De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 19

Bij het doodsbed.
Naar de schilderij van David Artz.

Eindelijk is het dan toch gelukt: onopgemerkt is zusje weggeslopen uit de kamer, waar tantes en buurvrouwen bijeenzitten in druk en meewarig gepraat, en staat ze voor het bed, vanwaar het bezorgde gezicht van zieke moeder haar nog gisteren heeft tegengelachen. Ook thans ligt ze er en lijkt te slapen, maar zoo vreemd-bleek en strak in den schijn der gewijde kaarsen, die naast het ledikant op stoelen zijn neer gezet. De oogleden liggen bewegeloos en de vingers, gevouwen om den Rozenkrans, zijn stil, als versteven in eeuwigdurend gebed.

bij het doodsbed, naar de schilderij van david artz.

Zoo ziet de kleine meid haar moeder, en blijft even roerloos voor het doodsbed staan; dan begint ze zachtjes te roepen: Moeder, moedertje.... Maar de strakke lippen der doode bewegen niet en langs de stille vingeren glipt geen koraal; en met een teleurgesteld stemmetje fluistert het kind de woorden, die het tante schreiend heeft hooren zeggen, maar niet begrepen heeft: Moeder is dood.... En het blijft wachten; straks zal moeder immers weer wakker worden en een morgenkusje vragen: zus en popje hebben geduld, en 't is hier bij slapend moedertje toch prettiger dan ginds, waar de tantes schreien en ze

[p. 325]

zoo erg stil moet zijn, omdat de buurvrouwen er te bidden liggen.

David Artz, de schilder van dit tafereel, zocht in zijn korte kunstenaarsleven bij voorkeur de wedergave van het teer-weemoedige, gelijk het zich aan hem voordeed onder de arme visschersbevolking onzer stranddorpen. Er ligt een waas van droomerige melancholie over zijn breiende visschersvrouwen, op het duin gezeten met een zuigeling op den schoot en een kindje, spelend met zand en schelpjes, aan haar voeten; over het biddende visschersgezin, om den disch vereenigd, terwijl een klein meiske vóórbidt; weemoed schijnt zachtkens te weenen in de schaduwen om het doodsbed, waarvóór het kleine blonde visscherskind, starend met argelooze oogen naar het mysterie van den dood. Hier geen hartstochtelijk zich uitende droefenis, geen radelooze verslagenheid, geen menschenleven, moe van veel lijdzaam gedragen leed, verstompt in zielsellende, gelijk Israëls, Artz' meester, ons in zijn beste werken te aanschouwen en diep mee te voelen geeft; de kunst van den leerling wekt in den gevoeligen aanschouwer een van teeren weemoed lichtelijk aangedaan vrede-gevoel, niet diep en krachtig hem doordringend, maar dat even bewegen blijft in de ziel als een zacht-droeve melodie, soms wat tè klaaglijk van aard, tè zoetelijk van toon - gelijk de kleur zijner altoos fijn-bedoelde schilderingen-om voor het meerendeel deze duurzame waardeering te vestigen.

M.V.