Standpunt.
Het stenographisch verslag onzer Kamerdebatten is als cacographie van valsche beeldspraak haast onovertrefbaar. Wat een visie bij Farncombe, die ernstig en met nadruk zegt, dat deze weg hem niet aanlacht.
Alle lui, die in valsche beeldspraak doen, hebben het gemunt op het arme woord ‘standpunt.’ Door allerlei combinaties met adjectieven, bepalingen en werkwoorden willen ze het tot gehoorzaamheid brengen, maar het gelukt kwalijk. 't Is een onhandelbaar woord. Maar waarom er zich dan aan vergrepen?
‘Dat men spreekt van plutocratisch standpunt, van wetenschappelijk standpunt, dat kan. Evenzoo deze zin uit Schopenhauer: ‘De veelwijverij moest weder worden ingevoerd; daardoor zou de vrouw op haar ware en natuurlijke standpunt als ondergeschikt wezen teruggebracht worden.’ Zelfs kerkelijk-dogmatisch standpunt kan door den beugel. Maar met het ‘zuivere standpunt’ van het N. v.d. Dag en het ‘onzijdige’ van de N.R.C. naderen we de grens van valsche beeldspraak.
Overschrijden doen we haar met: pessimistisch standpunt, partijdig standpunt, moreel standpunt en vrijzinnig standpunt.
In verbinding met werkwoorden toont zich ons woordje al heel onhandelbaar. Ziehier nog enkele gevallen, waarbij men getracht heeft het in 't gareel te krijgen. Een humoristisch teekenaar vindt hier rijke stof.
De meerderheid der Kamer hield het juiste standpunt vast. Zijn standpunt handhaven. Let wel, niet: zich op zijn standpunt handhaven. Als de Amsterdammer durft spreken van zijn standpunt vasthouden, durft Karnebeek wel de verzekering geven, dat hij niet van plan is 't zijne los te laten, nu ofte nimmer.
Maar het summum van dolzinnige beeldspraak vindt men bij de Kanter, ‘die zoo vrij zal zijn, zijn standpunt uiteen te zetten’, slechts geëvenaard door een ander kamerlid, die het woord vraagt om ‘zijn standpunt te ontvouwen.’
Van een waschvrouw zou men zoo iets door de vingers zien, maar dat de leden onzer nationale instelling de Staten-Generaal onze schoone nationale taal geregeld geweld aandoen, daartegen zal ieder opkomen, die de wet van het gezond verstand eerbiedigt.
(Het Onderwijs.)
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd