Noordnederlandse Historiebijbel

19 capittel

Doe quamen daer twee engelen in Sodoma in een gedaente van twee jonghelinghen ende Loth sat voir sijn doer. Ende doe hi die jongelingen sach, doe stont hi op ende ghinc hem jegen, ende viel op sine knyen ende anbeedse ende seide: "Ic bidde u: Gaet mede in mijn huus ende blijft te nacht daer; ic sal u voeten wassen. Ende morgen so moech gi uwen wech vorderen." Doe seiden die jongelingen: "Wi willen opter straten bliven." Mer Loth smekede ende bat also lange, dat sy mit hem gingen. Ende doe die jongelinghen mit Loth in sijn huus ghingen, doe bereide hi hem sijn spise, die si eten souden. Ende doe quamen die mannen van der stat van Sodoma ende belagen dat huus, al die gemeenmannen, die jonge mitten ouden. Si riepen an Loth ende seiden: "Waer sijn die mannen die tavont in u huus ghingen? Brenctse hieruut tot ons." Loth ghinc tot hem uut ende sloet die dore toe ende seide: "Mijn lieve bruederen, wilt dat quaet niet doen, mer laet mijn gasten mit vreden. Ic hebbe twee dochteren die noch maechden sijn. Neemtse ende misbruuctse na uwen wille." Doe seiden die Sodomiten tot Loth: "Gaet gi van ons: gi sijt hier een vreemde incomelinge. Sel gi ons berechten? Gheeft ons uwe gasten, of wi sellen u seer slaen

[fol. 12ra]

ende breken dat huys op." Ende siet, die mannen van binnen die haelden Loth ende sloten die dore toe. Ende alle diegene die daer buten waren, die worden geslegen mit blintheit, van den mintsten totten meesten, sodat si die dore van den huse niet en mochten vinden.

Doe seiden die jongelingen tot Loth: "Heb gi in der stat enige vrienden of magen die van uwen geslacht sijn? Gaet ende sect hem, dat si dese stat rumen, want si sel vergaen." Doe ghinc Loth uut tot sinen geslacht ende tot dengenen die an sijn geslacht ghehilict waren. Ende hi waerscudese ende seide, dat si die stat rumen souden, want God soudse doen versinken. Mer wat Loth seide, si hielden daer alle haer spot mede ende si meenden, dat hijt in boerten seide. Des morgens doe dwongen die engelen Loth ende seiden: "Staet op ende neemt u wijf ende u dochteren, ende neemt dat gi dregen moecht ende gaet uter steden." Mer si hieldent al voer boerte. Doe namen die engelen Loth, sijn wijf ende sijn dochteren bi der hant ende ledense uter steden een groet stuc. Ende doe seiden die engelen tot hem: "Siet niet omme, noch en blijft niet staen, mer gaet int gebercht, so moech gi levende bliven." Doe dedet God ragenen van den hemel sulfer ende vuer op Sodoma ende op Gomorra, ende die steden verbarnden ende versoncken ende al dat daerin was ende al dat lant

[fol. 12rb]

daeromtrent mit al die daerin woenden. Doe Loths wijf dat geruft hoerde, doe sach si afterwaert ende doe bleef si staen in die gedaent van enen steen. Abraham was des morgens vroech op ende ghinc op die stede daer hi mit God gesproken hadde ende sach na Sodoma ende Gomorra. Ende hi sach spranckelen van vuer vliegen, of si uut enen oven gevlogen hadden. Doe docht Abraham om sinen neve ende hi bat God, dat Hi hem bescermen woude.

Loth ghinc mit sinen dochteren int gebercht ende bleven daer in een spelunke. Doe seide die outste dochter tot die joncste: "Onse vader die is out ende daer en sijn geen mannen in der werelt die tot ons mogen comen om kinder te winnen. Daerom, laet ons onse vader droncken maken van wijn ende dan bi hem slapen." Doe gaven si haren vader des avonts veel wijns te drincken ende die outste suster sliep bi hem. Mer Loth en wiste daer niet of dat si bi hem sliep. Ende des morgens en wist hi niet dat si bi hem gheslapen hadde. Des anderen dages doe seide die outste suster tot dien joncsten: "Siet, gisteren doe sliep ic bi minen vader. Laet ons hem tavont wijn drincken geven ende slaept gi bi hem, opdat gi kint van

[fol. 12va]

hem ontfangen moecht." Ende des avonts gaven si haren vader wijn drincken, sodat hi droncken was. Ende die joncste dochter die sliep bi hem ende Loth en wist daer niet of. Ende des morgens en wist hi oec niet, dat si bi hem geslapen hadde. Ende beide sijn dochteren die hadden van hem kint ontfangen. Die outste creech een kint ende noemde dat Moab. Ende daerof quamen die Moabiten. Die joncste creech een kint ende noemde dat Amon. Ende daerof quamen die Amonyten.

Glosa: Omdat Loth droncken was, so sondichde hi jegen die wet. Hadde hi nochteren geweest, hi en haddet nyet gedaen. Daerom seit een leerre: "Daer is een visch die is genoemt `orex'. Als die visch nuchteren is, so en mogen hem 10 menschen niet stille leggen. Mer als men die visch droncken maect van wijn, so hout hem één mens wel leggen. Also ist mitten mensche: als hi nochteren is, so en mach hem die duvel niet lichtelic brengen in sonden mit sijn becoringhe. Mer als die mensche dronken is, so brenct hem lichtelic die duvel tot sonden, sodat hi hem geen quaet en ontsiet te doen."

Daerom doe Noe dron\ken

[fol. 12vb]

geweest hadde ende hi bekende die craft des wijns, doe woude hi den wijn temperen. Ende hi nam uut der arken die misse van den mens, die misse van der apinnen, die misse van den leeu ende die misse van den varken. Ende in die 4 missen plantede Noe den wijngaert. Ende van die 4 creatueren so heeft die wijn sijn natuer, als dit vaers seit: Ebryus est Salomon post symea, post leo, post sus. Als een mens den wijn wel te maten drinct, so is hi wijs, vroet ende verstandel als Salomon was. Mer drinct die mens daer meer op, soe wort hi spelic ende boertelic als die apynne. Ende drinct die mens daer noch meer op, so wort hi wreet als die leeu. Ende drinct die mens daer noch meer op, so wort hi gelijc een soghe ende verken, ende rust also lief in den drec als op een bedde van onwetenheit. Daerom sel hem een mens wachten van dronkenscap, opdat hi niet onwetende en sondicht, als Loth dede.