Van liever lede.
In de 2de afl. van dezen jaargang zegt de Heer Th. St. aangaande van liever lede ‘de uitdrukking is eene verbastering van lid voor lid of lede of van lede voor lede.’
Deze verklaring is onjuist. In den 5de jaargang van dit tijdschrift is reeds de ware afleiding gegeven.
Lede is een vrouwelijk subst., reeds door Kil. vermeld en vertaald door gradus, gressus, dus schrede, terwijl wij in Meijer's Woordenschat bl. 604 vinden: van liever leede, met een lankzamen tred.
In 't Mnl. was de uitdrukking reeds bekend en luidde bi liever laden (zie Huydecoper op Melis Stoke.)
Lede is eene afleiding van 't werkw. liden = gaan, dat wij nog over hebben in overlijden (ml. transpassare, vanwaar fr. trépas, dood), overleden, verleden, laatstleden, jongstleden.
Lief, beteekent langzaam, evenals zacht in ‘gij moet wat zachter gaan’ (z.v. Dale) en zoet in zoetvoerig. Van liever lede, beteekent dus met langzamen tred, langzamerhand. Het voorzetsel van regeert hier nog den 3den naamval, terwijl we in liever nog een ouden derden naamval enk. vrouw. op er aantreffen (vgl. van ganscher harte, te gelijker tijd, met luider stemme enz.).
Leiden Mei 1886.
F.A.S.