De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 21

Koningin voor een dag.
Door
P. Buissink, Pr.

Ga nog even door met zingen, moe, u ziet immers wel, dat Lili niet slaapt; zij zal het weer op een huilen zetten, zoodra u de deur uit ben.’

Inderdaad opende het dochtertje opnieuw haar kwaadwillige en ondeugende oogjes. Vrouw Desroches herhaalde bijna onhoorbaar nog eenige malen het slaapdeuntje, dat zij reeds eenigen tijd gezongen had.

De oogleden van Lili werden zwaarder en zwaarder, haar handjes openden zich, als gingen zij van de wereld afscheid nemen; zij sliep reeds diep, voordat haar moeder het laatste coupletje had voltooid.

Vrouw Desroches droeg haar ingeslapen lieveling naar de wieg, en wendde zich vervolgens tot haar oudste dochter:

‘Dus, Susanna, ik kan gerust uitgaan? Jij zult goed zorg dragen voor zusje en het huis niet alleen laten?’

‘Zeker niet, moe, u kunt zonder vrees gaan, ik begin aan mijn vacantiewerk en ik zal het eten klaarmaken.’

‘'t Is wel mogelijk, dat ik niet vroeg thuis kom; tante is veeleischend, zij lijdt veel, volgens het zeggen van neef, zal zij mij waarschijnlijk den heelen dag bij zich houden.’

‘Dat is niets, moe, ik zal zoo goed voor den pot zorgen, dat vader u een compliment maken zal.’

‘Ja, zooals verleden jaar, toen je onder voorwendsel van de soep te schuimen, het vleesch op zij legde, terwijl de groenten in het klare water bleven koken.’

‘Toen was ik klein. Maar nu zal u eens zien: ik zal het kleedje van Lili wasschen; ik zal er dus zelfs niet aan kunnen denken om uit te gaan.’

Na een laatsten oogslag op Lili, die zacht sluimerde, geworpen te hebben, gaf vrouw Desroches haar dochter een zoen en vertrok. Susanna ging naar het venster, om haar met de oogen te volgen, en zette zich vervolgens aan tafel neer; zij dacht na over al de schoone dingen, die zij zou kunnen afmaken, voordat haar moeder terugkwam.

Zij nam een groot schrijfboek uit de kast; op de eerste bladzijde stond in schoone ronde letters te lezen:

‘Schrijfboek, toebehoorende aan Susanna Desroches.’ Daaronder twee streepjes met rooden inkt getrokken en verder... niets!

Susanna ging inktpot, pennehouder en een blad vloeipapier halen en begon met een zoo aanhoudende oplettendheid te schrijven, dat haar lange, blonde haren op en neer over de tafel gingen. Het eerste vraagstuk was lastig, zoo lastig zelfs, dat zij in haar aandacht niet aan de deur hoorde kloppen.

Twee of drie ongeduldige slagen volgden elkander op, vervolgens sprong een meisje binnen, zonder antwoord af te wachten.

‘Susanna, ben je dan doof? Al een uur klop ik aan de deur. Heb je de muziek niet gehoord? Hoor eens, ze gaan een circus opstellen op den oever der Loire; laten we dus gaan kijken: er zijn paarden, buffels, een dwerg, prinsessen, een kleine neger, olifanten, kameelen, witte ezels en wagens, 't is toch zóó mooi! Maar je blijft daar staan als een paal, kom! Ik voel mijn beenen jeuken, als ik er aan denk!’

‘Ach, ik mag niet uitgaan; ik heb moe beloofd bij mijn zusje te blijven, en bovendien, ik heb te werken. Misschien zal pa met mij naar den circus gaan; de laatste maal dat de Sanders gekomen zijn, zijn wij ze gaan zien; dat was echt heerlijk.’

