De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 21

Broeder en zuster.
Episode uit de geschiedenis van Bohemen.
(Vervolg.)

Nog had de onmensch, die als Wenceslaus IV, in den volksmond Wenzel, den keizerstroon en dien van het koninkrijk Bohemen tevens schandvlekte, niet uitgeraasd, toen hij den ongelukkigen kok zulk een hevigen schop in de zij gaf, dat de beklagenswaardige man onder een pijnlijk gejammer dreigde neer te storten.

Maar ook dat was nog niet voldoende om den woedenden monarch te bevredigen. Een duivelachtige inval bracht een tevreden grijnslach op het verdierlijkte gelaat teweeg. “Sa, sa!” schreeuwde hij, en hitste een tweetal brakken, welke tot op dat oogenblik blaffend om hun meester rondsprongen, op den ongelukkige aan.

[p. 127]

Het was den kok tengevolge van den geweldigen schop niet langer mogelijk op de been te blijven. Krimpende van pijn, kroop hij over den grond.

De honden hadden Wenzel niet begrepen, want in plaats van op den kok aan te vliegen, grepen zij de beide dienaren aan.

“Terug, Turk! Terug, Wanka!” schreeuwde de koning.

Te vergeefs.

De beesten gehoorzaamden niet. Zij schenen de razernij van den meester overgeërfd te hebben. Snel als de bliksem wierpen zij zich met een dof gebrom op de beide dienaren en nu begon een verschrikkelijke strijd tusschen mensch en dier. Al spoedig hingen 's konings helpers de kleeren in flarden langs het lijf. Wenzel, inziende, dat de twee mannen hoogstwaarschijnlijk door de woedende honden zouden worden verscheurd, riep den tweeden kamerdienaar, dien hij thans eerst opmerkte, toe:

“Kom, Huler, help mij!”

Maar hoewel de koning toegreep en den eenen hond aan den halsband pakte, scheen Huler het minder gewenscht te achten, aan de uitnoodiging gehoor te geven. Hij had het niet erg begrepen op de kwaadaardige uitvallen van Turk, den grootsten en boosaardigsten der beide honden, die, zes jaren geleden, Wenzel's eerste gemalin, Johanna van Beieren, aangevallen had en haar zoodanig verwondde, dat zij het bestierf. De vreesachtigheid van 's konings gunsteling week echter, toen hij zag, dat Hinco van Lazan ongevraagd ter hulp snelde. Samen poogden zij thans den hond te overmeesteren.

Terwijl menschelijke en dierlijke krachten om de zege streden, welke trots alle moeite van de zijde der eerste, nog altijd onbeslist bleef, gebeurde er iets, wat allen, den koning niet het minst, verwonderd deed opzien. Plotseling - als uit den grond verrezen - verscheen de gestalte eens priesters in de nabijheid des vorsten. Niemand had tijdens het tumult en de opwinding zijn komst bespeurd. Zonder een oogenblik te dralen, legde de binnenkomende de hand op den kop van den sterken hond.

“Laat los, Turk! Laat los!”

En vreemd! Op het eerste geluid dezer stem liet het woedende dier dadelijk zijn prooi schieten, richtte zijn oogen op den priester, kwispelde met den staart en - alsof er niets gebeurd was - lekte de hand van den dienaar der Kerk en liet toe, ja, scheen het zeer prettig te vinden, dat deze hem langs het gladde vel streek.

Middelerwijl was het ook gelukt den anderen hond in bedwang te krijgen. De dienaren zagen er erg gehavend uit. De angst, welken zij doorstaan hadden, stond op hun gelaat te lezen; hun leden sidderden van uitputting en ternauwernood waren zij in staat, adem te halen. Beiden hadden in het gevecht kwetsuren opgeloopen, hoewel geen gevaarlijke.

