Nieuw Leven. Jaargang 2

[p. 45]

Overzicht der Tijdschriften

De Gids begint den nieuwen jaargang met het eerste gedeelte van ‘De Blijde dag’ van Streuvels dat blijkbaar aanspraak wil maken op een ‘roman’. In hoeverre de schrijver daarin gelukken zal, moet natuurlijk door het geheel uitgemaakt worden. Intusschen kunnen we gerust zeggen, dat deze aanhef ons het bewijs levert van Streuvels altijd even schoon natuurbeschrijvingsvermogen, in een taal veel zuiverder Nederlandsch dan hij tot nu toe deed. Daarnaast komen ons breeder en dieper uitgebeeld voor de personages van Moeder-Overste, Hélène, Rodolf, enz. De handeling geschiedt in een verfranscht midden. - Naast niet bijzonder goede verzen van Hélène Swarth, een uitstekend en belangrijk artikel van Prof. C. Snouck-Hurgronje over ‘Jong-Turkije’. Gevoelige versjes van S. Bonn, waarvan we dit overnemen.

Avondmist.

De avond was gerezen,
de dag zacht uitgegaan,
de maan, heel bleek van wezen,
kwam hoog omhooge staan.

[p. 46]

 

Veel vreemde witte dampen

 

die waasden alles weg,

 

alleen matgoud van lampen

 

glom boven zwarte heg.

 

 

 

Daar zong een teeder meiske

 

met kindje aan haar hand

 

een zacht en teeder wijske

 

door 't witte avondland.

 

 

 

De zwarte en witte wegen

 

die lagen stil gespreid,

 

de witte wolken zegen

 

om haar, die, als gewijd,

 

 

 

daar zongen door de avond

 

daar zongen door de nacht;

 

de waden hen onvamend

 

doften hen henen, zacht.

 

 

 

De avond was gerezen

 

de dag zacht uitgegaan,

 

de maan en sterren rezen

 

aan hooge stille baan.

In Groot-Nederland van Januari treffen we, verzen van Hélène Swarth aan, een lange novelle van Cyriel Buysse ‘Meester Gevers’ 't begin van Quérido's studie over Baudelaire en ‘De eerste Blijheden’ door René Adriaensen.

[p. 47]

Van Baudelaire zegt Q.o.m.

‘Baudelaire's ziel, hartstocht, pluizerij, is vaak die van een beangstigend, kranken, kwijnend, smartelijken, zieken visioenair, gefolterd door een soort psychische epilepsie. Soms in zijn uiting niets dan een saamweefsel van woede en onmacht, van wreede wellustpijniging, tegen-natuurlijk begeeren, drift en verwensching... En toch, zoo ontroerend, zoo schoon, zoo verschrikkelijk in zijn abnormale breinwoelingen en de afgrijselijkheden waarnaar zijn zieke ziel gulzigt in alle harmonie en innerlijke rust vernielende zelfopwinding. Maar hoe open is hij niet, in zijn afdwalings-biechten, in zijn roode satan-vermommingen.’

De Nieuwe Gids (mede nieuwe serie van de Twintigste Eeuw en het Tweemaandelijks Tijdschrift) publieert een roman Leo en Gerda door A.W. Timmerman waarvan een aanvang verscheen in 't januari-n^r en me niet heel gelukkig lijkt.

Volgt de letterkundige... aardrijks- en aardkundige bijdrage van D^r P.H. van Moerkerken: De Grotten der Lozère; spijtig dat schrijver de lengte- en breedtegraden vergat op te geven, anders ware 't artikel compleet geweest.

Van Jac. van Looy werd opgenomen Het vervolg van de Lotgevallen van Zebedeus, zeer elgenaardig.

Over Romantiek door C. Veth, een kritiek over een brochure van den heer Schaap, me dunkt van eenig plaatselijk belang.

Een prachtige brok uit de Heilige Tocht van Ary Prins; het doet waarlijk pijn zoo'n werk bij brokken te lezen.

Georg Hermann door D^r J. De Jong, een artikel dat ons aanspoort en met recht tot de studie der Duitsche modernen. Een voortreffelijk en zielsfijn gevoels-studietje van Marie Metz-Koning: van Ziekte en Zonneschijn.

[p. 48]

Van H. De Boer het derde deel zijner Dramatische Problemen, handelend over de geestverschijningen op het tooneel; niet heel erg.

Een twaalftal niet zèèr-biezondere gedichten van Frans Bastiaanse uit het boek Jeugd. Ook aan te bevelen Ester Vas Nune's kritiesche studie over ‘Agnosticisme’ door De Roberty en Hein Boeken zijn Aanteekeningen over Kunst en Philosophie.

Van Hein Boeken verscheen tevens het onhandig gedicht Beronike.

Men verzekerde me in der tijd dat de literaire kronieken van Kloos hèèl plezierig waren; welnu ik moet bekennen dat het de waarheid, de volstrekte waarheid is.

De kroniek over P.C. Boutens zijn Beatrijs is het in hoogere (ik zeg niet ‘hoogste’ met de hoop op vooruitgang) mate, en ons... ter lezing hun sterkste aanbevolen natuurlijk.

Het immer-interessante Tijdschrift voor Wijsbezeerte (Januari) bevat een belangrijk artikel van L.H. Grondijs:

Het Ontologisch Godsbewijs.

Zeer leerrijk De ontwikkeling van de Aesthetische Idee in de 16^e, 17^e en 18^o eeuw, door A. Pit.

C. Pekelharing geeft er zijn vervolg van III. Teleologische beoordeeling: Iets over Kants Aesthetisch apriori. In dit nummer het ‘Wederwoord’ door G.H. Van Sender aan Mevr. Dr. J. van den Bergh van Eysinga-Elias nopens haar vroeger artiekel De Religie en het Ondenkbare.