‘Ja, maar daarom kun je er van avond nog wel eens heengaan; 't is aardig hen bezig te zien met de kisten van hun inhoud te ontdoen, de schoone kleedingstukken voor den dag te halen, de tenten op te richten; vervolgens gaan zij in de stad, op de kaden, overal een prachtigen optocht houden! Wat zeg je daarvan? Neen, zoo dom moet je niet zijn; je zusje heeft je niet noodig om te kunnen slapen, zij zal het niet aan je moeder zeggen. Toe, laat me mijn tijd niet verbabbelen; ik ga den kleinen poney een korst brood brengen.’

Zij vertrok, terwijl zij de deur dichtwierp. Susanna wilde zich weer aan den arbeid zetten, maar ofschoon de zon haar stralenbundels in het kamertje wierp, had zij een mist voor het gezicht. Haar vraagstuk scheen haar geheel veranderd toe: Zij zocht vergeefs, om te begrijpen, hoe de kleine buffel, drie uur vertrokken na een olifant, welke op draf ging, hem eindelijk inhaalde.

Zij probeerde haar ‘Geschiedenis van Frankrijk’ te leeren, maar het scheen haar vreemd, waarom Turenne en Condé, in plaats van soldaten, een langen stoet van schoone amazonen in gouden kleederen, grappen verkoopende clowns, en buitenlandsche dieren met zich voerden.

Susanna deed haar boek ontmoedigd toe. Zij deed eenige schreden, bekeek slapend zusje, liep naar het venster; dan nam zij eensklaps een besluit, en sprak in zich zelve:

‘Nu, ik ga niet verder dan de Loire, om de mannen van den circus te zien, ik zal heel gauw terugkomen, daar zal niet veel kwaad insteken. Eerst ga ik melk opzetten om te koken, het eten vaa Lili zal gereed zijn, als ik terugkom, en moe zal er niets van weten. Een circus is zoo pleizierig!’

Eigenlijk was Susanna niet erg op haar gemak, maar de bekoring behaalde de overwinning. Om de inwendige stem niet te hooren, die haar sprak van te blijven, maakte zij haast, trok de deur achter zich toe en liep recht door naar de Loire.

De werkelijkheid overtrof haar stoutste verwachtingen: nooit was zoo'n schoon circus te Blois te zien geweest, er waren een menigte paarden, olifanten, honden, zelfs een geit. Mannen liepen af en aan voor het opslaan der tenten en om de wagens aan te spannen. Anderen tooiden de paarden met rijke dekens, vervaardigd van fluweel met goud gestikt; vrouwen haalden uit koffers schoone kleederen van brocaat of van gespikkeld satijn te voorschijn, welke het meisje verblindden.

‘Hè! wat heerlijk paard te kunnen rijden, gekleed als een koningin,’ jubelde Susanna, die haar geestdrift niet meer inhouden kon.

De directeur van het circus kwam op dit oogenblik voorbij, hij hoorde dezen uitroep en keek naar haar.

Susanna was een zeer mooi kind, met blank, rooskleurig, vroolijk uiterlijk; zij had zwarte oogen en een blonden, weelderigen haartooi; hij bleef staan en zei:

‘Dus, kleine meid, je zou er plezier in hebben een mooi kleed te dragen, en zoo door de straten van Blois te rijden?’

‘O zeker, mijnheer. Maar moe kan het niet koopen, zij is niet rijk, ze moet uit werken gaan. Toch heeft ze mij een mooi kleed gekocht voor 's Zondags, maar het is niet zoo prachtig als dit, in 't geheel niet.’

‘Luister, als je wilt, zouden we er iets op kunnen vinden: ik had een mooi kind om koningin Titania op haar triomfwagen voor te stellen; ongelukkig heeft zij een keelontsteking, 't is onmogelijk om haar te laten uitgaan. Wil je haar plaats innemen? Je krijgt

[p. 364]

een heel rijk wit kleed aan, mooi met goud bespikkeld, een bloemkrans in je haren, armbanden, een vergulden schepter. Je zult boven op den grooten wagen plaats nemen met den kleinen neger aan je voeten, hij zal je slaaf zijn. Dat bevalt ie, he?’

