De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 20

Een kleindochter van Asschepoester.
(Slot.)

Het sprookje verandert in een ernstig drama.

Toen mevrouw Charlier op den kalmsten en natuurlijksten toon Pierrette verzocht voor haar een oogenblik den plicht van meesteresse des huizes te willen vervullen, voelde het jonge meisje zich verlicht. Niets had nog het misverstand, dat haar zoo kwelde, opgehelderd, en nu werd haar de schoonste gelegenheid aangeboden er een eind aan te maken. Ja, zij was vast besloten, haar misleiding volmondig te bekennen. Zij zou nederig haar excuus maken, want, alles wel beschouwd, had zij toch slecht, zeer slecht gehandeld. Het kwam haar niet toe, den heer Roger Marçay te beoordeelen. Of die vreemdeling zich al dan niet voorgesteld had, een erfgename te huwen, dit stond in elk geval vast: zij had zich den naam van een ander meisje toegeëigend, zij had den heer Marçay belogen en bedrogen.

Toen zij het salon binnentrad, sloeg zij dan ook onwillekeurig de oogen neer, en haar handen beefden. Schroomvallig begon zij:

‘Mijnheer, mijn tante....’

Maar plotseling deed een harde stem, een stem, die zij niet kende, haar opschrikken.

‘Zult gij thans eindelijk eens de goedheid hebben, mejuffrouw, mij uit te leggen, wat er verleden Donderdag gebeurd is? Uit eenige woorden van mevrouw Charlier, die mij zooeven verlaten heeft om uw nicht Marcelle, (hij drukte ironisch op deze woorden) haar nicht uit Normandië (nog sterker ironie) te bezoeken, uit die woorden, zeg ik, heb ik begrepen, dat gij mij bij mevrouw Prével tot uw dupe hebt gemaakt, dat gij mij toegelogen hebt....’

Maar hier sneed Pierrette onverwachts deze acte van beschuldiging af.

‘Heeft mevrouw uw tante u zoo slecht opgevoed, mijnheer?’

Zij had zich geheel hersteld. Ho, ho! Hij was onwellevend! Hij nam het dus op dien toon op! Roger verwachtte zoo stellig een excuus in plaats van een dusdanig verwijt, dat dit laatste hem voor een oogenblik geheel van zijn stuk bracht.

‘Ja, mijnheer,’ hernam het meisje. ‘Mijn tante heeft twee nichten. Ik heet geen Marcelle, maar Pierrette; ik woon niet in Normandië, maar te Batignolles. Daar gij mij voor mijn nicht aanzaagt, heb ik mij vermaakt u in dien waan te laten - ziedaar mijn heele misdaad. Iedereen zal u zeggen, dat op een dag van carnaval of mi-carême zulke dingen niet verboden zijn; en wanneer gij al uw bedaardheid en koelbloedigheid zult teruggekregen hebben, zult ge zelf inzien en erkennen, dat dit zeer groote woorden zijn en een zeer hevige toorn voor een onbeduidende guiterij, waaraan gij een beteekenis toekent, die, veroorloof mij het u te zeggen, eenvoudig.... belachelijk is.’

‘Belachelijk?’ herhaalde Roger. ‘Gij vindt, dat ik een belachelijke beteekenis hecht aan... Welnu, oordeel zelf, mejuffrouw. Toen een toeval mij openbaarde, dat gij met mij gespeeld hadt, kwam ik juist bij uw tante om de hand harer nicht te vragen.’

Dat was nu wel niet precies waar, maar Roger verkeerde niet in een gemoedsstemming om elk woord te wegen.

Wat Pierrette betreft, deze gevoelde zich op haar beurt tamelijk ontwapend; een blos steeg haar naar de wangen, maar zij herstelde zich met alle inspanning, en zonder in het minst den spottend agressieven toon te wijzigen, waarmede zij haar eersten aanval begonnen was, hernam zij:

‘Het spijt mij ten hoogste, mijnheer, dat ik de oorzaak geweest ben van zulk een vergissing. Ik moet u bekennen, dat ik niet verdacht was op zulk een - haastig aanzoek. Maar stel u gerust. Er is hier eenvoudig een erreur de personne. In deze omstandigheden mag uw aanzoek beschouwd worden als niet gedaan te zijn, en terstond zal mijn tante op de hoogte gebracht worden door.... mij zelve.’

Zij sprak met bestudeerde kalmte. Roger keek haar aan.

