Nieuw Leven. Jaargang 3

[p. 141]

Rubriek der Tijdschriften

Groot Nederland. - Louis Couperus heeft in zijn Vriend Orlando de gelegenheid gevonden om de lof der luiheid te bezingen. Die Orlando, een Italiaan, is naar we vernemen een ideale luiaard, die Hollandsch geleerd heeft om zijn vriend Gigi's boeken te lezen. Cyriel Buysse vertelt ons in ‘Het Ezelken’ (zoo is de bijnaam van Juffer Constance, de zuster van den pastoor), eene leuke historie, die men best zelf leest. Querido, de selfmade man, die over alles en nog wat fantaseert en schrijven durft, heeft het ditmaal over ‘Nietzsche’ in verband met de muziek. Boeken stond een gedicht af Europa. Uit een reeks verzen van Karel van de Woestijne drukken we dit schoon gedicht over:

Liederen over de stad heen:

Nog vóor alle ochtendlijk gebeur
nog vóor een glore de oogen bet,
- de slachter in zijn donkre deur
die de ijz'ge messen wet,

Nog vóor het weêr-geboren woord
om nieuwe hope en vreeze dankt;
al-door de smoor'ge strate voort
een orgelken, dat jankt...

Dan, 't nijdig wetten plots gestaakt,
en 't jankend orgel lang al heen:
- uit vreemde stilte traag ontwaakt,
de stem van 't leed, alleen.

[p. 142]

De Ridder krijgt er van langs, naar aanleiding van zijn onzinnige loftuiting over Ceunis' Gevangen Prinses; ziehier hoe Van Nouhuys besluit:

‘Als de heer De Ridder na zijn geestdrift weer tot bezinning gekomen is, zal hij zich zelf niet afvragen: ‘hoe heb ik zulke enormiteiten ooit kunnen neerschrijven en boetvaardig 't hoofd buigen?’
‘Ik hoop 't van harte voor hem. Hij wrijve zijn oogen eens duchtig uit om 't verschil te leeren zien tusschen waarachtige aristocratie en... snobbisme in de kunst; hij zende niet meer, gelijk ditmaal, de “kus” van zijn geestdrift naar het “pure” voorhoofd van een anemiek prinsesje, maar beware zijn vereering voor de gezonde, krachtige Vlaamsche kunst, in vollen bloei hem tegenstralend van verschillende zijden.’

Nederland geeft ons o.m. als proza-bijdrage een slecht-geschreven novelletje van Virginie Loveling te slikken. Hélène Lapidoth-Swarth, die hare beroemdheid niet aan de proza te danken heeft, bezondigt zich thans weer aan een novelle Elsa, een meisje die niet weet wat ze wil, met haar hart overhoop ligt. Dunnetjes van inhoud en ook van uitbeelding. Gedichten van Pauwels, Braat, Anton Van der Stok, e.a. in deze aflevering. Neen, ‘Nederland’ gaat er niet op vooruit met oud te worden.

Elsevier's Maandschrift blijft steeds onze aandacht boeien. Chris Lannoy, een jong kunstenaar, die zeldzaam mooie potten schiep, wordt in een sympathiek artikel door Jan Greshoff nader tot ons gebracht.

Ary Delen deelt over Het poppenspel in Vlaanderen allerhande bizonderheden meê en bewijst dat Antwerpen de bakermat is van dit soort kunst, waarvan allerhande relikwieën daaromtrent in het Museum van Folklore te Antwerpen berusten.

Frans Verschoren vertelt heel lief in Sooike en zijn vriendjes een gevalletje van een troepje schoolbengels aan 't spelen, waarvan er een ‘Sooike’, verdrinkt. Constant Eeckels gaf in dit nummer een gedicht Uw oog staart droomend.

Herman Robbers in zijn boekbeoordeeling sprekende over Het Ivoren Aapje van Herman Teirlinck besluit:

[p. 143]

‘Laat mij het mogen herhalen: Het ivoren Aapje is een uiterst merkwaardig boek. Geen kinder- of preutsche-juffrouwenlectuur (in dat opzicht nog oneindig gevaarlijker dan “Een Huis vol Menschen” waarin zekere provinciale dame immers tal van onzedelijkheden wist te ontdekken), maar voor al wie werkelijk volwassen is, en van litteratuur houdt, een waarlijk zeldzame delice.’