‘O, mijnheer, wat zou moe wel zeggen, - en mijn zusje zal wakker worden, ik moet dadelijk naar huis.’

‘Wel je zusje kan op zich zelve passen; weest gerust, je ouders zullen je niet bekijven, indien je met toegangskaarten voor de voorstelling van dezen avond, als belooning terugkeert. Ik zal je drie, vier biljetten geven, als je wilt, ze zullen het prettig vinden, naar den schouwburg te kunnen gaan, zonder iets uit te geven.’

afscheid, naar de schilderij van g.a. demarest.

kinderlooze weduwe, naar de schilderij van g.a. demarest.

‘O ja, en vooral pa houdt zoo van den circus!’ De gedachte om de geheele familie naar den schouwburg te kunnen brengen, zonder de beurs voor den dag behoeven te halen, triomfeerde over de laatste gemoedsbezwaren van Susanna.

De directeur van den circus, Philip Walton, vreezende, dat zij nog van gedachte veranderen zou, nam haar spoedig mee in een opgestelde tent, waar een half dozijn vrouwen bezig waren zich te kleeden voor den stoet.

[p. 365]

Hij beval haar het kind ten zeerste aan.

‘Ziedaar een nieuw koningin Titania,’ sprak hij, ‘trek haar het mooiste witte kleed aan, want zij moet zeer schoon zijn, om alle inwoners van de stad onder haren schepter te brengen. Spaar noch goud, noch zijde, noch bloemen, niets is te prachtig, niets te rijk, wanneer het de koningin der feeën geldt.’

Susanna begreep niets van deze woorden, want nooit had zij van koningin Titania hooren spreken, noch in de ‘Gewijde Geschiedenis’, noch in de ‘Geschiedenis van Frankrijk’, zelfs niet in de aardrijkskunde. Weldra bracht een der dames haar een kleed van witte tulle, waarvan het licht gaaswerk verdween onder goud en diamanten; een andere hield mooie witte schoenen in de hand, een weinig beduimeld, om de waarheid te zeggen, terwijl een derde in haast een kroon van rozen vlocht. Susanna bleef stom van bewondering bij het zien van al die fraaie dingen; zij dacht aan haar belofte, noch aan haar zusje.

offer der zee, naar de schilderij van g.a. demarest.

Philip Walton moest glimlachen van voldoening, toen hij haar uit de tent zag komen; het was het schoonste koninginnetje Titania, dat men had kunnen droomen: haar lange haren, met bloemen doorvlochten, bedekten haar als met een gouden mantel,

[p. 366]

haar wangen waren licht-blozend van opwinding, haar oogen schitterden van vreugde.

Reeds werd de stoet samengesteld: wapenherauten, in roodfluweelen sluitjassen, schalden op de trompet om het vertrek van den optocht aan te kondigen; na hen kwamen de olifanten met hun begeleiders, de kleine buffel, een giraffe, vervolgens de wagen der muzikanten, een lange optocht van amazonen en van mannen in wambuis Henri II. Colibri, de dwerg van den troep, geleidde een rijtuig met twee witte poneys bespannen; de groote familie van Pernambuco ging vervolgens voorbij, de vader 3.50, de moeder 3.00 en het kindje 2.26 meter lang. Eindelijk kwam de wagen der vijf werelddeelen, voorgesteld door artiesten in schitterende kleedij; bovenop was koningin Titania op een gouden troon gezeten, en liet haar blikken vol welbehagen in het rond gaan.

De zelfvoldoening van Susanna was onvermengd, zoolang de wagen onbeweeglijk bleef, maar zoodra de acht paarden zich ongelijk begonnen te bewegen, en het gevaarte een duidelijk gekraak liet hooren, dacht zij het evenwicht te verliezen, en vatte zich uit al hare kracht vast aan Europa, een zeer groote vrouw, wier hoofd zich op de hoogte van haar hand bevond. Op dit oogenblik had zij wel in haar kamer in de rue Haute willen zijn, te meer, daar zij op eens er aan dacht, dat Lili mogelijk wakker zou worden.

