Noord en Zuid. Jaargang 4

[p. 191]

Boekaankondigingen.

Vlaamsc[h] Letterkundig Album, 1e Jaargang 1881. Roeselaere, De Seyn, Verhougstraete.

Ziedaar een werkje, dat in Noord-Nederland ontbreekt.

‘Ende omdat ic Vlaminc ben’ stel ik prijs, op wat er Vlaamsch gewrocht wordt en begroet met vreugde dit jaarboekje, dat versierd met een portret van Vrouwe Vanackere geb. Maria Doolaeghe en het facsimile van een brief van Conscience aan wien 't is opgedragen, en een portret van Albert Rodenbach ons eerst een kort overzicht geeft van wat er in 't afgeloopen jaar in Zuid-Nederland belangrijks verscheen en wat verdienstelijke schrijvers en stierven. Het is zeer kort (12 bl.) maar zeer goed. Het eigenlijk Album geeft ons een getrouwe teekening van wat er voor 't oogenblik in Zuid-Nederland wordt gewerkt: het zijn alleen mannen van het heden, de thans dwingende of dweepende jongelingschap, die hun lettervruchten afstonden.

Het ooft is van verschillenden aard en van verschillende waarde, maar een groot deel is voor een edelen disch en de Vlaamsche letteren mogen op menig St. Jans lot wijzen, dat later rijken groei en rijke vrucht belooft. - Dat enkele ouderen bijdragen zonden, beschouw is als een spoorslag en bewijs van erkenning aan de jongeren.

M. Diels. Klassikale Taal- en Stijloefeningen voor de middelste klasse der Volksschool. Te Culemborg bij Blom & Olivierse.

De schrijver van dit werkje heeft 't geluk gehad eene leemte te ontdekken in de werkjes voor taalonderwijs.

‘Het is waar, er zijn taalboekjes, wetenschappelijke en meer of min praktisch ingerichte taalboekjes, in overvloed; maar zijn die tevens ook geschikt voor de volksschool, voor de school, waar de onderwijzer voor groote klassen staat en dus het onderricht bij uitstek een klassikaal karakter moet hebben? In den regel gaan de opgaven in bedoelde werkjes hierin mank, dat ze ieder voor een twintig à dertigtal antwoorden speelruimte overlaten; van een correctie en bespreking van het werk der leerlingen in de klasse zelve kan alzoo in dat geval geen sprake zijn, en de onderwijzer moet tot de grove paedagogische fout vervallen zijn leerlingen oefeningen te laten maken, die niet worden nagezien.
Een ander bezwaar dat ik daarenboven tegen de bestaande oefeningsboekjes meen te moeten inbrengen, is èn de flauwheid en zouteloosheid der daarin voorkomende zinnen, èn de volstrekt onnoodige “geleerdheid”, die men vaak in de voor leerlingen der volksschool bestemde opgaven aantreft.
Om deze redenen nu heb ik getracht een reeks van ocfeningen te geven, die ten 1e klassikaal kunnen behandeld worden, 2e steeds uit zinnen bestaan, die iets werkelijks of mogelijks bevatten, en waarin 3e slechts dat voorkomt, wat practisch het zuiver schrijven bevorderen kan en naar dat doel voert, naar hetwelk het taalonderwijs in de de lagere school moet streven.’

Aldus de schrijver in zijn voorbericht.

[p. 192]

We hebben alleen er op te wijzen, dat er boekjes zijn, o.a. dat van den Heer Kuyper en dat van wijlen den Heer Karssen, die al de eigenschappen hebben, die de schrijver in een dergelijk boekje wenscht. ‘Opgaven, die speelruimte voor dertig antwoorden overlaten’ kan ik me niet herinneren ooit te hebben aangetroffen, maar noodelooze geleerdheid of liever vertoon van geleerdheid komt zeker hier en daar voor. Maar dat daargelaten, de schr. heeft een taalboekje willen schrijven en dat heeft hij gedaan; hij heeft hierbij zijn drie-ledigen eisch gesteld en aan dien eisch heeft hij voldaan. Het werkje vordert van den leerling geen anderen arbeid dan 't invullen van een letter, het aanvullen met een woord of 't veranderen van den vorm van een woord. Bespreken vooraf, gelijk de schrijver wil, is o.i. hier niet eens noodig; de leerling kan zichzelven helpen en zeker is dit werkje het eenvoudigste en gemakkelijkste, dat in de laatste jaren uitgekomen is. Den vorm der woorden en de vormverandering der woorden zullen de leerlingen hieruit zeer goed leeren dus: ‘de taal te schrijven zonder grove taal of spelfouten’, terwijl eenvoudige oefeningen voor de synoniemen en dictees ter herhaling, door de leerlingen zelve naar het boek te verbeteren zeker van practisch nut zijn. Het werkje zal juist volstaan voor éen jaar.

De druk is keurig, de proeve om 't op geelachtig papier te drukken verdient vermelding, 't is zeker beter voor de oogen dan wit. Het werkje zal zeker zijn weg wel vinden en druk gebruikt worden. De prijs is 20 cent.

Wazenaar, Langs ruwe Paden.

‘Mocht Nederland deze gedichten onthalen kunnen, als eene belofte van rijkeren maatzang, als een voorspel van voller galmend levenslied!’ Dat wenscht de dichter! Toen we zijn ‘Vlaamsche Jongen’ bespraken, hebben we den dichter in hem gevonden, maar.... wanneer we nu het eerste gedicht onderteekend zien 1858 en het laatste 1880, dan komt de vraag bij ons op: ‘Hebben die twee-en-twintig jaar den schrijver niet zoover gebracht, dat hij bij het “kiezen van zijn tuil” en 't “samenbinden tot een bundel” bij “het mager bloeisel met zijn onvoldragen zaden” niet meer vond, dat ongedrukt behoorde te blijven?’ In de bloemlezing die wij daaruit op het oog hebben, vinden we eenige gedichten met bezieling geschreven, andere zoetvloeiende eenvoudige gedichtjes en bovenal een paar prachtige vertalingen uit het Fransch en Engelsch.

Twee opmerkingen ten slotte: alleen wat de dichter algemeen menschelijks gevoelt, niet wat hij doorleeft gaat der menschheid aan; laat zijn lezers uit zijn gedichten afleiden, dat hij geleden moet hebben om dàt te gevoelen, dàt hij geleden heeft kan hij zwijgen; - ten andere, waar het gelegenheidsgedicht geen algemeen bekende en medegevoelde gebeurtenis betreft, moet dit het groote publiek koel laten en bleef het dus beter voor eigen huis bewaard.