Balthazar Bort ten jare 1662 in de Chineesche zeeën kruisende, waaraan ik het postcriptum ontleen. ‘Vergeeft my de stoutigheyd; is 't, dat ich derve versoeken van mynheer een luttel louteren wyn van druyven tot den dienst der misse; wy syn in groot gebreck hiervan ende, soo het laet aenzien, van Macao en hebben wy niet te verwachten. Ik sal trachten die weldaet mettertyt te verdienen ende, is het mogelyck, te vergelden. Waer't, bij aldien ick het geluck niet en hadde van te genieten het aenschyn van UE., alsoo het can gebeuren, dat de vrunden van Amsterdam eeniger tyd komen te vraegen onse tijdingen, soo soude ick wenschen van mynent wegen ende van wegen van mynheer Franciscus Rougemont (die met eenen anderen pater is bestierende meer als 60 duysent christenen zielen) te groeten, voor all mynheer Hendrick Barents Hertogsvelt, etc., ende mynheeren van Teylingen, Fonteyne, Croocq, Clomp, van Hoorn, Noorman, Otto Dobbessen, van der Cruyse, Vondel, mynheer Blauw, etc.’.
Het blijkt dus, dat de Paters Jezuïeten in het verre China hunnen bekeerling Vondel niet vergaten. Zeker zal den ouden dichter hun groet, indien die groet tot hem gekomen is, goed gedaan hebben.
Opmerkingen: paters Jezuïeten vragen, anno 1662, ‘wijn voor de Mis’ aan hunne calvinistische landgenooten. Pater Franciscus Rougemont was een Maastrichtenaar, die met Pater Couplet uit Mechelen en Pater Verbiest uit Kortrijk in 1659 als missionaris in China was aangekomen; Hendrik Barend Hertogsveld (of Hertogsvelt) was een Amsterdammer, wiens zoon pater Ignatio in Siam ziek was geworden en daar ‘door mijnheer Jan de Ryck, als doen opperhooft in dat Ryk, en syne weerdige huysvrouw,’ calvinisten, was opgepast, zegt pater Couplet, met ‘grooten dienst en liefde,’ In 't verdere gedeelte van ons Dagh-Register vond ik nog twee malen gewag gemaakt van de goedgunstige betrekkingen onzer Calvinistische en Catholieke landgenooten, en ik mag dus vooronderstellen, dat Commandeur Bor geen bezwaar heeft gezien in eene gift van wat wijn voor de Misse der paters. Onze betrekkingen in Indië en overal in den vreemde hebben de verdraagzaamheid in onverdraagzamen tijd goeden dienst gedaan.
's-Gravenhage.
A.W. Stellwagen.