Nieuw Leven. Jaargang 2

[p. 97]

[Nummer 3]

In de Music-Hall
(Uit het schetsboek).

Een flinke jongen, hij, een elegant-schoone vrouw, zij, zooals ze daar binnen kwamen, achter malkander schuins vooruit schuivend tusschen de stijve, vaak weerspannige knieën van de zittende burgers. Een heerlijk paar jonge menschen zooals ze zich daar ook nederzetten, kalm, zonder veel omslag, elk in zijn vaksken van de lange, veelgearmde zetelrote.

Hij, - een jonge man van goe-leven; schoone oogen, fijn rechte neus onder een hoog bol voorhoofd; donker zijig krulhaar, dat fluks dungezaaid zal blijken; een bister-tint over 't gelaat dat ietwat vol gaat worden. Zoo 'n soort bruine Dionysos, met zijn roode lippen en zijn kommerloos, rond, een beetje vrouwelijk wezen; een Dionysos met een onberispelijke redingote, van top tot teen gekleed met 'n simpelheid van goeden smaak.

Hij, een Dionysos? Zij Artemis dan, de slanke, met zenuwig ranke leden, met fraai lenige bewegingen in al haar doen, fier-lief als een figur van Jean Goujon.

Geen schrap-magere, denk niet; ik zag hoe gedraaid rond waren, onder den gespannen handschoen, de pols, onder de effen ondermouw, de elleboog. In haar purperig, druivenrood kleed, met zwaar doorvlochten guipure belegd, in strenge evenmaat als volgens bouwkundige lijnen, - ging kalm ademend op en neer de breed geronde borst.

Van de sierlijke daling der volle schouders gleed af de doezeligheid

[p. 98]

van donkerbruinen pels als een wild-trophee van staarten en pooten en afgesneden koppekens met rechtstaande ooren van de schoonhuidige dierkens. Iets wilds ook lag er in heel haar somber hoofd met de zwarte oogen, 't zwarte haar, onder den grooten hoed waarop wijd uitgespreid stonden de lange pennen van een prachtigen rossen giervleugel.

Wie was ze? Waar had hij haar gevonden?

De dochter van werklieden misschien? 'n Van 's morgens tot 's avonds meêwroetende moeder, 'n mensch verdronken in den sleur van 't vreeselijk leven, voor wie elk uur een kamp is tegen de immer aanwassende noodzee van armoede. 'n Vader die een schoelie was misschien, die dronk, en 't met zooveel moeite verzamelde boeltje van tijd tot tijd kort en klein sloeg. - Of een vader die er niet meer was, en 'n vadsige moeder, beter dagen gekend hebbende, thans scheldend op de wereld, op alle man en op haar dochter derbij, totdat zij weer eens een ‘extra’ van die dochter bekwam en zich vertederen kon over haar eigen-vleesch-en-bloed, bij een borreltje waarop zij madammeke-de-naaister trakteerde... - Of 'n vader, een sukkelaar van een bureelbediende à 2000 frank met een groot huishouden, gedoemd ter folterhelle van een te verbergen mizerie, met de nijdige prikkende onrust, zonder verpoozing, van allerlei schuldekens overal....

- Hij ontmoette haar wellicht eens op straat toen ze van 't atelier, uit den modewinkel kwam, en blij trippelend, in de vrije lucht, het uur van verlossing genoot. Of op 't vastenavondbal waar de onbewuste drang van puberteit en 't vertellen van de vriendinnen haar brachten.... Of was er soms een teergevoelige tante bij de hand geweest die de rol van een vrouwelijken Pandarus speelde?

[p. 99]

Althans, bijzonder stil-deftig zag zij er uit.

- Met rustige sombere oogen keek ze naar het tooneel.

Daar hadden wij gekregen een moegekreten zangeresken met een neo-achtien-honderd-dertig-kleedje; een mannemensch die gemeene muziek uit alle mogelijke instrumenten blies, krabde, tingelde of tokkelde; twee sloebers die malkander op dansmaat afroffelden; Japaneesche toerenmakers in prachtkleedij vol goudborduursels.

Toen trad op, vlug stappend over de planken, de gaarn gehoorde chansonnier. Beambtenachtig iets of wat, burgerlijk in net gesneden rok, in 't zwart heelemaal met een witte camelia in 't knopsgat, zoo kwam hij voor. Met aangenaam stemgevlei kweelde hij een plat, erg sentimenteel romanceken...

De man had een ergerende manier van gestadig zijne oogen scheel opzij naar de voorloges te draaien. Maar zijn weepsch liedeken op flauwslepende walsmaat roerde mij.

Het roerde mij om die grijnerige weepschheid zelf, me doende peinzen vagelijk aan 't sentimenteele dat al 't onwillige begeeren ontkiemen doet in de hertekens van meisjes, burgermeisjes, ateliermeisjes; - aan 't onnoozel en o zoo duurbaar ideaal dal haar uit het verre mysterieland toeruischt... Ik peinsde aan hoe het lied haar inniglijk moest aandoen, haar vooral, de vrouwen en meisjes opgesloten in enge vertrekken - en in enge wete - haar dagen verslijtend; de atelier-meisjes steeds voortgedreven zich verpijnend, 't arm lijf ineengedoken, in de duffe werkkrochten; - hoe ze gretig graag luisteren zouden naar haar eigen luid uitgesproken leed, luid uitgesproken weifelwillige verzuchting, en hunne - reeds - o spijtige gelatenheid...

[p. 100]

- Handengeklets ontstak als een poeiervuur, klappergalmend tot in alle hoeken. 't Orkest veranderde zijn wijze en de zanger zei wat nieuws: - een schuine flauwigheid vol dubbelzinnige trekskens van een goedkoope geestigheid...

Maar 't publiek was tevreden.

Ik zag Dionysos zich verkneuteren; telkens bij een pikanten zet draaide hij, onder zijne luie oogschelen, zijne glimoogen vragend naar Artemis, en kuiltjes kwamen er in zijne ronde kaken. - ‘Gehoord? Verstaan?...’

Doch niets op haar gelaat zei dat ze er plezier in vond. Hare groote nacht-oogen bleven star-kalm. Amper knikte ze even van ja, als uit beleefdheid voor hem.

Verstond ze? Was zij een geblaseerde, en lieten die dingen haar koud?

Ze scheen, in elk geval, er verre boven te staan.

Verstond ze die misselijke ploertigheid niet? Ze bleef nòg verheven boven den hoop goede burgers, daar om haar op de banken schuivend en schuddend van geneugte!

In haar geest drong zich niet in wellicht de prikkelende vergruizende aanwoekering van die banale liederlijkheid, van die alles-bespottende perversiteit. Zij gevoelde van 't leven het zwaar tragische alleen, het onvermijdelijke stadig aangolven, op en neer, van 't Lot. En, kende zij vreugden eens, dan omwelfden deze haar zooals het goed-gulle licht van een uitgelezen Meidag omklatert 't ontwaakte sidderend ristengetuil van een bloeiende seringenstruik.

Edmond van Offel.