Weldra gewende zij zich echter aan de beweging en voelde zich trotsch op haar troon, terwijl haar kleine vriendinnen in het stof liepen; zij had hun haar naam wel willen toeroepen, want wie kon denken, dat onder die kleine koningin Susanna schuilde?

Toen men langs het standbeeld van Denis Papin kwam, bevond Susanna zich voor de eerste maal op de hoogte van dezen grooten man. De straten van Blois leken haar ongewoon eng; de wagen schommelde op onrustbarende wijze; ze dacht hoe heerlijk het zijn moest, werkelijk koningin te zijn, want dan kon je alle moois aan je ouders en je zusje geven.

De stoet trok van de kaden der Loire de stad binnen en nam zijn weg door de rue Haute. Susanne keek onwillekeurig; in het midden der straat lag een hoop gebroken, zwart geblakerde meubelen; de buren kwamen en gingen en wierpen het water met volle emmers, de vrouwen stelden zich ongerust en nutteloos te weer. Het venster van de kamer, die Susanna twee uur te voren verlaten had, stond open, de glazen waren gebroken, en er ontsnapte nog een kleine rookwolk. Zonder na te denken, op gevaar af de beenen te breken, sprong het meisje van trapje tot trapje, niettegenstaande het verzet der vijf werelddeelen, gleed uit, viel op een knie, stond op en liep recht door tot bij het huis.

‘Lili, waar is Lili?’ schreeuwde zij buiten adem.

Reeds snelde zij naar de trap der woning, gereed zich in de vlammen te werpen, toen een buurvrouw haar tegenhield.

‘Kom in mijn huis,’ sprak zij, ‘daar heeft men de lieve kleine heengebracht, maar het is jouw schuld niet, dat zij nog leeft; gelukkig heeft mijn man de deur ingetrapt, anders was zij verbrand. Hoe is het mogelijk, met een circus mee te loopen, gekleed als danseres! O, als je mijn dochter waart, zou ik je een geducht pak geven.’

Susanna hoorde niet; niemand kon haar meer verwijten dan haar geweten.

‘Lili, ik wil Lili zien,’ hernam zij onder voortdurend gesnik.

‘Kom maar,’ zei de buurvrouw, een weinig gunstiger gestemd bij het zien dezer wanhopige droefheid; ‘de dokter is bij je zusje.’

Susanna vloog in het huis; Lili bewoog wanhopig haar beentjes; zij wentelde zich onophoudelijk tusschen de handen van den geneesheer, die vergeefs beproefde haar een verband aan te leggen.

Toen zij haar zuster zag, stak de lijdende kleine haar armpjes naar haar uit: ‘O, zoo'n pijn!’

‘Mijn lief, mijn goed zusje,’ snikte Susanna, zonder dat zij het vreemde uitzicht van het kleine gelaat met de verschroeide haren bemerkte.

‘Lili kreeg honger, is de melk van de kachel gaan nemen; dat was brandend heet; toen heeft Lili alles losgelaten, het hemd van Lili heeft vuur gevat. Lili schrik; pijn, pijn aan haar beentjes.’

Geholpen door Susanna, was de geneesheer er eindelijk in geslaagd het verband aan te leggen, het meisje liep hem na nog op straat en stelde hem angstig een menigte vragen.

‘Wat wil je, meisje,’ antwoordde hij; ‘de brandwonden zijn zoo diep, dat het mij onmogelijk is te zeggen, wanneer zij zal kunnen loopen; maar ook gij, lief kind, ook gij zijt gewond, je knie bloedt.’

‘O, ik, dat is niets, ik had liever dat mijn beenen verbrand waren, want het is mijn schuld, als Lili gebrekkig zou blijven. Mijnheer de dokter, ik smeek u, genees haar, doe haar loopen.’

