Noord en Zuid. Jaargang 4

‘Snorrepijperij.’

Te Vlaardingen hebben de armen verlof 's Maandags te bedelen. Men noemt dit: snorren, op de snor gaan, en de persoon zelf heet snorder. Verder heeft men een werkwoord opsnorren in den zin van ‘hier of daar zien te krijgen.’

Snorren is dus bedelen; mogelijk staat dit in verband met den toon, waarop de bedelaar zijn aanzoek doet; wellicht ook met het muziekinstrument, dat hem gewoonlijk vergezelt. Daar snorren dus door het geringe volk geschiedt, zal de uitdrukking zich met hoeren en snoeren ophouden, niemand vreemd vallen.

Snorrepijp en snorrebot (been of bout) is niet hetzelfde. In onze jeugd hadden wij een speeltuig; het eerste kreeg ik te Amsterdam; later vervaardigde ik het zelf. Het was een brommer of snorder, en iedere jongen zou je hartelijk hebben uitgelachen, als men hem aangeraden had een ‘bot, bout of murgpijp’ te nemen.

Neen, een pijpekop, een papieren cilinder, zooals de rolletjes, waarom het lint wordt gewonden, dat waren de zaken waarop het aan kwam, want alles moest heel licht zijn.

[p. 181]

De pijpekop sloeg men voor een derde gedeelte af en men sloot de eene opening af met een stukje van een palingvel, of van een varkensblaas. Hierdoor haalde men een lang paardehaar, welks uiteinden men aaneenknoopte. Dit haartje sloeg men dan om een dun stokje en ging dan snel aan het draaien. Dit was een echte snorder.

In den handel bestonden zij uit papieren cilinders, die eenigszins sierlijker, maar toch niet beter waren.

Alles moest dus zeer licht zijn en aan deze voorwaarde voldoet een bot niet.

Het laatste deel pijp is m.i. hetzelfde woord, dat men in lullepijp (doedelzak) aantreft, en beteekent dus eene soort van fluit en wel de geringste soort, door de bedelaars gebruikt bij hunne snorpartij.

Snorren komt ook nog in eene andere samenstelling voor, namelijk snorwagen. Aan het Scheveningsche veer te s' Gravenhage vindt men 's zomers een groot aantal rijtuigen staan, snorwagens genoemd; de koetsiers heeten snorders en het rijden zelf snorren. Of nu deze naam afgeleid is van snorren, brommen, omdat deze wagens niet van het beste allooi zijn, waag ik niet te beslissen.

A.F. Stolk.

Opsnorren in de beteekenis van ‘hier en daar vragen’ is bij echte Hagenaars zeer bekend.

Wat het tweede woord ‘snorrepijperij’ betreft, ik geloof gaarne, dat de heer Stolk in zijne jeugd het door hem vervaardigde speeltuig ‘snorrepijp’ noemde; dit bewijst echter niet, dat het elders en door anderen ook niet ‘snorrebot’ werd geheeten. Snorren beteekent intusschen niet ‘bedelen;’ op blz. 162 van dezen jaargang werd reeds gezegd, wat de oorspr. zin van dit ww. is, en hoe zich hieruit ons ‘gesnor’ (allerlei gesnor, d.i. allerlei geboefte of gepeupel) ontwikkelde. Dat hieronder ook bedelaars verstaan worden, spreekt van zelf, vooral als men bedenkt, met hoeveel verschillende namen men het bedelen in den loop der tijden reeds bestempeld heeft. Opsnorren, en alle dergelijke woorden, hebben denzelfden oorsprong; ook snor- of snorrewagen, die inmiddels zeer goed bij ieder Nederlander bekend is. Het bedoelt eenvoudig, wat thans, met een deftiger woord, omnibus wordt genoemd: een wagen voor iedereen, voor allerlei gesnor, m.a.w. een Jan pleizier.

Snoer in ‘hoeren en snoeren,’ is bij Kil. opgegeven met de beteekenis ‘hoer’