October.
Naar de schilderij van Ph. Zilcken.
In 't liedje van ‘Saartje, onze oude, goede baker’ - uit het bundeltje thans verouderde kinderdichtjes van Hieronymus van Alphen - komt een klein jongetje voor, dat, als baker hem vraagt welk jaargetij hem 't liefst is, antwoordt: ‘de herfst, want dan zijn de vruchten rijp: appels, peren, pruimen!’
Philip Zilcken, de schilder naar wiens werk vóórstaande herfstplaat genomen is, zou wellicht hetzelfde antwoord gegeven hebben, indien men hem er naar gevraagd hadde, minder om 't rijpe ooft dan wel om den prachtigen gloed, die in dat jaargetij als een verheerlijking hangt over de stervensstille natuur. Er is niets schooner dan een boschachtig landschap in herfsttinten, als beuken en eiken, iepen en linden te pronk staan in hun rijken dos van groen- en bruin-bronzig lommer, tegen welks donker fond een weelde van goud-geel welkende loovers een sprankeling als van zonnevonken strooit, en heel 't bosch een licht-feest viert tot laatst vaarwel aan het scheidend getij.
Dan is 't verkwikkend te wandelen langs mossige paden, waar 't kraakt en knapt onder de voeten van afgevallen blaren, die ritselend dwarrelen langs 't pad; dan is de lucht licht en aromatisch, de zonneglans kleurt zoo schoon het schittergroen kroos op den vijver en geluidloos door de dampige lucht scheert een vogel, wiens veeren blinken gelijk schemerend zilver.
Hagenaars als Zilcken kunnen van deze natuurpracht genieten in 't ‘Bosch’ of de Scheveningsche ‘Boschjes’; den schilder trof de fraaiheid dezer Octoberboomen in de ‘Loolaan’ - het zoogenaamde ‘Kleine Loo’, waar hij zijn woning had. Hij maakte er behalve deze schilderij ook etsen naar; de eerste exposeerde hij te Chicago in 1893, waar ze verkocht werd. In Amerika wordt de Hollandsche kunst buitengewoon gewaardeerd en er is ook een koopkrachtig publiek, dat zich de warm-tonige schilderijen der moderne Nederlandsche school kan aanschaffen ter versiering zijner somptueuze salons. Er gaat een vreemdeling over 't algemeen weinig boven Hollandsche kunst en er wordt door onze in 't buitenland exposeerende meesters dan ook meestal aardig verkocht.
Natuurlijk kunnen bij-omstandigheden den verkoop bevorderen en dat gebeurt als onze schilders een flinken, goed-geöriënteerden collega tot vertegenwoordiger hebben. Zilcken werd menigmaal tot deze lang niet gemakkelijke taak geroepen en met zijn ervaringrijke menschen- en vlotte talenkennis, met routine en handigheid, slaagde hij steeds bovenmate. Want hij is niet alleen een knap schilder en talentvol etser - dat is vervaardiger van in koper gereproduceerde schilderwerken van oude of moderne meesters, - maar ook een intelligent kunst-criticus, een boeiend en levendig causeur over schilders en schilderwerk, oud porselein en antiek koper, kortom over die velerlei fraaie en merkwaardige zaken van oude handwerkskunst, waarmee rijke liefhebbers hun salons en liefhebberende artisten hun atelier plegen te verlevendigen.
Zilcken-zelf is een hartstochtelijk en delicaat verzamelaar, een cosmopolitisch man, fijn van geest en gevoelig van ziel, gelijk zijn etsen naar beroemde meesterstukken bevestigen; vaardig met penseel en etsnaald, welke eigenschap hem te pas kwam op zijn vele buitenlandsche reizen, waar hij, wat hem om schilderachtigheid trof, vlug en levendig in plaat bracht; en bovenal begaafd met een aanvoelingsvermogen, welks eenige subtiliteit hem in staat stelt de rake reproducties te maken waarin het karakter der oorspronkelijke werken zoo helder weerspiegelt.
Aan dezen arbeid, en dien zijner oorspronkelijke etsen, dankt Zilcken zijn goeden naam als zwart-en-wit-kunstenaar; onze plaat doet ons, zij 't ook zonder den luister der kleur, die het origineel vertoont, Zilcken als Hollandsch schilder kennen.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
