fol. 242 r^o.