Thans wendde de koning zich tot den priester, in wien de heer Van Lazan tot zijn verrassing den geestelijke herkende, die hem den weg naar den kamerdienaar gewezen had. De burchtheer van Krakowetsch was echter nog meer verwonderd, toen de monarch den dienaar der Kerk de volgende woorden toesprak:

“Heer vicaris, gij hebt daar iets gedaan, wat denkelijk niemand zou durven wagen. Kunt gij tooveren of beschikt ge over wonderen? Turk heeft nog nooit zoo spoedig gehoorzaamd; niemand, zelfs mij, zijn meester, niet.”

Johannes Nepomucenus glimlachte even.

“Allergenadigste heer en koning! Voor deze handeling was wonder noch tooverij van noode. Goedheid is ook een tooverkruid, niet waar, Turk? En wijl ik goed voor de honden ben en ze streel, als ze mij somwijlen ontmoeten, kennen en vertrouwen ze mij. Ik geloof hier te rechter tijd gekomen te zijn. Ik had juist de vertrekken der koningin verlaten, toen ik in de gang een woest getier hoorde, waarom ik meende te moeten zien of er soms een ongeluk gebeurd was.”

De koning maakte van het voorgevallene geen geheim. Vrijwillig deelde Wenzel den priester de geheele toedracht mee. Hij had op Jan, den lijfkok, de honden willen aanhitsen, omdat deze het vleesch, voor de koninklijke tafel bestemd, liet aanbranden.

“Die vlegel!” riep de vorst, andermaal driftig geworden, nu hij aan het gebraad dacht. “Liet me die kerel dat prachtige hert niet totaal bederven? Maar hij zal er voor boeten! Aan het braadspit met dien lummel! Grijpt hem!” schreeuwde hij met een door razernij verstikte stem tot zijn dienaren.

De beide mannen wilden voor de tweede maal beproeven, den kok te overmeesteren, toen de vicaris-generaal tusschenbeide trad. En niet eerder zweeg hij, dan toen de koning eindelijk beloofde den kok ongemoeid te zullen laten.

“Dank den priester uw redding, hond!” riep Wenzel. “En maak, dat ge uit mijn oogen komt, anders zou uw vervloekt gezicht mij nog doen vergeten wat ik den vicaris beloofde.”

Wijl de arme kok zich niet kon oprichten, naderde de priester en hielp hem op de been.

“Ziezoo, Jan! En nu naar de keuken en uw plicht gedaan. En gij, mannen - dit tot de dienaren - steunt hem en brengt hem naar baktrog of oven.”

Zoo onverschillig, alsof hij een hond en geen mensch getroffen had, keek de vorst den lijf kok na. Hij achtte nimmer een menschenleven bijster hoog. En ook thans bleek dit weer, toen hij zijn gemoed luchtte ten aanhoore van Huler en Hinco van Lazan. Nadat de kok heengezonden was, had Johannes Nepomucenus zich eveneens verwijderd.

“Nu, Huler,” sprak Wenzel, “was dat niet een echt jachtvermaak?” En zonder een antwoord af te wachten, richtte hij zich tot diens vriend, wien hij, evenals allen, die aan het hof verkeerden, op een lompe manier toesprak:

“En jij hebt ook flink aangepakt. Hebt ge ook honden, vreemdeling? Wie ben je?”

Hinco van Lazan maakte een diepe buiging.

“Allergenadigste koning en heer, ik ben Hinco Lazan, heer van Krakowetsch.”

De koning staarde den vreemdeling in het gelaat. Plotseling scheen hij zich den naam te herinneren.

“Ah!” riep hij luide, “dan ben jij de man, die het kanonikaat verlangt?.... Zoo!.... Welaan, je zult het hebben, ja, ja.... Maar de hond! Waar is de hond?”