‘Wanneer ik bedenk,’ zeide hij, ‘dat ik mij bekoord gevoelde door de naïveteit, de frischheid van uitdrukking, die ik in u meende te ontdekken.... en dat dit alles,

[p. 279]

die aardige verwondering, die vertrouwelijke vroolijkheid, die oprechtheid niets anders was dan de kunstgrepen van een coquette....’

‘De kunstgrepen eener coquette!’ herhaalde Pierrette thans buiten zich zelve.

‘Niets dan de kunstgrepen eener coquette, niets dan een onbegrijpelijke comedie!’ hield Roger vol. ‘Ja, onbegrijpelijk, want zeg mij nu eens, waarom hebt gij er genoegen in gevonden mij aldus te bedriegen? Wat wildet gij dan toch wel?’

‘Waarom, mijnheer?’ hernam het jonge meisje, door deze woorden juist niet milder gestemd, ‘waarom? Ik ben ten volle bereid het u te zeggen. Omdat mijn nicht Marcelle een mooien bruidsschat heeft, en omdat in mij, die zeer arm ben, de begeerte opkwam eens te weten, bij ondervinding te weten, hoe jonge lieden het aanleggen, om verliefd te worden op een mooien bruidsschat. Dat is de reden.’

‘Gij hebt dus gedacht, dat ik....’

‘Ik heb gedacht, dat mevrouw Saugé, uw tante, die de omstandigheden, waarin Marcelle verkeert, zeer goed kent, voor haar neef een schoonen droom gedroomd heeft, en dat die schoone droom den neef van mevrouw Saugé heeft toegelachen, ja, mijnheer. Maar als ik lichtzinnig, spotziek, ondeugend geweest ben, coquette was ik niet; ik heb, maar het is, dunkt mij, onnoodig dit te zeggen, niets aangenomen voor mij zelve, noch de hulde, noch het aanzoek, die bestemd waren voor.... Marcelle Rémont.’

‘Welnu, mejuffrouw,’ antwoordde de jonge man met smartelijke verontwaardiging, ‘gij hadt ongelijk, en weinige woorden zullen voldoende zijn, om u hiervan te overtuigen. Daareven heb ik aan mevrouw Charlier den wensch te kennen gegeven, het jonge meisje te huwen, met wie ik op het bewuste bal gedanst heb. Mijn voornemens zijn niet veranderd: wilt gij mijn vrouw worden?’

Maar terwijl de arme Roger deze woorden sprak, wist hij ternauwernood meer, of hij Pierrette beminde of verfoeide, en dit huwelijksaanzoek, met een stem, trillend van toorn en droefheid, had eigenlijk meer van een oorlogsverklaring, dan van een liefdesdeclaratie!

‘Gij hebt u ten eenenmale vergist, mijnheer,’ antwoordde mejuffrouw Rémont, nu zeer koel. ‘Ik heb het u reeds gezegd: ik dacht er slechts aan mij te vermaken, wel een beetje dwaas, ik beken het; maar ik deed het, als een slecht opgevoed kind, niet als een jonge dame, die naar een echtgenoot zoekt. En ik heb niet den minsten lust met u te trouwen.’

Hij wilde spreken, maar zij weerhield hem.

‘Mijn antwoord is geheel beredeneerd,’ zeide zij, ‘en geheel en al onafhankelijk van de omstandigheden, die ons zoo jammerlijk te zamen gebracht hebben. Ik heb mijn vader altijd zien werken, ik heb zelve ook steeds gearbeid. Dit zal u doen begrijpen, dat de gewoonten, die men mij heeft doen aannemen, en de voorbeelden, die ik steeds onder de oogen heb gehad, mij er toe geleid hebben hen te versmaden, die niet arbeiden. Nooit zal ik een leeglooper huwen!’

Roger was zeer bleek geworden, maar de uitbarsting, die Pierrette in een soort van oorlogszuchtigen roes uitgelokt en verwacht had, volgde niet.

De heer Marçay boog diep.

‘Gij hebt gelijk, mejuffrouw. Maar één ding kan ik u verzekeren: als ik een weinig schuldig geweest ben, een weinig laf, door mij, na drie jaren studie aan de Ecole centrale, en een jaar dienst bij het regiment, eenige maanden toe te eigenen van vrijheid, van ontspanning, van ongedwongen prettig rondzwalken, dan, mejuffrouw, heb ik die fout thans wel uitgeboet, o volkomen.’