In De Gids vinden we het einde van Scharten's novelle Sprotje's verder Leven. Arthur Van Schendel begint, in den vorm van een letterkundige bijdrage, een beschrijving van Shakespeare's leven. In een woord vooraf, zegt hij: ‘De onderzoekende geest zal soms waarschijnlijkheden, wellicht verzinsel ontdekken, doch met eenige gemoedelijkheid willen toegeven dat zulke afwijkingen ook in wetenschappelijke verhandelingen over Shakespeare voorkomen, zij het ook zelden.’ De gedichten die in dit nummer voorkomen zijn zeer gewoon. In het dramatisch overzicht, bespreekt Van Hall drie werken: Heyermans' Schoone Slaapster, Willem Schürmann's Veertig en Frederik van Eeden's Het paleis van Circa.

Van Hall zegt o.m. van Heyermans's stuk: Van de vogels en de dichters heeft men gezegd dat, zelfs wanneer zij zich op den beganen grond bewegen, on sent qu'ils ont des ailes: van Herman Heyermans zou ik willen zeggen, dat hij er een is, van wien als hij probeert te vliegen, on sent qu'il a des pattes.

In het ‘Overzicht der Nederlandsche letteren’ looft Scharten Fred. Van Eeden's De Nachtbruid in een zeer goed doordacht artikel.

De Navorscher 7, brengt ons onder de rubriek Taal- en Letterkunde mededeelingen over den ‘windhengst’ uit Gorter's Mei eene variante (waterboei en winterboei) uit Borger's Aan den Rijn - het oudere voer(en) = doen en laten, handelwijze, manier - oude spreekwoorden - en ten slotte de volgende eenigszins verbazende vraag, die bewijst dat er voor ons, Vlamingen, in Holland nog veel te doen valt: ‘Wie kan iets mededeelen over het dialect, dat tegenwoordig in Noord-Frankrijk wordt gesproken? Zijn er nog overblijfselen van den tijd, toen daar het Vlaamsch overheerschend was?

De rubriek geschiedenis behelst onder andere kleinigheden Iets over 't woord liberaal, dat als partijnaam voor 't eerst zou gebruikt zijn in 1812 in de Cortes, doch in zijne bepaald staatkundige beteekenis reeds bij Chateaubriand voorkomt in 1802.

[p. 144]

De Navorscher 8 en 9. - J.E. Ter Gouw geeft eenige Sprokkelingen op het gebied der taalkunde ten beste, nl.: Enkhuizer vijgen - Stooters voor klapmutsen ontvangen = kalppen geven en stompen terugkrijgen - zij is met den Prins over de Maas gekomen = stoutmoedig zijn, eene zinspeling op een heldenstuk van Prins Willem I in 1568 - vuizer = een dikke knaap. - Bij mijn ziet 'er na = weetje wel! Spek = scheldnaam voor Spanjaard - Mottig = pokdalig, dat afgeleid zou zijn van moet = vlek. - grammotig = vervorming van grammoedig.

S.K. Feitsma deelt Een en ander over Bezwering mee; G. Fuldauer eindigt zijn opstel over Spotschriften van het jaar 1720. - De Memoranda deelen eenige eigenaardige bijzonderheden mede over het hoefijzerbijgeloof, het woord vingerhoed, het getal 30 in 't bijgeloof, e.a. Uit eene nota van G.A. Nauta blijkt dat noch seramtherapie, noch organotherapie, noch heilgymnastiek, noch massage, noch vrouwelijke studenten, noch afschaffers, noch vegetariërs, iets nieuws onder de zon zijn; zelfs het woord ‘trenen’ onzer sportliefhebbers komt bij Bredero voor, die spreekt van enn ‘getrynneerden’ dief.

Beide nummers bevatten verder de gewone goed gevulde rubriek Geslacht en Wapenkunde.

A.H.