De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 21

Bij de platen.

Gedenkplaat van Rolduc. -

Behalve de portretten van Mgrs. Drs. Corten en Nolens, den directeur en den leeraar van Rolduc, wien beiden ter gelegenheid van het jongste eeuwfeest de tweevoudige, hooge, kerkelijke onderscheiding ten deel viel van het Eere-kamerheerschap van Z.H. den Paus en het Eerekruis Pro Ecclesia et Pontifice, geven wij nog een andere herinnering aan het heuglijk jubilé: de afbeelding op ware grootte der bronzen gedenkplaat, ontworpen door J.H. Brom te Utrecht.

Het werk van den edelsmid, die nog onlangs in het weekblad ‘de Groene’ en in het maandschrift ‘Elseviers’ met instemming van verschillende niet-katholieke bladen zijn kerkdijken en profanen kunstarbeid zoo warm gewaardeerd zag, moge spreken voor zich zelve.

Het zal menigen oud-leerling van Rolduc een voldoening zijn te vernemen, dat reproducties in brons van het keurig en zinrijk souvenir bij den Hoogeerw. Heer Directeur van Rolduc verkrijgbaar zijn.

Van het oorlogsveld. -

‘Naar het oorlogsveld’ zou dit opschrift moeten heeten, daar onze afbeelding het afscheid voorstelt, dat de naar het front vertrekkende Japanners van vrouw en kinderen nemen. Treffende en pijnlijke afscheidstooneelen - zooals wij er een gegeven hebben gedurende den Engelsch-Transvaalschen oorlog - zien wij hier niet, daar de Japansche vrouw er trotsch op is, dat haar man voor den Mikado en het ‘land der kerseboomen’ ten strijde trekt, en te fier om van haar aandoening in het openbaar te doen blijken.

Een krijgshaftig voorkomen hebben de Japansche foudres de guerre niet, en als men de zoo simpel uitziende gezichten met de kleppet er boven beschouwt, of den nog als burger, naar onze opvatting min of meer als landlooper gekleeden landsverdediger op den voorgrond, heeft men eenige moeite te gelooven, dat deze soldaatjes Koeropatkin meer dan de handen vol werk geven.

President Kruger. -

Het heengaan van den ouden oua-president wekt tragische herinneringen en zijn verscheiden brengt weer levendig den heldhaftigen worstelstrijd voor den geest, door de Boeren tegen Engelands arglist en Engelands overmacht gestreden.

Kruger behoorde tot die oude generatie van Boeren, die de Zuid-Afrikaansche Republiek hebben gesticht, met verkropte woede de eerste Éngelsche bezetting hebben beleefd en gedragen, tot het verdrijven van den Engelschman hebben meegewerkt en ten slotte na een verzet, dat aan Leonidas' worsteling bij de Thermopylen deed denken, de vierkleur hebben zien plaats maken voor den Britschen luipaard en eenhoorn.

In de nabijheid van het tegenwoordige Colesberg, in het noorden der Kaapkolonie, werd den 10den October 1825 Stephanus Johannes Paulus Kruger geboren. De Boeren konden hun weerzin tegen het Engelsche bewind - in 1806 was de Kaapkolonie een Britsche bezitting geworden - niet overwinnen, en zoo trokken telkens groepen naar het land aan gene zijde der Oranjerivier. Bij zulk een ‘trek’ sloten de Kruger's zich in 1836 aan, en de jeugdige Paul maakte de omzwervingen en lotgevallen zijner stamgenooten mee, was eerst getuige van, later deelgenoot in den strijd tegen de Matabelen en Zoeloe's. Na jarenlang trekken en strijden vestigde een ‘klompje’ Boeren, waartoe ook de Kruger's behoorden, zich niet ver van het tegenwoordige Pretoria in de Magaliesbergen, op de plaats waar thans Rustenburg ligt, en stichtten de Zuid-Afrikaansche Republiek, die in 1852 door de Engelschen als een onafhankelijke staat werd erkend, doch in 1877 wederrechtelijk tot een Britsche kolonie werd verklaard. Dit duurde evenwel niet lang. In het laatst van 1880 brak een opstand uit onder de Boeren, de kleine Éngelsche garnizoenen moesten zich overgeven, en in Februari leed een Engelsch leger, dat uit Natal het land binnenrukte, bij den vermaarden Majoeba-heuvel een geweldige nederlaag, waarbij de bevelhebber, generaal Colley, sneuvelde. Het trotsche Engeland moest bukken, Transvaal werd weer een onafhankelijke republiek en Paul Kruger werd in 1883 voor de eerste maal tot president benoemd, een waardigheid, waarin hij sedert telkens bevestigd werd.

De netelige en steeds vinniger geworden uitlanderskwestie, de kuiperijen van Cecil Rhodes, de mislukte inval van Jameson, de trouwelooze en brutale politiek van Engeland, die tot den oorlog leidde, de heldhaftige maar ongelijke strijd staan ieder nog levendig voor den geest.

Toen de Engelschen een groot deel van Transvaal veroverd en Pretoria genomen hadden, droeg Kruger de regeering over aan den vice-president Schalk Burger en kwam op een Nederlandsch oorlogsschip naar Europa, waar hij hoopte, de mogenheden tot tusschenkomst te bewegen. De mislukking dezer pogingen, de daarop gevolgde val der republieken knakten den ouden man, die de laatste jaren zijn levens als balling moest doorbrengen.