‘Mijn arm kind, niettegenstaande al mijn pogingen kan ik niet voor de genezing instaan, bid maar tot Onzen Lieven Heer, die is de grootste geneesheer, de eenige, die zich nooit vergist.’

Susanna zette zich troosteloos weer aan het hoofdeinde van Lili neer; zij overwoog, wat zij zou kunnen doen, om van God vergiffenis en de genezing van haar zusje te kunnen verkrijgen. In haar angst nam zij haar toevlucht tot Onze Lieve Vrouw; zij beloofde, iederen morgen de mis van zes uur te gaan bijwonen in de kerk van Vienne-les-Blois, tot dat Lili het gebruik van haar ledematen teruggekregen had. Zij had veel wonderen hooren verhalen, die verkregen waren door de voorspraak van de H. Maagd; waarom zou God geen nieuw verrichten ten gunste van de kleine zieke?

Een uur later, toen de arme moeder naar huis snelde, radeloos, vond zij de kamer overstroomd, de meubelen geblaakt, de gordijnen verbrand, maar haar leed werd nog grooter, toen zij haar dochtertje zag, het gelaat vertrokken van smart, de beentjes met watten omwonden. Zij had den moed niet, Susanna te beknorren, het arm kind zag er zoo erbarmelijk uit met haar roodgeweende oogen en haar gehavend kleed, dat nog slechts een vormelooze lap was.

‘O moe, vergeef me,’ snikte zij, ‘ik zal Onze Lieve Vrouw zoo vurig bidden, dat Lili spoedig mag genezen; ik zal haar nooit meer alleen laten en haar goed oppassen, u zal het zien.’

Inderdaad, nooit zag men een zachtere, een meer oplettende ziekenverpleegster dan Susanna, zij leende zich voor de minste grillen van Lili; door haar dienstvaardigheid, door haar vindingrijkheid slaagde zij er in, het kind in de noodige onbeweeglijkheid te houden.

Het verlies der meubelen en gordijnen was een zware slag geweest voor de ouders, die ten koste van arbeidzaamheid en spaarzaamheid zich een aardig huisraad hadden kunnen aanschaffen. Nu schenen de kamers bloot en koud, de gordijnen hadden niet door andere kunnen vervangen worden. Het offer van den kleinen spaarpot van Susanna was daartoe niet voldoende geweest.

Eenige maanden geleden, toen zij voorbij den winkel van den kapper Paul Robert kwam, nam deze haar bij het einde van haar lange vlecht.

‘Wat mooie vacht, kleine!’ sprak hij lachende; ‘indien je je soms als een jongen zoudt willen kappen, kom dan maar hier en wij zullen samen onderhandelen.’

Tot antwoord had Susanna zich snel verwijderd; zij was zeer trotsch op heur haar en vond de scherts van den kapper belachelijk.

Na den brand dacht zij ernstig over het voorstel na; op zekeren morgen trad zij moedig den winkel van den kapper binnen; haar gouden haar, zorgvol gekamd, omgaf haar als een zijden mantel.

‘Zoo, kleine, wat voert u hier, wilt gij mij je portret geven, dat zou eene goede reclame zijn voor mijn wassching tegen de kaalhoofdigheid.’

‘Maar, mijnheer, ik heb nooit van uw haarmiddel gebruik gemaakt.’

‘Daarom juist!’

‘O, mijnheer, zou u nog altijd mijn haren willen koopen?’

‘Zij zijn dus te koop?’

‘Ja, wij hebben een ongeluk gehad... Verder weet u, mijnheer, dat in den winter het werk niet veel geeft, dus... u begrijpt...’

De kapper dacht, de hulpbehoevende ouders hebben me hun dochtertje gestuurd. Veel bruine en blonde haarvlechten waren aldus onder zijn schaar gevallen; met een vergenoegd gelaat liet hij zijn hand gaan over den gouden vlecht.

‘Hoeveel vraagt gij?’

‘Ik wilde wel op zijn minst... vijftig gulden hebben?’