De vicaris-generaal vernam in de deur deze woorden nog; hij wierp een haastigen, doordringenden blik op den vorst. De burchtheer van Krakowetsch bemerkte het en wist van verlegenheid geen woord te zeggen. Maar Huler verloor zijn tegenwoordigheid van geest niet. Hij fluisterde Wenzel enkele woorden toe en deze riep thans, zonder een spier van zijn gelaat te vertrekken:

“Ja, ja, 't is goed! Kom, Huler, en jij ook, Pan van Krakowetsch! Wij gaan een beker op uw behouden aankomst ledigen.”

III.
Ludmilla.

De zon was reeds achter de bergen verdwenen en het begon schemerig te worden, toen heer Hinco van Lazan het koninklijk paleis verliet, waar hij Wenzel's zware wijnen gedurende vele uren genoten had. Het gevolg was, dat hoofd en beenen hem eveneens zwaar waren, hoewel hij anders bekend stond als een drinkebroer, die van menigen beker den bodem zien kon, voor zijn maat vol was. Heden had de edele Pan Hinco echter al te dapper boven den dorst gedronken. Ten bewijze daarvan behoefde hij maar even over de Moldau een blik te werpen naar den St. Veitsdom. Had het Godshuis te voren slechts twee torens gehad, in die enkele uren schenen er nog twee bijgebouwd te zijn.

Trots deze en nog menige andere verdubbeling zeilde heer Hinco van Lazan, Pan van Krakowetsch, zonder averij de haven - zijn herberg - binnen.

Zijn neef had hem reeds lang verwacht en maar niet kunnen begrijpen, waar oomlief den tijd doorbracht.

“Ottokar.... Ottokar!” riep oom Hinco, zoo opgeruimd, zoo vroolijk, als neef hem nimmer gezien had.

“Ottokar!”

De heer van Lazan moest even adem halen, alvorens hij verdere mededeelingen kon doen.

“Ottokar!”

Dit voor de vierde maal, alsof neefje zijn eigen naam vergeten had.

“Jongenlief, dat was een dag.” Daar begon het nieuws. Maar de spreker moest opnieuw rusten, voor hij den jongeling alles kon vertellen.

“Dat was een dag... Bij St. Veit!... De koning heeft mij geëerd... begrepen?... Wees trotsch op uw oom, zeg ik u... En als gij eenmaal bis... bisschop,... aarts... bisschop van Praag zijt,... ja zeker, dat wordt ge nog... dan hebt ge het mij... mij, uw oom, te danken!... Begrepen?...”

“Nu, oom, ik geloof, dat gij vandaag buitengewoon ijverig in mijn belang werkzaam geweest zijt,” antwoordde de jonker schamper, een blik op den dronken edelman werpend. Ten zeerste walgde hem dat onzinnig gebabbel.

Heer Hinco zwetste echter maar door, zonder acht te geven op hetgeen Ottokar zeide.

“Wenzel gaat overmorgen naar zijn jachtslot Tschebrak... Hij heeft mij uitgenoodigd aan de jacht deel te nemen; begrepen? En ik... ik schenk hem mijn... mijn besten... besten dog.”

De burchtheer van Krakowetsch begon thans luidkeels te lachen, overtuigd een bijster vroolijke grap verteld te hebben. Uitgeput door de moeite, welke hij had moeten aanwenden, om Ottokar al die belangrijke tijdingen bekend te maken, alsmede door het uitbundig gelach, zonk hij plotseling op een veldbed neer en liet zijn hoofd in het kussen vallen. Niet lang duurde het of een hevig snorken bewees Ottokar, dat oomlief in slaap gevallen was.

Den volgenden dag bracht de heer van Krakowetsch zijn tweede bezoek aan Huler, thans in gezelschap van zijn neef. Hij beval Ottokar in de bescherming van den gunsteling des konings aan en deze verzekerde den jongeling, dat hij steeds op zijn bijstand kon rekenen. Omtrent den schandelijken verkoop van het kanonikaat werd geen woord gerept. Ottokar mocht daarvan niets te weten komen.

Des namiddags nam Pan Hinco afscheid van zijn neef en reed, vergezeld van twee welgewapende krijgsknechten, naar Krakowetsch.

