Noordnederlandse Historiebijbel

Van Adams kinderen: hoe Caym

[fol. 3rb]

Abel, sinen brueder, dootsloech. 4 capittel

Doe Adam uten paradise verdreven was, daerna over 15 jaren wort Cayn geboren ende sijn suster Calmana. Doe Cayn 15 jaer out was, doe wort Abel geboren ende Delbora, sijn suster. Cayn was een ackerman van coren te telen ende Abel wort een heerde van scapen. God hadde hem geboden, dat si hem dancken souden van haren vruchten. Cayn die offerde altoes die eerste vruchten van sinen coren ende Abel offerde altoes die eerste vrucht van sinen scapen ende dat vetste. Ende God ontfinc Abels offerhande ende sende vuer van den hemel, die dat offer verbarnde. Ende Cayns offerhande en ontfinc God niet, want hi en verbarntse niet. Doe wort Cayn toornich ende verkeerde sijn aensicht. Doe seide God tot hem: "Waerom sidi toornich ende verkeert u aensicht? Est dat gi guedt doet, gi selt guet loen ontfaen. Ende ist dat gi quaet doet, die sonden sellen u voir u voerhoeft openbaren."

Op een tijt daerna doe seide Cayn tot Abel, sinen broeder: "Laet ons gaen opten acker." Ende Abel ghinc mit hem. Ende doe si opten acker waren, doe sloech Cayn Abel, sinen broeder, doot mit enen been van een ezelshoeft ende bedec\ten

[fol. 3va]

onder stroe. Doe seide God tot hem: "Waer is Abel, uwen broeder?" Doe seide Cayn: "Ic en weets niet. Ben ic een bewaerre van minen broeder?" Doe seide God: "Wat hebstu gedaen? Siet, dat bloet dijns brueders dat roept tot Mi van der aerden. Daerom sel gi vermaledijt wesen op der aerden, die haer mont opgedaen heeft ende heeft dat bloet ontfangen van uwen handen. Gi sult ydel ende voirvluchtich wesen op der aerden." Doe viel Cayn in wanhoep ende seide tot Gode: "Mijn boesheit is meerre, dan ic enige genade soude mogen crigen. Siet, Gi verjaget mi huden van der aerden. Waer sel ic my voir u aensicht mogen verbergen? Ende ic sel ydel ende voirvluchtich wesen op der aerden. Alle die mi vinden, die sellen mi doden." Doe seide God: "Dat en sel also niet gescien. Mer die u doot, dat sel sevenvout gepijnt wesen." Doe screef God in Cayns voirhoeft signum tau, T, opdat alle die hem sagen, souden hem scuwen ende niet verslaen. Ende Cayn beefde van anxt ende sijn hoeft bleef scuddende al sijn leven lanc. Ende hi ghinc van den aensichte Gods ende was voirvluchtich int oesteynde der werelt, ende daer woende hi

[fol. 3vb]

mit sinen wive, daer nu is Indien.

Scolastica seit: Cayn bediet die joden, die Jhesum cruusten, ende Abel beduut Jhesus, want om doecht so sloech Cayn, sijn brueder, hem doot. Also cruusten ende doden die joden Jhesum, haren brueder, die van Marien ende van haer geslacht geboren was. Ende gelijc dat Cayn geboren was ende ongestadich ende voirvluchtich was ende vervaert ende int hoeft geteykent, also sijn die joden ongestadich ende vluchtich, ende en hebben geen lant, ende si sijn geteykent an haer manlicheit. Ende gelijc wat Cayn plantede of saeyde niet en wies, also ist mitten joden: wat si poten of saeyen, ten oect noch ten groeyt niet. Ende gelijc als Cayn hem geneerde mit enen sondighen neringhe, als mit ruten ende mit roven, also generen hem die joden mit wokeren. Ende ghelijc dat Cayn was in wanhoep, also sijn noch die joden in wanhoep.

Cayn wan bi Calmana, sijn suster ende sijn wijf, een soen, die noemde hi Enos. Ende hi tymmerde daer een stede ende noemtse na sinen soen `Enos'. Ende daeruut rutede hi ende roefde, ende leerde dat sine kinderen. Cayn was die eerst stede vestede.

Dit is Cayns geslacht

Cayn wan Enos. Enos wan Yrad. Yrad wan Maviel. Maviel wan Mathusael. Matusael wan Lamech. Lamech was die eerste die twee wiven nam tegen dat gebot Gods. Dat eerste wijf hiet Ada; dat ander wijf hiet Cella. Lamech wan by Ada enen soen, hiet Yabal, ende enen

[fol. 4ra]

soen, hiet Yubal. Jabal was die eerste heerde in der woestinen. Ende hy vant eerst tenten ende paulioenen, die men mocht voeren van der eenre stede totter ander. Ende hi was die eerste die die geyten sceide uten scapen ende elc bysonder settede in een koy. Ende oec wan Lamech bi Cella enen soen ende noemde hem Tubalcayn, ende een dochter; die noemde hi Noema. Tubalcayn die vant eerst dat smeden: dat men yser ende stael smeden mocht. Ende sijn suster Noema die vant eerst laken te maken ende weven an dat breyen van der spynnen. Ende Yubal, Yabels brueder, die vant eerst musijck an Tubalcayns hamerslaen. Ende oec vant hi sanctorien ende organen. Noema, Tubalcayns suster, die propheteerde ende seide: "Hoert mijn woerden, beide Lamechs wiven. Ic hebbe enen man gedoot mit eenre wonden, ende in mijnre nydicheit heb ic enen jongelinc gedoot. Van Cayns moert sel sevenvoudige wrake comen ende van Lamechs moert sel comen seven ende tseventichvoudige wrake."

Figuer: Lamech vant eerst dat scieten mitten boghe ende was daer meester op. Ende hi was van ouderdom blint geworden. Nochtan scoet hi wel wat hi hoerde. Ende op een tijt doe dede hi hem leden van enen knaep in een bussche om een wilt te scieten ende doe ruuschede Cayn doer dat geboemt. Ende Lamech waende dattet een dyer geweest hadde, ende scoet Cayn doot. Also wort Cayn gepijnt ende gedoot van die sevende van Adam. Ende doe

[fol. 4rb]

seide die knecht tot Lamech, dat hi Cayn dootgescoten hadde. Doe hief die quade Lamech den boech op ende sloech den knecht doot. Ende dat wort seven ende tseventichvout na hem gepijnt, want die seven ende tseventichste na hem die verdroncken in der dyluvyen.