Mevrouw Charlier trad de kamer binnen. Pierrette maakte zich haastig uit de voeten en keerde naar Marcelle terug. Na verloop van eenige oogenblikken hoorde zij schreden in de gang, vervolgens het gedruisch van de voordeur, die gesloten werd, en mevrouw Charlier kwam terug.

‘Nu is er een tweede storm in aantocht,’ dacht Pierrette.

Maar zij bemerkte weldra, dat Roger niet over hun kibbelarij gesproken had.

‘Die arme Marçay, welk een dwaas!’ verklaarde de oude dame. ‘Begrijp eens, Pierrette, hij is doodelijk verliefd op je, maar hij heeft mij verteld, dat je koelheid hem geheel en al ontmoedigd heeft. Wat heb je nu eigenlijk op hem tegen?’

Het jonge meisje haalde de schouders op.

‘Niets.... hij bevalt mij niet,’ zeide zij.

En vast besloten dit belachelijk avontuur te vergeten, veinsde zij voor het overige deel van den dag een onbezorgde vroolijkheid.

Maar 's avonds toen zij alleen was, bespeurde zij alras, dat de met geweld verjaagde herinneringen haar ondeugend in heur kamertje zaten te wachten.

‘O mijn hemel!’ dacht zij, ‘te moeten denken, dat hij wel moest gelooven, dat ik comedie speelde om getrouwd te raken; te moeten denken, dat hij het misschien een oogenblik geloofd heeft.’ En eensklaps begon zij te schreien.

Een bescheiden minnaar.

De proefnemingen in de Vogeezen hadden niet al de gehoopte resultaten opgeleverd, en nauwelijks was de heer Rémont te Parijs teruggekeerd, of hij had zich met nieuwer ijver aan het werk gezet, om de oorzaak van dit gedeeltelijk échec op te sporen. Marcelle, van haar influenza hersteld, maar nog zwak, was met haar peettante, mevrouw Charlier, naar Normandië vertrokken.

Tante Gertrude schreef zoo goed als nooit; de heer Rémont verliet zijn laboratorium slechts om te komen eten, en zoo gevoelde Pierrette zich nu zeer eenzaam en verlaten in het groote huis.

Op zekeren avond was het bijna acht uur, en Thérèse had gemelijk de soep maar weer op het vuur gezet, toen de professor uit zijn laboratorium trad.

‘Nu ben ik een gelukkig man, beste!’ zeide hij, zich tegenover zijn dochter aan tafel plaatsende. ‘Eindelijk heb ik een praeparator gevonden, of liever een medewerker, door middel van de advertentie, die ik, zooals gij weet, in de Moniteur des Chimistes geplaatst heb. Deze jonge man, een oud-leerling van de “Ecole centrale,” heeft mij openhartig verklaard, dat hij een belangrijker werkkring zoekt, en dus het kleine baantje, dat ik hem aanbied, slechts tijdelijk kan aanvaarden; maar wij hebben den ganschen dag gearbeid en reeds heel wat werk samen afgedaan. Verbeeld u, hij kent mijn zuster, 't is die neef van mevrouw Saugé, die....’

Pierrette was een oogenblik onthutst, maar dapper op de manier van lieden, die zingen, als ze bang zijn, liet zij haar vader den zin zelf niet voltooien.

‘O, dat weet ik,’ antwoordde zij. ‘Mevrouw Saugé is een vriendin van tante Gertrude. Ik heb met dien heer gedanst op het bal bij de Prével-Desforges.’

‘Hij heet Roger Marçay,’ vervolgde haar vader, rustig. ‘'t Is een aardige jongen, zeer ontwikkeld, zeer gedistingueerd. Ik was een beetje verlegen, dat ik hem zoo lang gehouden had, en verzocht hem dus ons diner zonder complimenten te willen deelen; maar hij bedankte bescheiden, daar hij vreesde u in ongelegenheid te brengen.’

‘Hij heeft goed gehandeld,’ bevestigde Pierrette.

Na den maaltijd vouwde zij de Moniteur des Chimistes open en zocht werktuigelijk naar de annonce, waarvan haar vader gesproken had.

‘Men zou waarlijk zeggen,’ dacht zij, ‘dat die mijnheer voor ernstig man gaat spelen om mij in het ongelijk te stellen, en dat hij er op staat, dat ik zulks wete.’

Toch was in het eerste oogenblik een kleine vreugde haar hartje binnengeslopen.

‘Als hij eens om mij zijn leven veranderd had?’

Maar onmiddellijk had hij zich tegen deze zwakheid verstaald.