Ottokar had bij een eenvoudigen netten burger der stad kamers gehuurd. De bewoners waren brave lieden, die alles deden, wat den jongeling aangenaam kon zijn. Maar noch hunne vriendelijkheid, noch de vele verstrooiingen, welke de hoofdstad aanbood, zelfs niet de studie, waren in staat de zorg en den angst om het lot zijner dierbare zuster uit zijn hart te bannen. Een ongekend verlangen naar de komst van Ludmilla hield voortdurend zijn geest bezig. De gedachte aan zijn zuster benam hem

[p. 128]

alle lust tot werken. Nauwelijks waren enkele weken verstreken sinds Ludmilla afscheid genomen had en toch kwelde Ottokar een gevoel, alsof hij haar in geen jaren gezien had.

Na den vroegtijdigen dood der geliefde ouders had de jongeling geen sterfelijk wezen zoozeer bemind als zijn zuster. Dit was grootendeels te danken aan de opvoeding, welke de beide kinderen op het kasteel Krakowetsch genoten hadden. Ottokars oom, een broeder zijns vaders, was een man, eerder geschikt, jeugdigen personen schrik aan te jagen, dan hun genegenheid te winnen. Wat tante Helika, Hinco's echtgenoote, aanbelangde, van haar kant poogde zij zoo goed mogelijk moeders plaats ten opzichte van de kinderen te vervullen. Maar de ziekelijke vrouwe moest voor het grootste gedeelte de opvoeding aan andere handen toevertrouwen. Het was een geluk voor broeder en zuster, dat de grijze pastoor, voor die dagen een buitengewoon ontwikkeld man, zich het lot der weezen aantrok.

Zoo groeiden Ottokar en Ludmilla op te midden van een gezelschap, dat uitsluitend bestond uit volwassen personen, waarom het niet te verwonderen was, dat de een steeds de nabijheid van den ander zocht. Ottokar werd een krachtig, forsch gespierd jongeling en Ludmilla een brave, eenvoudige jonkvrouwe.

Eindelijk naderde de smartelijke dag en een nog smartelijker uur voor de weezen, die slechts vermaak in elkanders bijzijn gesmaakt hadden. Zij, die elkander nooit konden missen, zouden een tijdlang gescheiden blijven. Ottokar, aldus had Pan Hinco bepaald, zou naar Praag vertrekken, om daar aan de hoogeschool de lessen in de godgeleerdheid te volgen en Ludmilla, die zonder haren broeder niet langer op Krakowetsch wenschte te blijven, zou voor onbepaalden tijd bij een harer verwanten vertoeven, die in het klooster der Clarissen te Krumman dag en nacht den Heer als reine maagd diende. Wel had oom Hinco allerlei bezwaren geopperd en Ludmilla meer dan eens uitgenoodigd, toch op Krakowetsch te blijven, maar scheen eindelijk toch aan haar dringend verzoek niet langer weerstand te durven bieden. Hij beloofde de jonkvrouw naar het klooster te zullen vergezellen.

Maar zijn toegevendheid was slechts schijn, louter schijn. In plaats van naar de vrome zuster in het klooster der Clarissen, had hij Ludmilla, die vol vertrouwen zijn geleide aangenomen had, naar den burcht Hohenstein gevoerd en haar na aankomst aan haar lot overgelaten.

Nadat Ottokar met deze schandelijke trouweloosheid bekend gemaakt was, haatte hij zijn oom; want deze snoode daad beteekende voor Ludmilla de vernietiging van haar geluk. Zij droomde er van in het stift te Krumman den sluier aan te nemen. Pan Hinco daarentegen dacht aan een huwelijksverbintenis tusschen de dochter zijns broeders en een neef van den machtigen graaf Berka van Duba tot Hohenstein.

gezicht op dinteloord.

(Wordt vervolgd.)

J.M.