De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 21

Safe-deposits.

Wij missen nog immer een mooi, geijkt Hollandsch woord voor een ding, dat eigenlijk geheel voor ons voorzichtig, Hollandsch karakter gemaakt schijnt, en daarom spreken wij de Amerikanen maar na, als wij een kelderkluis, die volstrekt zekerheid tegen brand, waterschade en heeren dieven biedt, een safe-deposit blijven noemen.

Aan zulk een onderaardsche bergplaats is meer vast dan de oningewijde waant, in het bijzonder om een veilige beschutting te verkrijgen tegen de zeer verfijnde inbrekerskunst.

Even vurig toch als de gelukkige bezitter, van Adams tijden af, zijn eigendom poogde te beschermen, even krachtig trachtte de dief dit te bemachtigen. En zoo ontstonden die groote houten en ijzeren geldkoffers met dat zware ijzeren en zilveren beslag, die gij u uit museums en verzamelingen herinnert. Al was de sleutel groot, zoo'n slotje was voor een inbreker, die zijn kunst verstond, maar kinderspel.

Men bracht daarna de ijzeren brandkasten met loodzware deuren in de wereld en in de mode; toen was men beveiligd tegen alle avonturen! Jawel, maar het leed niet lang of de meer geraffineerde meesters van het vak forceerden iedere deur en openden de ingewikkeldste lettersloten. Scholen openden de benden in Whitechapel en hooger onderwijs werd er gegeven en ontvangen in allerlei dieven-manipulaties; ge kunt er Dickens en Thackeray op naslaan en, zoo ge wilt, ook onze Hollandsche couranten van iederen dag, die u vertellen van de meest ongelooflijke inbraken.

De Amerikanen, praktisch als ze zijn, begrepen dat niet te openen kasten met kluisdeuren tot de onbereikbare idealen behoorden, want dat ten slotte alles zoo al niet ontsloten, dan toch verwoest kon worden; maar dat het eenig mogelijke beveiligings-

[p. 80]

systeem bestaan moest in zulk een opeenhooping van belemmerende moeilijkheden, dat de inbreker van professie zich slechts toegang zou kunnen verschaffen, na vele dagen langen en ongestoorden arbeid. Daar nu die vereischte tijd op geen bankierskantoor voor hem disponibel wordt gesteld, biedt dit systeem ten slotte de lang ontbeerde zekerheid. Coxton, Newsbury, Delgras en duizend anderen brachten in verschillende landen allerlei verbeteringen aan, tot er ten laatste een vast systeem van safe-deposits ontstond.

brandkelders van de ‘maas en waalsche bank’ te nijmegen.

Volgens die laatste vindingen dan zijn onlangs b.v. de hechte brandkelders gebouwd van de ‘Maas en Waalsche Bank’ te Nijmegen, waarvan de Directie ons een kijkje en een paar photographische opnamen van haar moderne safe-deposit voor deze beschrijving toestond.

Het geheel bestaat uit een samenstel van ijzerhard muurwerk, kluisdeuren en scherpzinnig uitgedachte sloten. Vooreerst de muren! Zoo'n brandkelder moet, buiten één enkelen toegang, aan alle zijden, boven, beneden en aan de flanken, weerstand bieden aan vuur, water en het houweel van den dief. Hiertoe zijn de buitenwanden van zeer zwaar, ondoorboorbaar metselwerk opgetrokken; de bevloering en zoldering zijn gevormd door een bedekking van stalen balken en zwaar betonwelfsel, waarover dan nog een dikke laag Portland-cement. In het midden van dit geheel staat los, geheel op zichzelf, de eigenlijke kluis. Ook hier weer ondoordringbare muren, vloer en bekapping, opgetrokken van het hardst denkbaar materiaal, liefst van 75 cM. Daarbij zijn tusschen die staalharde klinkers van den wand, nog zware pantserlatten van onverwoestbaar compound-pantserstaal met cement kruiselings ingemetseld.

Een dergelijk samenstel weerstaat natuurlijk aan elke poging tot inbraak. De eenige toegang tot zulk een vesting is de deur, ook al een kunststuk van smidswerk.

Het spreekt van zelf, dat men vooral hier, in overeenstemming met 't geheel, alles zwaar en ondoordringbaar poogde te maken. Na de massieve buitenplaat volgt er dan eerst een dikke, zacht-taaie staalplaat, als bescherming tegen forsche hamerslagen, daarna een even dikke, glasharde staalpantserplaat, als beschutting tegen scherpe gereedschappen; daarachter nog een taaie staalplaat, ter bevestiging weer van sluitwerk en sloten en door dit opeenvolgend samenstel trotseeren de deuren ieder der vele soorten van inbraak.

Het eigenlijke slot bestaat uit een reeks van twintig, aan alle vier zijden der deur uitstekende, klauwvormig gefraisde, gesmeed-stalen schoten waarbij van forceeren of iets dergelijks eenvoudig geen spraak meer is.

Het inwendige der kluis omvat de safe-lokketten van verschillende grootte en ook hier weer zijn de meest vernuftige vindingen en toepassingen aangewend, die een slotenmakerspen zouden vereischen voor een duidelijke omschrijving. Vóór die deur bevindt zich nog een zwaar ijzeren hek met dito afsluiting, waarna slechts de eenige trap de verbinding met de bovenwereld onderhoudt. Het behoeft niet gezegd, dat ook deze van even geruststellend muurwerk is opgetrokken en van afsluitingen enz. voorzien is. En zoo is dan de veiligste bewaarplaats voor onze mooie Hollandsche rijksdaalders gevonden.