‘Gij zijt begeerig, kleine, wij zullen zien, ga zitten, je zult een fonkelnieuw bankbiljet hebben.’

Opgetogen over den goeden uitslag harer onderhandeling, zette zich Susanna op een grooten, lederen leunstoel neer; zij liet zelfs geen spijtigen zucht hooren, toen de schaar begon te knarsen; toch vermoedde zij, dat zij er vreemd zou uitzien, en werd ongerust over het oordeel harer moeder.

‘Moet ik je ponnie of een scheiding maken, jongeheer,’ vroeg de kapper lachend.

‘Liefst een scheiding.’

Vijf minuten later verliet Susanna den winkel van den kapper, terwijl zij haar hoed omlaag getrokken had op haar oogen en het blauwe biljet goed in haar kleine hand hield vastgeklemd. Buiten gekomen, scheen het haar of alle menschen haar bekeken.

‘Bah! Wat heb je je hoed leelijk staan,’ zei haar moeder.

Zonder te antwoorden wierp Susanna zich in haar armen en liet het biljet op haar knieën glijden.

‘Wie heeft je dat gegeven?’

‘Moeder, word niet boos op mij, ik wilde u zoo gaarne helpen, en daarom... heb ik mijn haren verkocht.’

Ruw nam de moeder haar den hoed af.

‘O, wat ben je zoo aardig!’ schreeuwde Lili, in de handjes klappende! ‘Men zou zeggen, dat je de wassen man ben uit de glazenkast van den kapper.’

Desroches en zijn vrouw deelden niet in de geestdrift van Lili, maar zij waren tot tranen toe bewogen door de daad hunner dochter. Na eenige dagen waren zij aan Susanna's kort haar gewend en spraken er niet meer over.

Het meisje had haar belofte niet vergeten; iederen morgen begaf zij zich naar de kerk te Vienne; ze telde vermoeidheid noch slecht weer. Met November werden de morgens koud en mistig, Susanna bibberde op de groote brug, die haar zonder einde scheen; maar moedig vervolgde zij haar weg. Dikwijls was zij alleen in de kerk en hoorde er neergeknield de mis van zes uur.

De pastoor bemerkte eindelijk het kind, dat met zooveel vuur bad. Hij nam haar eens met zich in de sacristie, waar zij

[p. 367]

zich bij een goed vuur warmen kon. Bemoedigd door het vaderlijk onthaal van den goeden pastoor, verhaalde Susanna hem haar heele geschiedenis, haar schuld, den brand, het ongeluk van Lili, haar vrees voor de toekomst.

‘Vertrouw, mijn kind, Onze Lieve Vrouw heeft nooit een vurig gebed verstooten, ik heb een vast vertrouwen, dat gij na korten tijd uw zusje zult meebrengen.’

Inderdaad kwam weldra de gelukkige dag, waarop de geneesheer verklaarde, dat alle gevaar geweken was; Lili mocht opstaan. Haar beentjes, eerst zeer zwak, hernamen langzamerhand hun vastheid. Het kind trippelde al gauw als een muis, zonder in het minst kreupel te gaan.

Op Kerstdag ging de heele familie Onze Lieve Vrouw dankzeggen. Lili was in het wit gekleed en had een rood mutsje op, een harer handjes gestoken in de mouw harer moeder, terwijl het andere een grooten ruiker van viooltjes vasthield. Zij ging dien neerleggen voor de voeten der H. Maagd, terwijl zij met luide stem een klein gebedje opzei.

Susanna weende van vreugde, de uren van angst waren voorbij, de H. Maagd had niet gewild, dat de fout van een dag de wroeging werd van heel een leven.

Maar ieder maal, dat sindsdien een circus te Blois komt, kunnen de schitterendste optochten hun verlokkelijkheden ten toon stellen, - Susanna weigert beslist ze te gaan zien. Zij blijft zelfs doof voor de smeekingen van Lili, want zij kan de regeering van koningin Titania niet vergeten.

(Naar het Fransch.)