‘Voor mij? Loop heen! Hij heeft bemerkt, dat zijn leegloopen hem in een valsch en ongunstig licht plaatst, en zijn hoogmoed heeft daaronder geleden. Voor mij? Hij heeft niet eens beproefd mij terug te zien; nu, daarvoor blijf ik hem trouwens dankbaar.’

De heer Rémont scheen zich meer en meer aan zijn medewerker te hechten; althans hij hield niet op diens verdiensten, ontwikkeling, kennis en karakter te roemen - met tergende hardnekkigheid. Toch bleef deze altijd stijgende sympathie vrij van alle egoïsme. Op de warme aanbeveling van den professor werd Roger Marçay op hoogst voordeelige voorwaarden als ingenieur geplaatst aan een fabriek van chemische producten, waarvan de eigenaar, de heer Maille, sedert jaren met Pierrette's vader op zeer vriendschappelijken voet verkeerde.

‘De betrekking is nu reeds prachtig,’ zeide de heer Rémont tot zijn dochter. ‘En daar Maille een goeden kijk op de menschen heeft, kan Marçay groote verwachtingen koesteren van de toekomst, die voor hem open ligt.’

‘'t Is nog zoo kwaad niet, door u geprotegeerd te worden, vadertje!’

‘Misschien. Maar,’ vervolgde de brave man, zonder het ietwat stekelige in Pierrette's toon te bespeuren, ‘welk een dankbaarheid heeft de arme jongen mij daarvoor betoond! Een oogenblik aarzelde hij, en toen.... verbeeld je, heeft hij mij hartelijk omhelsd. Dat is éen van de goede eigenschappen, die mij in hem behagen: die ongekunsteldheid van een loyale en aanhankelijke natuur. Hij is nog zeer jong, die ingenieur van 25 jaar, evengoed als gij, Pierrette!’

Zij omhelsde haar vader; zij vond hem zoo goed, zoo goed.... dat zij er plotseling door bewogen werd.

Eenige dagen later kwam de professor thuis met een arme-zondaarsgezicht.

‘Pierrette,’ zeide hij, ‘ge zult me beknorren. Ik heb Marçay ontmoet, we hebben wat met elkander gebabbeld, en.... ik had hem zooveel zaken uit te leggen, dat ik hem uitgenoodigd heb morgen bij ons te komen eten.’

Een schaduw, maar het geleek wel een blos, gleed over Pierrette's gelaat.

‘Daar gij hem uitgenoodigd hebt, vader, zullen wij hem zoo goed mogelijk ontvangen.’

Geholpen door Thérèse, stelde Pierrette een zeer keurig menu samen. Zij haalde het witte servies met gouden bloempjes voor den dag, zij kocht bloemen om de tafel te sieren, en.... zij besloot haar Zondagsche japon aan te trekken, een eenvoudige sergen japon, die zij tamelijk uit de mode vond.

‘De heer Marçay zal zien, dat wij lieden zijn, die de menschen fatsoenlijk kunnen ontvangen, als wij ze ontvangen willen,’ dacht zij, zich op de lippen bijtende. ‘Maar hij zal ook kunnen merken, dat ik, zie - zóóveel niet om hem geef.’

En zij knipte met haar vinger in de lucht. Maar met haar schoone gouden lokken, die haar met een kapsel van licht sierden, als het petekind eener tooverfee, scheen zij steeds ‘en toilette’ te zijn; en daar zij bovendien de onvoorzichtigheid had een witte aster op haar boezem te hechten, zei Roger tot zichzelf, zoodra hij binnentrad:

‘Kijk, kijk, wat heeft zij zich opgesierd!’

Hij was min of meer bleek, hij scheen gegeneerd of misschien ontroerd. Pierrette bemerkte zulks bij het eerste woord, dat hij sprak, na haar gegroet te hebben.

Dien avond maakte Roger Marçay kennis met een Pierrette, die hij niet kende;

[p. 280]

een Pierrette, die hem nu en dan door een vluchtige flikkering der oogen, door een kinderlijken trek om den mond, door een onverwachte hoofdbeweging herinnerde, zoowel aan de bekoorlijke Pierrette van het bal blanc, als aan de ondeugende Pierrette bij mevrouw Charlier; maar in elk geval een zeer waardige, zeer gedistingueerde Pierrette, wie men noch de houding, noch de hoedanigheden van een volmaakte meesteresse des huizes ontzeggen kon.

margherita sarto-sanson, de overleden moeder van z.h. pius x.