Noord en Zuid. Jaargang 19

De heer Talen over het sterk verbogen adjektief.

Naar aanleiding eener opmerking, aangaande eene passage in het art. ‘Tijdschriften’ in ons vorig no. schrijft onze medewerker:

In de vorige afl. is een ondoordachte opmerking gemaakt over de Verbeteroefeningen van den heer Kat. Men leze daaromtrent: als vele andere zinnen uit Nassau komt ook deze over ‘'t overwinnen van hinderpalen’ voor bij Kat.

En naar aanleiding van een schrijven van den heer Talen, dat zijn meening niet juist was weergegeven, het volgende:

‘Men zegt: Die man spreekt goed. Hierin is goed bijwoord, dus onverbuigbaar. Willen we die man nu met een karakteriseerende naam noemen, dan zeggen we: Die man is een goed spreker. Goed is dan een bijv. nw. dat onverbogen is (kan zijn). Ze bepalen de werking in de nomina agentis opgesloten, tegelijk met de persoon, hebben dus adverbiale natuur tegelijk met de adjectieviese.’ Aldus schrijft de hr. Talen terecht. Als ik dit nu weergeef: het sterk

[p. 372]

verbogen adj. (in ‘een goed spreker’) is eigenlijk een adv., als onverbogen adj. gebruikt, dan is dat niet zoo heel ver van des schrijvers bedoeling. Het is wat pikanter geformuleerd en niemand zal hieruit afleiden, dat naast een braaf man niet ook een goed spreker als oorspronkelijk adj. zou kunnen voortbestaan. Ook is zijne opmerking, dat hoogvlieger, langslaper, e.a. samengesteld zijn uit een adj. en een subst., terwijl ze gewoonlijk als samenstellingen door afleiding worden beschouwd, met die ‘pikante’ formuleering in overeenstemming.

Dat ik in 't eerste verslag aantoonde, hoe de heer Talen maar de denkbeelden van Paul's Principien vertaalt en uitbreidt, was hem zeker niet aangenaam. Ook keurde ik het af, dat hij aan technische termen als praedicatief-, attributief-, en adverbiaal-adjectief eene andere beteekenis geeft, dan ze gewoonlijk hebben: Vandaar dat ik daar op wees.