|
| |
| |
| |
| |
Het houten kruis.
Eene ware geschiedenis.
Aen mynen vriend Ed. Gregoir, toonkunstenaer.
Op den tweeden Paeschdag van het voorledene jaer, verliet ik, van eenen myner vrienden vergezeld, omtrent den middag het dorp Miscom op twee uren afstand van Thienen gelegen, naer welke stad wy ons begaven.
Reeds waren wy de dorpen Kersbeeck en Hoeleden doorgetrokken, en wy gingen juist eenige afgelegene huizen van Bunsbeeck voorby, wanneer ons eensklaps de aengename en schilderachtige ligging der landstreek deed stil staen. Aen onze linkerhand strekte zich eene groote vallei uit, waerdoor eene kleine beek kronklend heen stroomde en de reeds groene weiden en akkers besproeide. Aen den gezigteinder verhieven zich van dien kant hoogstammige boomen, en, naderby, eenige landbouwerswooningen en pachthoeven. Voor ons liep de baen, als het bed eens uitgedroogden strooms, tusschen twee heuvels, wier toppunten met zwartgroene denneboomen bedekt waren, en aen onze regterhand kon men door de nog ontbladerde takken van den bree- | |
| |
den schaerkant, een gedeelte der spil van den toren van Bunsbeeck ontwaren. Myne oogen konden niet genoeg al de schoonheid beschouwen, welke de natuer, in het begin der lente, over alles verspreidt, en die vooral indruk doen op het hart van hem wien het zelden gegeven is de opene velden te doorloopen.
Eenen langen tyd had ik reeds onbeweeglyk dit schoone tafereel der herlevende natuer bewonderd, en reeds was ik gereed, hoewel tegen dank, myne plaets te verlaten om den weg voorttezetten; wanneer ik tusschen het loover, aen de overzyde van de baen, een houten kruis ontwaerde. Ik naderde, verwyderde de doornen takken, welke zich aen hetzelve hadden vastgehecht en er aen verdroogd waren, en las niet zonder moeite: ‘Hier is verongelukt Pieter Van de Poel, gebortig van Kersbeeck, den 21 February 1826; bid voor de ziel.’ Myn vriend Jan was intusschen ook nader by gekomen:
‘De geschiedenis van het noodlottig einde van Van de Poel is niet lang, zegde hy; kom aen, zetten wy onze reis voort; ik zal ze u onderwege verhalen..’
Na eenen treurigen blik op den nederigen grafzuil geworpen te hebben, sloegen wy de baen in, die tusschen de heuvels omhoog leidt, en myn vriend deed my het volgende verhael:
‘Den 21 February 1826, was een dingsdag, een der gewoone wekelyksche marktdagen van Thienen. Van 's morgens vroeg was Pieter, een knecht van een aenzienlyk pachthof van Kersbeeck, met eene kar graen derwaerts gereden. De dooi van den sneeuw had de baen byna onbruikbaer gemaekt; de lucht was met
| |
| |
eenen grauwen nevel bedekt; een schorre wind huilde door de ontbladerde takken der boomen, en alles voorspelde eene dier zoo kille, doodsche, sombere winterdagen. Op den middag begon een fyne, doordringende regen uit den nevel te ontstaen, en wanneer Pieter, op zynen terugtogt, een goed kwaert uers van Thienen, en wel aen de herberg: de muizenboomkens, gekomen was, stortte de regen met verschrikkelyk geplas neder. Zoo om zyne peerden een weinig rust te geven, als om zynen dorst te koelen, steeg hy af en stapte de muizenboomkens binnen. Daer zat een jong meisje, die men, aen hare meer steedsche dan boersche kleeding, voor de dochter eens ryken pachters der omstreken kon erkennen, en naest haer eene dienstbode. Beide schenen hoogst misnoegd over het slechte weder, dat haer belette den weg voorttezetten en haer voorspelde van niet met den avond, die vry spoedig viel, hare wooning te kunnen bereiken.
Nauwelyks had Pieter de voordeur geopend, en de twee meisjes bemerkt, of hy verbleekte, deed onwillig eenen stap achterwaerts, als of hy niet durfde binnen treden, en klaer was het te zien dat die ontmoeting voor hem onverwacht was en hem hevig ontstelde. Hy scheen echter zynen moed te hergrypen en groette de meisjes met eenen hartelyken “goeden dag.” Nog een weinig onthutst en verlegen, bood hy haer weldra aen om van zynen wagen gebruik te maken, en die gelegenheid, terwyl hy den zelfden weg als zy te doen had, waer te nemen. Hoewel zyn voorstel niets buitengewoons in zich bevatte, werd hy eerst door de pachters dochter, wier wangen door eenen hoogen blos bekleurd
| |
| |
werden, door een “dank u, Pieter” afgeslagen; doch, na eenige woorden in stilte met hare reisgezellin gewisseld te hebben, en op het aendringen van Pieter, aengenomen. Deze ging de huive zyner kar wel zorglyk digttrekken, schudde het kussen, dat de ruwe houten bank bedekte, een weinig op, en schikte zyne lading, welke uit eenigen voorraed voor zynen meester, in de stad aengekocht, bestond, naer het meeste gemak der vrouwen. Deze stegen, na weinige oogenblikken, op de kar en men vertrok.
