Nieuwe Wegen. Jaargang 2

Begijneke.

Wanneer ze zittend al vóór heur blauw speldekussen, met 'n stukje witte kant er op en de koperen spelden, even ophield de houten boutjes door elkander te werpen met vlugge beweging van witte, bedreven vingeren, de hand ophief en het gordijntje verschoof, dan zag ze de kinderen spelen in den frisschen lommer der groene, bladrijke boomen, groeiende al nevens de vaart met heur kalm water, effen als 'n spiegel, waarin de achtergevels der huizekes weerkaatsten, de muur en de kapelletoren van het Begijnhof, de boomen, de schaarsche menschen, die er voorbij gingen, de wolken, drijvend heel hoog in de blauwe onendigheid, maar waar nooit 'n schip in vaarde, nooit...

De zon stond wat over de zuid-westen en heur goud-gele stralen spietsten schuinsweer, al onder en door de bladerkronen en verlichtten de spelende kinderen.

Om de lippen van het begijneke, ouwe en verslensde lippen, amper nog 'n beetje rood midden 'n wezen vol plooien, - gewend aan 't prevelen van gebedekes 'n heele lange dag, - kwam 'n fletsche, als meewarige en heel-verre glimlach, 'n pogen tot glimlachen schier, 'n zaak, die allang verwend scheen, en gevolgd van 'n over en weer bewegen der kin.

Och! wat kon wel dat oudje voelen, daarboven in dat kleine achterkamerken, volgepropt met heiligbeeldekes, waarin 'n altaartje stond versierd met klaterpapier, 'n tafeltje, 'n paar stoelen en het bed, waarboven het lieve Vrouwebeeldje tusschen twee driekantige vlaggetjes van Scherpenheuvel, achter dat eenige vensterke in den begijnhofmuur? Om haar was alles zoo nietig, zoo kleintjes,

[p. 128]

zoo onbeduidend, zoo oprecht tenger, net als hear tengermagere, nietige, kleine, onbeduidende lijveke onder het zwarte, spannende kleedje. Tot wat kon zoo wel 'n heel begijne-leventje groeien?

Heur oogen volgden droomerig het blij gestoei der spelende kinderen, loopend nu in den lommer, dan in den gouden zonneschijn en zij speelde met hen mede; terwijl ze daarbeneden enkel dol vermaak hadden, voelde zij daarboven angst, wanneer de kleinen al te dicht het water naderden, popelende vrees wanneer ze liepen op den blauwen steen, waar 'n verkeerde stap of 'n val voldoende waren om hen te doen rollen in de vaart, blauwe steen, waarop ze toch zoo geerne liepen met al de kinderlijke stoutheid, die nog geen gevaar kent; blijheid wanneer ze midden de straat of bijna tegen den begijnhofmuur speelden, zoodat ze heur vensterken openen moest, wilde zij hen blijven zien; vreugde ten slotte, oprechte, ongemengde, reine droomvreugde alsof ze zelf nog 'n jong meisje was, net als dat daar speelde, met het roode kleedje aan, deels geborgen onder het witte gesteven voorschootje, met bloote beentjes en blond krulhaar, zacht als zijde, boven en om het hoofdeke, waarin twee blauwe, oogen glinsterden van louter pret.

- Nog 'n kindje zijn, peinsde het oudje, en alles herbeginnen, heel het leven, juist als 't was...

Het begijneke schudde heur hoofdeke alsof ze droeve droom-gedachtekes wou werpen ver van haar en heur weer plaatsen, niet in de voorbije jeugde, voor altijd henen, de eeuwigheid in, maar in het nu, zag nog 'n wijle, geroerd heel-diep, naar buiten, en hernam toen heur onderbroken werk voor 'n tijdje, terwijl heur lippen 'n ‘Wees-gegroetje’ prevelden, tot dat weer de jonge, blije stemmen op de straat heur aandacht trokken, affeidden van het speldekussen en meevoerden ver van het kamerke, ver van het heden, wijd buiten de werkelijkheid en van de dagen, naar den tijd, ongenaakbaar thans, waarin heur leven begon: het ledige leven van 'n begijneke, gevuld alleen met kalme stille bezigheid en even stille gebedekens, heel passieloos.

En toch was 't heur op eens aardig, wanneer ze er op terugdacht, dat ze ook eenmaal jong was, kind en meisje daarna, 'n maagdeken dan en dat...

O begijneke, waarom die traan in uw oog?

Ze stond langzaam op, zocht toen heur stokje nevens den stoel en ging tot bij het venster, dat ze met kleine bewegingskes van 'n oud-vrouwken opentrok.

Over de stad ging de zoete droefgeestigheid van het klokkenspel, dat de uur zei.

