Nieuw Leven. Jaargang 1

[p. 66]

Rubriek van tijdschriften

In 't Januari-nummer van Vragen van den dag, viel in 't bizonder op te merken: behalve het artikel van D^r Blink over de moderne luchtscheepvaart, en dat van Georg Brandes over Fransche lyriek, de zeer interessante bijdrage over: Darwinisme in de kinderkamer van D^r Louis Robinson bewerkt door Van der Molen.

Groot-Nederland Feb. gaf ons het eerste gedeelte van K.v. de Woestijne's Christophores een mooie dichterlijke proza. Wij komen daarop terug wanneer ze compleet is. Ziehier, intusschen, hoe hij zijn hoofdpersonage teekent: ‘De gele, gulle kleur van wangen en voorhoofd glom over vriendelijke bochel-lijnen, als brons dat, na gloeien, verkoelt; zijn mond had de verwe gekregen van een witbewaasde purperen pruim; zijn oogen toonden de trage ronding, waar klare vensterkens in geschilderd stonden, van hun groenend wit; en de overvloedige krullen van zijn kruin en om lippen en kin - dun om lippen en laag om kin - waren grillige omlijning van dit wezen dat duister blonk in den naderenden donker. Gelijk hij zat, 't lichaam verwaasd in 't blauwe en gele schemeren van het muurken - en de koûlijke handen borg hij - hadde niemand geraden zijn

[p. 67]

reuzegestalte, maar zijn grootsch hoofd stond er ontzaglijk geteekend en hadde ontsteld alleen door zijn monkelende macht, en ware 't geweest dat het liefde wekte door zijn strenge goedheid.’ Louis Bonheyden, ook een Vlaming eindigt er zijn Gentschen roman dien hij Levensleer heeft betiteld.

In de Beweging van Januari levert A. Verwey een artikel over: ‘Over het zeggen van verzen’ waarin hij het onderscheid tracht uiteen te zetten tusschen de voordragers van verzen: ‘de zanger, de redenaar en de tooneelspeler.’ Hij besluit: ‘Het vers is hoogste levensuiting en als zoodanig toont het zich nog meer doordat het dien diepsten ernst van zijn wezen opheft in het spel van zijn verschijning. Wat is er speelscher in zijn voorkomen dan die maat, die dans, die we nu toch juist hebben leeren kennen als de waarlijke ernst van het leven. Maar hoe kan het ook anders daar toch al wat we leven en eeuwig noemen een voorbijgaande en vetgankelijke schoonheid is, een maat een ritme van het onuitsprekelijke.’

Te lezen ook: Kennis van den Nieuwen Mensch door D^r Schoenmaekers. In 't Februari-nummer valt zeer op te merken Overbeck en Nietzsche van Prof. T.-J. de Boer, en Sociale Hygiëne, door Is. de Vooys.

Elseviers' Maandschrift (Jan.), trekt onze aandacht door het gesprek dat de redakteur Herm. Robbers had met Ary Prins over zijn vriend wijlen J.K. Huysmans; verder vinden we daarin twee bijdragen van Vlamingen; ‘Najaar’ door Styn Streuvels en ‘Op de Foor’ door Frans Verschoren.

In de XX^e Eeuw van Jan., vervolgt H. Teirlinck, zijn

[p. 68]

‘Ivoren Aapje’ humoristischen roman, en geeft K. Vande Woestyne ‘Het Lied van Phaoon’ een reeks prachtige gedichten. Men leze ook ‘De Nieuwe tooneelspelen van Emants en Heyermans Ir.’ door Fr. Mynssen.

‘De Nieuwe Gids’ Jan., die reeds sedert eenige jaren van uitgever tot uitgeve was overgegaan, is thans in vergroot formaat uitgekomen. Zooals hij daar nu ligt maakt hij én door de uitgave én door de bijdragen een zeer goeden indruk. Wij wenschen hem dan ook weer in veler handen. Prof. Bolland spreekt over ‘De Krisis in den Godsdienst’ Boutens geeft een ‘Ode aan Sapho’ en Boeken ‘Brieven aan een onbekende’. Verder merken we nog op prachtige Verzen van Kloos en van Reyneke van Stuwe, Nieuwe Wegen in kunst door H. de Boer, ‘Iets over nevrose in Letteren’, door J. de Meester enz. Te lezen ook wat Kloos schrijft over van Eeden's Minnestral.

We veroorloven ons dit zwaar van menschelijkheid voldragen sonnet van Kloos uit Kerstfeest over te schrijven:

Eén licht... àl licht... Daar trad Hij hoogsterk aan,
De bleeke man met vreemd-doorschijnende oogen,
Waarin twee duizend jaar van vruchtloos pogen
Onzeker-scheemrend heen en weder gaan:

Brandstapels zag ik daar hoogvlammend staan,
Galgen en radren, bloedend-woeste oorlogen...
Hij wees er op, en sprak: Mijn oogen drogen
Nooit ofte nimmer om wat 'k heb gedaan.

'k Was een forsch kind en wou naar 't hoogste reiken.
Ik zag der menschen geest zoo hoog-schoon prijken,
Maar wist niet dat het was mijn eigen ziel.

[p. 69]

 

En daarom vraag'k: laat enklen tot mij komen,

 

Heel enklen, die, als ik eens, kunnen droomen,

 

Opdat zij zien, hoe diep ik-zelf hier kniel.

De Gids (Febr.) wiens redactie door 't bijtreden van J. de Meester is versterkt, opent deze aflev. met het vervolg van den roman van het echtpaar Scharten-Antink: ‘Een huis vol menschen’ een verhaal uit het Parijsche leven in vlotten trant geschreven.

G. Kalff bespreekt twee nieuw verschenen werken (dissertatiën) over Vondel en betitelt zijn artikel: Roomsche Vondelstudie. Hij wijst op het feit dat de voornaamste werken over dezen genialen dichter door Roomschkatholieken zijn geschreven en dat de volledigste bijdragen door vreemdelingen zijn geleverd: o.m. door den duitschen Jezuiet Baumgartner in 1882 en door abt Lootens, hoogleeraar te Rijsel (1889).

Ontwaking (Januari) publiceert het begin van een verhaal van Lode Baekelmans: Nachtvertelsels uit de estaminet ‘De Eenoogige Kapucien.’ Verder treffen we nog in het nummer bijdragen van: Siska van Daelen, Jac. Mesnil, Georges Eekhoud, Zabrenen. Een interessant nummer dus.

Als merkwaardige werken die later zullen besproken worden, melden we:

Prins Kropotkin: Idealen en werkelijkheid.

Hunt Morgan: Aanpassingsvermogen.

[p. 70]

Nieuwe Uitgaven:

René De Clercq: Gedichten.

Fr. Van Eeden: Brieven.

Fr. Van Eeden: Minnestral.

Dr. Soesman: Hygiëne van den geest.

Kalff: Geschiedenis van de Nederlandsche letterkunde 3^e deel.

Stoffel: De Middenstand.

Ferguson: Het Kenvermogen van het Medegevoel.

Ibsen's werken I. II. III. volledig in 4 deelen.

Streuvels: De Vlaschaard.