Noord en Zuid. Jaargang 18

[p. 87]

Uit de tijdschriften.

Tijdschrift voor Nederl. Taal en Letterk. XIV, 1. F. van Veerdeghem, Nederl. handschriften in het Britsch Museum. Hieronder vermeldt hij bijv.: gedichten van Houwaert en van Westerbaen, den Rijmbijbel en der Naturen Bloeme van Maerlant, de fragmenten van het Mnl. Nevelingenlied en van den bere Wiselau, de Hughe van Tyberien, enz.; ook noemt hij een hs. van Van Hulthem, ‘thans ter Kon. Bibl. te Brussel berustende’, wat mij niet duidelijk is. - Verdam, Tekstverbeteringen. - Kalff doet eene nadere mededeeling over Vondels proza-vertaling van Tasso's Gerusalemme Liberata, door Dr. Robert Priebsch te Oxford gevonden. Deze laatste publiceert, bl. 21 en vlgg., een afschrift van een ander aldaar aanwezig hs.: Dit is sinte Baernaert Spieghel, eene Mnl. vertaling van S. Bernardus' Speculum de honestate vitae. - Van Helten, Etymologische en andere bijdragen: betten, kies, krioelen zijn oorspr. Friesche woorden, eiland daarentegen is uit het Nederfrankisch. Draaien, dooien, bloeien, enz. hebben aai, ooi, oei uit â of ô, gevolgd door eene j in de tweede lettergreep, die eene anorganische i te voorschijn riep. Op dezelfde wijze ontstond au uit â voor w, iu (later ü) uit î voor w, ou uit ô voor w, eeu uit ê voor w in blauwe, spuwen, touwen, eeuw(e). De beteekenissen van plegen. Het Mnl. wanconnen uit wangonnen door de gedachte aan wanc-onnen, en waers wanen uit waer wanen door de gedachte aan wers, wars. - W. de Vreese, Fragment van eene 16de eeuwsche uitgave van het Volksboek van den Ridder metter zwane, met vergelijking van twee jongere uitgaven. - Kluyver maakt het zeer aannemelijk, det Ned. kalis en caliban in Shakespeare's Tempest verbasterde woorden zijn, ontleend aan de taal der Zigeuners, die hier na 1420 en weldra ook in Engeland voorkomen. - Uhlenbeck bespreekt de vraag, waar de Indo-Germaansche stamtaal werd gesproken en de bewijzen weerleggende,

[p. 88]

die voor Litauen zijn aangevoerd, komt hij tot de mogelijke onderstelling, dat de eerste Indo-Germanen eene groote landstreek hebben bewoond, zoodat hun zoowel steppen als bergen, als vruchtbare vlakten bekend konden zijn en in het eene gedeelte deze, in een ander gedeelte die planten en dieren voorkwamen.

Taal en Letteren IV, 6. Aug. Gittée geeft het slot van een opstel: de Vlamingen en de Nederlandsche taal, uit welk slotartikel men moet afleiden, dat het met de kennis van het Nederlandsch in Vlaanderen treurig is gesteld, maar dat bij de jongeren het streven veld wint, zich meer naar het Nederlandsch te richten. - J.A.F.L. baron van Heeckeren noemt de optreding van den 54jarigen dichter O Z van Haren de merkwaardigste, meest verrassende verschijning, die de geschiedenis onzer nationale letterkunde kan aanwijzen, verheerlijkt hem als dichter der huwelijksliefde om den 23sten zang uit de Geuzen en beschouwt hem als een voorganger van Multatuli. Het is echter niet uitgemaakt, dat de opvatting van Van Vloten omtrent Onno Zwier van Haren de ware is. - J.M. Hoogvliet prijst de beschrijving van het Nederl. verbum door den heer Talen, maar keurt af, dat deze naast jij, enz, ook nog gij, ge, gijlieden voor de spreektaal aanneemt en zijt en waart nog als gangbaar durft beschouwen - J.A.F.L. baron van Heeckeren, de Hollandsche Natie van Helmers. - Jan Brouwer, Over de ontleding van samengestelde volzinnen, waarmede in een naschrift de Redactie zich (terecht!) niet kan vereenigen. - J. Bergsma, eene inleiding tot De Genestet's Leekedichtjes, waarin men o.a. vindt aangetoond, dat De Genestet de gedachten van zijne Leekedichtjes, ja dikwijls zelfs de woorden aan de geschriften van zijn tijd ontleende. - H.J. Eymael bespreekt eenige plaatsen uit Huygens. - B.H., Uitgeven en verklaren naar aanleiding van het onlangs verschenen proefschrift van E. Bonebakker: Van Sente Brandane. Ook omdat wij ons met zijne beschouwingen niet kunnen vereenigen, zullen wij hierop terugkomen.