Vlak vóór haar, van gene zijde der straat en der vaart waren de achtergevels der huizekes, hebbend elk 'n poortje, groen, rood of geel, met 'n trapje er voor, om te dalen tot bij het stille water, waav 's morgens de emmers in plonsten, de hoekstraat langs, zoodat al de meisjes en al de vrouwen er waren en zagen hun beeld weerkaatst en praatten en riepen elkander van verre het nieuws dat ze wisten met luide schetterstemmen, vertellend allerlei kleinigheden en beuzelarijen, want groote, meldenswaardige dingen gebeurden in het stedeken geen tweemaal in heel 'n menschenbestaan. Daardoor kregen de onbeduidendste kleinigheden den schijn of het uitzicht van groote, overweldigende zaken, wel 'n heel uur praten weerd en 't vermonden nog daarna,

[p. 129]

omdat men ze met al hun oorzaken en gevolgen, voor zooveel die bestaan, - in eens niet overzien kon.

Binst de vele uren daarna lagen de straat en de vaart eenzaam en verlaten, stil van eenzaamheid en onbeweeglijkheid van alle dingen, alsof alle leven ophield, buiten den onhoorbaren gang van het stille zonnelicht en de even-stille schaduwen, of den gang zonder geruchte van de wolken, hoog in de lucht, bij overtrokken weder: de menschen waren aan hun werk en de kinderen ter school. De ouderlingen kwamen niet meer tot aan den boord de vaart. Zij bleven zitten in of nevens de open deur, onbeweeglijk uren lang in hun stoel, droomerig, wachtend op de dood en snakkend nog met al hun verflauwde krachten naar het leven, reeds dood in hun levenlooze oogen, waarin onbeweegbaar stonden, vast van lijn, onveranderlijk van kleur, altijd aan, de beelden van hun verre leven, van de dagen, die henen waren, al heel-wijd.

Maar na vieren kwamen ze, de kleine jongens en meisjes, voor n' uurtje, storend de stilte meteen blijen klank hunner jonge stemmen, vol levensvreugde, waarna ze togen naar elders, om er hun begonnen spel voort te zetten, plaats makend voor hier en daar 'n geduldige, bijna roerlooze visscher, 'n ambachtsman of 'n jonge klerk van het stadhuis, die na werk en bij rustige avondtijd, met de bamboes-rieten lijn in de hand, het oog gevestigd op de witte pen, drijvend boven 't kalme water, trachtte zijn maal te vinden voor 's anderdaags morgens tusschen de witte visschelkes.

Sedert jaren kende het oude begijneke heel het leven van en om de vaart en van de straat, - alle dagen juist hetzelfde, zonder ooit 'n verandering zoolang het heur heugde, tenzij, bij zomertijd, als er vreemdelingen kwamen het Begijnhof afzien met zijn kapel en zijn bloemperkjes vóór de witte huizekes, menschen, die niet altijd ingetogen genoeg waren om de stilte te vatten en te genieten, die was als 'n onzichtbare mantel van diepe heilige rust en vrome poëzij geslagen om het Begijnhof, het vaartje, de straat met de groene boomen en de kleine lichtgeel-gekalkte huizen; - of wanneer iemand uit de gebuurte stierf en werd begraven, uitgeleid op dien allerlaatsten tocht op aarde door al zijn vrienden en kennissen.

En na zoovele jaren onverandelijkheid, heur leven veranderde zoomin als dat der straat, - was heur zieleke vergroeid, innig en vaste met dat van het Begijnhof, van het vaartje, van het straatje, van de huizekes en van die der menschjes er in wonend, al zoo lang.

Nu waren al die dingen vol rust voor heur de heele groote wereld, de aarde met al heur schoon er op, juist zooalsze geschapen was door Onzen Lieven Heer. Het oud begijneke kende sedert jaren niets anders meer en niets was heur schoon als dat, aangenaam en innig: al de landen, hoe ver ook, waren voor haar gelijk aan dit stukje van haar stadje. Droomen kon ze er, uren lang, wijl heur witte vingeren rustten in heur schoot, - voldaan tot in 't diepste van heur hert, geroerd soms... en dan zagen, starend heur ouwe, goedige oogen van achter de brilleglazen, liefst waar het bruggetje ginder over de vaart, verbindend de School- met de Begijnhofstraat dat eenvoudig bruggetje met gesmeed-ijzeren leuning waar ze eenmaal ging over heel-verren tijd, lang nog voor ze 'n begijneke was, - toen 'n jong meisje met blozende wang,

[p. 130]

bruine gestruifelde haren, diepe, blauwe oogen en waar ze hem ontmoette, die ging naar den stillen waterkant, de hengelroede over den schouder, visschen vangen, elken avond bij good weder.

('t Vervolgt.)

George P.M. Roose-Jan De Schuyter.