Nieuw Leven. Jaargang 2

[p. 189]

Overzicht der Tijdschriften.

De Nieuwe Gids publiceert het eerste gedeelte van een opstel van D^r K.H. de Raaf, over ‘Shelley-Kritiek’, waarin hij tegenover Matthew Arnold's meening die van Stopford Brooke stelt, verschenen in zijn ‘Studies in Poetry’. Terloops neemt de Raaf ook Adama van Scheltema in huis, naar aanleiding van dezes oordeel over Shelley neergeschreven in ‘De Grondslagen eener nieuwe Poëzie’.

W. Wynaendts Francken neemt bij 't afsterven van Marie Jungius, de gelegenheid ten bate, om 't een en ander over Vrouwenplicht te schrijven. Mevrouw Kapteyn-Muysken behandelt breedvoerig Hebbel's Judith. Zij besluit als volgt: ‘Het is geen ijdele romantiek, die Hebbel ons geeft, het is hartverscheurende werkelijkheid, de natuur in haar worsteling om haar hoogste zelf-realisatie. In het chaotisch labyrinth van menschelijke hartstocht en van menschelijke omhoogstreving valt zijn zienersblik, die zuiver en substiel de levens-verwarring ontwaart, en ons de vrouw doet zien, niet ontaard, maar in haar schoonste geaardheid, in den edelsten groei van haar wezen, zich richtend naar de nieuwe banen eener rijpere, vollere menschelijkheid.’

‘Zoo is zijn Judith een gansch andere figuur geworden dan die van het bijbelsche verhaal, is zij noch de verleidster, die slangachtig lokt en verraadt, noch de wellustige, die als Salome haar wellust koelt in moord, maar de vrouw, wier daad wordt gerukt uit den diepsten grond harer doodelijk gekwetste vrouwelijkheid, de vrouw die in den afgrond der

[p. 190]

zinnen gesleurd zich zelve herneemt, en zich zelve niet alleen, maar haar geslacht wreekt voor den hoon haar aangedaan.’

‘In de tragiek van Judith's ondergang komt tot uitdrukking de drang naar bevrijding, niet enkel der ééne vrouw, of der ééne sexe, maar de universeele wil der geheele menschheid die de slavernij harer blinde driften moede is. In deze algemeene worsteling vindt de bijzondere haar verzoening.’

Vervolgbrokken van Bolland, ‘Het Evangelie,’ Herman Lysen's ‘Nazomer’ en Jac. van Looy's Zebedeus. In Aanteekeningen over Kunst en Philosophie verzet Hein Boeken zich tegen het ‘vers-libre.’ In zijn Literaire Kroniek heeft Kloos het over de bloemlezingen van Leopold en Poelhekke, en over 't eerste deel der verzamelde werken van Alberdingk Thijm.

Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Een rijk versierd artikel over het beeldhouwwerk van J. Mendes da Costa door W. van der Valk. Volkskunst in Oostenrijk, door D^r C.C. Van de Graft is belangwekkend om de beschrijving van herkomst en beteekenis van Palmpaasch. Karel van de Woestijne die tegenwoordig onuitputbaar schijnt, geeft weeral een reeks verzen, fragmenten uit De Kuische Suzanna. Henri van Boven wijdt eenige bladzijden aan Strindberg.

De Gids. Hélène Swarth opent deze aflevering met verzen. D^r P. Leendertz Jr. levert met zijn artikel ‘Over Middeleeuwsche Tooneelvertooningen een goed gedocumenteerd opstel. Prof. R.C. Boer vervolgt zijn Reisherinneringen uit Noorwegen’ en heeft het ditmaal over de jongste proza-letterkunde: Björnson, Knut, Hamsun, Mons Lie en Bernt Lie, Hans Aanrud, Jacob B. Bull. - Te lezen wat P. Valkhoff over ‘Vertaalkunst’ schrijft; aardig daarin de herinnering van den pennetwist tusschen van Hamel en L. van Deyssel naar aanleiding van Leconte Delisle: Akedysserill door laatste vertaald. Schoone verzen van P.N. Van Eyck.

[p. 191]

Uit een artikeltje, in 't leven geroepen door de bespreking in De Vlaamsche Akademie over De uitspraak onzer Taal, ingeleid door D^r J. Muyldermans, en D^r Willem De Vreese's en Prof. Lecoutere's verweer tegen de zienswijze van Muyldermans, leest men het volgende:

‘Alle pedanterie tegenover de “Vlaminkjes” - wij hebben er ons zelf kwaad genoeg mede gedaan - is aan onze instemming met de woorden der heeren De Vreese en Lecoutere vreemd. Wij zijn juist heel diep overtuigd dat de Vlamingen ons nog veel te geven hebben, misschien niet minder, en vooral niet mindersoortigs, dan wij hun. Maar daarom is het noodig dat zij van ons aanvaarden wat wij gereed hebben en zij, krachtens eene historische ontwikkeling die geen commissie-besluit te niet kan doen, onmogelijk met een wachtwoord kunnen doen ontstaan uit het niet. Aan het Groot-Nederlandsch verkeer kunnen alleen wij een deugdelijk ruilmiddel leveren. Knutselspel met een niet bestaande gemeen-Belgische taal is het invoeren van den hinkend en standaard.’

Groot-Nederland. In Fantasie, tooneelstuk, legt Emants luide getuigenis af, van zijn psychologische macht. Karel van de Woestijne geeft een reeks ‘Verzen bij den aanvang der Lente’ waaruit we deze strofe aanhalen; schrijver heeft het over ‘Het Woud.’

Gij waart het stille na-jaar, goed en goud...
Thans beeft de lente en 't duizend-voudig weven,
om 't knop-gekriel vol rill'-ge tinteling,
der prille zonne in zilver-groene droppen.
En - 'k huiver, o verleên; want ben ik oud?
mijn lijf, dat krom van winter-koortse hing,
voelt van uw leven Lente, aléene leven
't gebroei van zijn gezwollen vingertoppen.

Ook P.N. van Eyck en Richard De Cneudt staan gedichten af. Ziehier hoe De Cneudt ‘De Zomer’ bezingt.

[p. 192]

 

Op vuurge rossen rijdt de Zomer door de luchten,

 

alom bevlagd, bevloerd met vlammend zonnegoud,

 

en zet, terwijl zijn oog de Oneindigheid aanschouwt,

 

de donkre wolken na, die voor zijn vlammen vluchten.

 

 

 

Hij strooit de wereld vol met roerslen en geruchten,

 

geeft schoonheid aan het veld en stemmen aan het woud,

 

en wekt alom, terwijl hij trotsch den scepter houdt,

 

met Koninklijken lach genaden en genuchten.

 

 

 

Zijn stralend oog schiet vuur, zijn lange lokken zwaaien,

 

zijn gouden mantel waait vol vonkelenden zwier,

 

zijn bliksemende speer steekt al in gulden vier,

 

de zeeën zwellen trotsch, de wijde landen laaien,

 

de wouden doopen 't hoofd in 't eindlooze licht,

 

 

 

en heel deze aarde zwijmt voor 't vorstlijk Aangezicht.

Frans Coenen bespreekt breedvoerig het boek van Adama van Scheltema: De Grondslagen eener nieuwe Poëzie, en looft het, o.i. te veel.