Doch hier moet ik u, ging myn vriend Jan voort, eenige verklaring geven. Anna, zoo was de naem der pachters dochter, had, zoo als ik u daer even zegde, niet gewillig het voorstel door Pieter gedaen, aengenomen, en zie hier de reden. Pieter beminde Anna en zy beminde den jongeling. Doch reeds menigmalen was zy van hare ouders ter dege daer over berispt geworden; immers Pieter, welke brave inborst hy ook bezat, was slechts een knecht; hy was niet haer gelyke, en Anna mogt hem niet beminnen. Om alle onaengenaemheden te voorkomen, had Anna beloofd van Pieter aftezien, en ofschoon zy hem zoo vurig als te voren lief had, schuwde Anna zoo veel mogelyk, de gelegenheid, om zich met hem te bevinden. Daerom ook had zy zyn aenbod slechts aengenomen, na van hare dienstbode in stilte de verzekering afgevergd te hebben, dat zy niets van deze ontmoeting op het pachthof zou zeggen.
Nu zal men ligt begrypen in welken toestand de twee gelieven gedurende hunnen togt waren. - Zich naest elkander bevinden zonder, door de tegenwoordigheid der dienstbode verhinderd, een enkel woord over hun- | |
| |
ne liefde, over hunne hoop op de toekomst te kunnen reppen, zonder elkaer eene enkele mael de hand te mogen drukken. Hunne blikken alleen ontmoetteden zich meermaels, en de zuchten die uit hunnen boezem opkwamen, getuigden hoe pynlyk hun dit gedwongen stilzwygen op het hart woog....
Na eene uer hunnen weg voortgezet te hebben, kwamen zy, met het vallen van den avond, op de hoogte welke wy, by het kruis staende, gezien hebben. Daer loopt een kleine voetweg op Anna's huis aen.
- Pieter, laet ons hier afstygen, zei het meisje, wy danken u voor uwe goedheid.’
- ‘Denkt gy er wel eens aen, Juffrouw Anna, zei Pieter, het regent nog altyd dat het giet; ik zal u in het dorp afzetten; daer hebt gy nog een wegje welk veel korter naer uwe wooning geleidt, en daer kan men u bovendien eenen regenscherm bezorgen.’
‘Doch dit was de regte rede niet. Pieter was zoo gelukkig met zich zoo digt by Anna te bevinden; hare zoete stem, waer de aendoening nog meer zachtheid byzettede, te hooren; van tyd tot tyd haren blik op zieh gevestigd te zien, dat hy het geluk, welk hem misschien nimmer moest ten deel vallen, nog eenige stonden wilde verlengen, en het scheidensuer nog een wyle tyds, zoo lang mogelyk, verschuiven.
- ‘Neen, Pieter, hernam het meisje, ik heb liever hier af te stygen.’
- ‘Dit is onmogelyk, Juffer,’ sprak Pieter grimlachend, en een driedubbele, hevige zweepslag deed zyn paerd eensklaps voorwaerts springen en het holde van de style helling af. Pieter verschrikte over de snelheid
| |
| |
waermede het op eenen zoo slechten weg voortliep. Alles wat mogelyk was, werd door hem ingespannen om den woesten ren zyns paerds te betengelen; doch alles was te vergeefs: het dier holde vervaerlyk voort. De meisjes, het gevaer en tevens ook de vruchtelooze poogingen van Van de Poel bemerkende, begonnen luidkeels om hulp te roepen. Hare stem verschrikte het paerd nog meer en de kar door hetzelve voortgetrokken, schokte hevig in de diepe sporen van den weg. Pieter werd wanhopig. De doodsche bleekte welke over zyn aengezigt verspreid was, en de stuipachtige byeentrekking zyner wezenstrekken gaven aen hetzelve eene uitdrukking die van het bitterste spyt getuigde. - Stelde hy niet door zyne onvoorzigtigheid een leven dat hem duizendmael duerbaerder dan het zyne was, in gevaer!... voor zich zelven vreesde hy niet, neen... maer Anna!.. onbezonnen, ach! zoo haer eenig ongeluk overkwam, was het niet zyne schuld? Zou hy het zich zelven niet eeuwig te wyten hebben? God! welke droevige gedachten pynigden, op dit oogenblik, het gemoed van den braven Pieter!...
‘Geene uitkomst meer ziende, sprong de jongeling eindelyk van den wagen af om het paerd by den teugel te gaen vatten. Zyn voet slibberde op de gladde kleiaerde; hy viel achterover voor het rad der kar en liet eenen angstigen gil hooren, waerin Anna haer naem meende te ontdekken.
‘Het paerd holde voort tot aen de eerste huizen van Kersbeeck, waer eenige dorpelingen het woedende dier tegenhielden. Anna lag bezwymd op de kar; hare dienstbode stamelde eenige byna onverstaenbare woorden.
| |
| |
Eenige jongelingen ylden den weg terug in, en vonden weldra den ongelukkigen Pieter zieltogend op den grond uitgestrekt liggen. Zyn toestand was ellendig: het rad had hem het hoofd en de borst verplet. Eenige stonden later gaf hy zynen geest.’
Een langdurig stilzwygen volgde op de woorden myns vriends, en nadenkend, trad ik naest hem op den weg.
‘En wat is er van Anna geworden?’ vroeg ik hem eindelyk.
‘Anna, antwoordde hy, was ontroostbaer; en wanneer er, over zes jaren, een aenzienlyk getal inwooners dezer streken zich naer eene volksplanting in Amerika begaven, trok zy ook derwaerts. - Des avonds voor haer vertrek vond men ze nog biddend by het houten kruis, dat zy ter plaetse waer het ongeluk gebeurd was, had doen opregten.
eug. ed. stroobant.
Brussel, 1842.
|
|
Auteursrechtvrij
