Nieuw Leven. Jaargang 1

Rubriek van Tijdschriften

In De Nieuwe Gids vielen bizonder op, de interessante bijdrage van P.H. van Moerkerken Jr. over Pieter Bruegel den ouden en het begin van Karel van den Oever's novelle De Watermeulen van Deurne; voor zoover thans de beoordeelen, goed werk. De verzen van Marie Metz-Koning zijn ver van goed te zijn; het komt ons voor dat deze schrijfster door hare over-productie er toe gekomen is, nog weinig zelfkritiek te bezitten. Willem Kloos heeft het deze maand over Herman Gorter als denker en kritikus. Hij zegt o.m.: ‘Een dichter toch, die 1^o de “Mei” schiep en de eerste

[p. 170]

“Verzen” en slechts weinig jaren later, nuchter-stijf en, ook in technisch opzicht, gebrekkig rijmwerk ging vervaardigen, als de meeste stukken uit den 2^e bundel “Verzen”, iemand 2^o die vroeger altijd in gesprekken bezwoer, dat hij kritiek verafschuwde omdat die nooit kon deugen, en die nu toch zelf op een laatdunkenden toon staat te veroordeelen, iemand 3^o die, in vroeger tijd, inwendig-koel op Kloos jeugdverzen neerzag, en die nu diezelfde verzen, voor een hem half-bewuste besoin de la cause gaat plaatsen op een voetstuk naast de beste wereldliteratuur, zoo iemand, permitteer mij, is zoo'n blijkbaar vat vol tegenstrijdigheden, dat hij, wil hij eerlijk genoemd blijven, zooals ik vermoed dat hij is, ook voor zich-zelf niet duidelijk wezen kan.’

De Beweging bevat eene belangrijke bijdrage van D^r Frank Weber over ‘De Encycliek Pascendi Dominici Gregis van Paus Pius X tegen de Modernisten. ‘De vijand, die in het modernisme werkelijkheid geworden is, is de moderne, historiese wijze van denken.’

‘Als tweede kern der Encykliek moet aangeduid worden, dat zij een kruistocht predikt tegen de gehele richting der nieuwe tijden. Moet men de nieuwe tijden een eigen, geestelik, zelfstandig wezen toekennen?...’ ‘De encykliek neemt den strijd op tegen de gehele moderne wetenschap, en de innerlike waarheidszin der mensheid.’

Elsevier's Maandschrift laat Fr. Mijnssen aan het woord met ‘Echte tooneelspeelkunst.’ Dit artikel werd in hoofdzaak geschreven om Willem Royaard's machtig talent in het juiste licht te stellen. In de boeken-rubriek wordt Marie Metz-Koning terecht gewezen door H. Robbers en wel om hare veelschrijverij.

Tijdschrift voor wijsbegeerte. - Wie het voorrecht heeft deze tweede aflevering te lezen, zal bepaald in verrukking komen onder de bekoorlijke bijdrage van D^r J.D. Bierens de Haan: Tweeërlei schilderkunst en tweeërlei menschheid. ‘Ligt in

[p. 171]

de schilderkunst een begrip van het mensch zijn - wij zijn geenzins geneigd de kunst bij het begrip achter te stellen, als ware het kunstwerk een hulsel waar de gedachte kon worden uitgelicht, een cijfertelegram waar bij afspraak een beteekenis wordt achter gezocht. De schilderkunst heette wel eens een taal voor de armen van geest, voor wie de taal des beelds behoefden. De schoonheidsmensch is juist de verlanger naar het beeld. Onderscheidbaar, maar niet scheidbaar zijn twee elementen in elk kunstwerk aanwezig: begrip en beeld, idee en verschijning.’

Bijdragen nog van L.R.J. Brouwer over ‘De onbetrouwbaarheid der logische principes’, van C. Pekelharing over ‘Teleologische beoordeeling’, van M^r R. Van der Mey over ‘Begrippelooze mooipraterij’.

In Boon's Geïllustreerd Magazijn valt voor ons bizonder de medewerking op van Piet van Assche die twee liederen afstond en van D^r Maurits Sabbe die ‘Het tooneelseizoen in Vlaanderen’ bespreekt.

Andere bijdragen, te veel om te melden, maken dit tijdschrift tot een interessant leesmuseum waar iedereen zijne gading kan in vinden.

In De Gids treffen we aan, naast het vervolg van den roman ‘Een Huis vol Menschen door het echtpaar Scharten-Autink, eene belangwekkende bijdrage van D^r Edw. Koster over ‘Hedendaagsche Engelsche dichters’; deze maal behandelt hij Watts-Dunton en Robert Bridges. Verzen van Hélène Swarth ontsieren dit tijdschrift.