De Noordstar. Jaargang 2

[p. 41]

Bestendige pronkzael voor beeldende kunsten.

De bestendige pronkzael voor beeldende kunsten welke er, sints een jaer pas, in Antwerpen is ingerigt, is eene dier instellingen welkers nut zoo veelvoudig en tevens zoo onbetwistbaer is, dat dezelve van haer begin af de algemeene goedkeuring en byval verwerven. Vooral bestemd om de aenkomende kunstoefenaers aentemoedigen en denzelven het bekomen des tytels van kunstenaer te vergemakkelyken, heeft zy te gelyk de hoogere bestemming het publiek met de voortbrengsels der byzondersten onder deze laetsten bekend te houden. Ook bezit de bestendige pronkzael menig tafereeltje dat zelfs in eene algemeene tentoonstelling de aendacht aller kunstkenners zou binden. Op geen enkel tydstip van het verloopen jaer is dezelve echter zoo belangryk nog geweest als heden en het spyt ons dat mangel aen plaets ons belet er onzen lezeren een volledig verslag van medetedeelen. By gebrek aen dit, vergenoege men zich met eene ter loops gedane melding van wat er ons in dezelve als het merkweerdigste is voorgekomen.

Het vak der zeeschildering biedt ons weinig stof; een enkel maer een goed tafereel hebben wy opteteekenen: Een grieksch vaertuig in de Dardanellen, door den H. Jacob Jacobs. Ook is er eenigzins mangel aen landschappen; maer twee derzelver zyn zoo goed dat ze ons ligt hiervan kunnen getroosten. Een

[p. 42]

winterzigt, door den H. Van der Eycken, te Leuven, doet ons hopen dat de belgische kunstenaers weldra in dit vak met de hollandschen zullen kampen. Het is lachend van samenstel, ligt getoetst en toovrend van doorzigt. - De H. Robbe, van Kortryk, heeft ons met een tafereeltje begunstigd, waerin, zoo als in alles wat wy tot heden van hem gezien hebben, zyn verheven talent, doorstraelt. Wy hopen dat hy meer nog onze stad gedenken zal.

Eene binnenkerk, van den H. Genisson, is een aengenaem tafereel, wel behandeld en gekleurd. De H. Ruyten, heeft de vischraarkt van Antwerpen, die eerlang van stadswege staet hernieuwd te worden, in een fraei tafereel hervoortgebragt. Dit schildery zal voor onze nazaten eene dubbele weerde hebben, die der historische beduidenis en die der kunst. Echter geven wy den voorkeur aen het strand, (n^o 259) van denzelfden schilder. Niets kan er tooverachtiger in voorstelling, aengenamer van kleur gedroomd worden. De H. Ruyten is een dier schilders welke in de eenzaemheid voortwerken en zich door onvermoeiden arbeid eene plaets in de toekomst verzekeren.

De zoogezegde genre-schildering is in groote meerderheid in de pronkzael. De H. Sevrin, heeft den vlaemschen liedjeszanger, de overbekende Peêr de kruk, met lust en blygeestigheid voorgesteld. Veel hoedanigheden kenschetsen dit tafereeltje, in het welk wy enkel de al te groote klaerheid des achtergronds als gebrek hebben opgemerkt. Een aengenamer stuk van denzelfden kunstenaer is het nummer 253, Rubens en zyne vrouw een voorbygaende stoet gadeslaende. Kleur en samenstelling zyn om even aengenaem en de teekening is waerlyk goed. De H. Sevrin heeft sedert een paer jaren een onmeetbaren voortgang in de kunst gedaen; wy hopen dat hy op zoo goed eenen weg niet ten achter zal blyven. De H. Verheyden is ongetwyfeld een onzer geestigste schilders en bezit een vinnig en waernemend oog. Dit getuige zyn rustende visscher. - Welligt zullen onze lezers niet vergeten hebben dat wy den H. Johan Janssens, ter gelegenheid der driejarige pronkzael, als schilder geprezen hebben, doch zyn alsdan gekozen onderwerp hebben gelaekt, dit mael

[p. 43]

kunnen wy hem eenen volledigeren lof toezwayen, zyne vischmarkt op het strande is zoo zedig als aengenaem en wel uitgevoerd. - Het garnaetwyf, van den H. Spillemaeckers, kweekeling des vorigen schilders, is reeds aen de lezers der Noordstar bekend, mits wy er vroeger ons gunstig gevoelen hebben over bekend gemaekt. - De oude grappenmaker, door den H. Vertommen is een geestig tafereeltje, mogelyk iets te zwart van kleur. In deszelfs nabyheid hangt een schildery van den H. Van Rooy, dat eenigzins naer de kleur der italjaensche meesters overhelt. - In de twee gezellen, door den H. Carolus, is om zoo te zeggen al den geest en de stelwyze van Teniers op onze hedendaegsche zeden toegepast. Dit tafereeltje, klein in omvang, is groot in verdienste en komt ons, als een der beste van de pronkzael voor. - Met genoegen hebben wy een gentsch tafereel als een der goede in de pronkzael opgeteekend. Adriaen De Brouwer in het werkhuis van Frans Hals, door den H. Canneel, is zeer wel als samenstel en uitdrukking, en deszelfs kleur, schoon wat zwak, is gemollig en voldoende.

De H. Pez, staet sints lang by allen als een goed schilder te boek. Lust en natuer kenmerken zyne tafereeltjes. Het nummer 263, de slapende vader, is allezins geschikt om zynen verworven naem staende te houden. Zonder vergezochte effekten, kalm in kleur en in uitdrukking, onberispelyk als teekening, is dit schildery eene ware wederkaetsing der natuer.

Eene eigenaerdige wys van samenstellen kenmerkt het eerste tafereel dat wy van den heer Gustaf Buschmann gezien hebben. De samenkomst der geuzen is kleurvol en dichterlyk. Wy hopen dat die schilder ons eerstdaegs met een ander zyner werken aengenaem verrassen zal.

Van Dyck te Londen, (n^o 261,) door den h^r. Coomans, is een tafereel in hetwelk wy veel prysweerdig hebben gevonden; doch dat wat al te veel voor het effekt geschilderd is. Wy gelooven den heer Coomans jong en met eene ryke en weelige inbeelding begaefd. Zoo het hem gelukt dezelve te breedelen en te beheerschen, mogen wy ongetwyfeld in hem een goed kunstenaer afwachten.

[p. 44]

Een tafereeltje van den heer Meynne, de weezen op het strand, is een dier onderwerpen welke de ziel tot weemoed bedwingen. Dit stukje is goed van samenstel en van eene aengename kleur. Het pronkstuk der tentoonstelling is buiten tegenspraek, de vertrouwelingen, door den H. De Block. Hier in vereenen zich lust, geest, samenstel en teekening met eenen uitstekenden rykdom van kleur, en die schier onvatbare zilvertint, welke in ons land de lucht zoo lachend en zoo doorschynend maekt. Ieder, gelooven wy, zal in ons gevoelen mededeelen dat de H. De Block een der grootste kunstenaers van België is, en, zelfs in verschillende vakken, weinig mededingers zal aentreffen. Ook is reeds zyn roem onze grenzen overgestapt; die kunstenaer heeft veel tafereelen vour uitlanders te schilderen, en er is ons stellig verzekerd dat de Graef Le Hon, afgezant van België in Frankryk hem om twee groote schilderyen verzocht heeft. Op zulk een man mogen wy met regt als Belgen en als Vlamingen hoogmoedig zyn.

j.t.