De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 19

Landschap.
Naar de schilderij van Gabriël.

Dit is nu eens een echt Hollandsch landschap van een echt Hollandschen schilder; met het eerste meen ik, dat we dezen molen, deze vlakke, vaart-doorsneden velden in geen andere streek van ons vaderland zullen zoeken dan in het lage, Hollandsche polderland; met het tweede dat niemand met meer recht dan Gabriël, de meester, die nu reeds diep in de zeventig wezen moet, een schilder van zuiver Hollandsch ras mag genoemd worden. En dit niet zoozeer om de streek, waaraan hij de stof tot zijn frissche, zeer gedistingeerde schilderingen ontleent, als wel om zijn opvatting, die een typisch Hollandsche, onder den invloed van vaderlandsche traditie en Hollandsche natuur geleidelijk ontwikkelde is.

[p. 196]

Gabriël gaat 's zomers geregeld met schilderkist en veldezel er op uit in het vrije, blije buiten, genietend met open ziel en zinnen - wier altijd-jonge ontvankelijkheid den ouden meester zoo sympathiek maakt - van het mooie land zoo tusschen Amsterdam en Rotterdam, dat oppervlakkig voelenden eentonig noemen, maar dat hem liever is dan de imposantste beukenlanen, de prachtigste bosschen en de vredigste heidevelden. Hij is geen diepzinnig bepeinzer van het schoone, dat hij rondom zich ziet, geen vage droomer, die naar aanleiding van de natuur zijn vreemde verbeeldingen weergeeft, geen fel en heftig bewogene, zich uitend in werken van aangrijpend grootsche tragiek, - Gabriël ziet de schoonheid der natuur als een eeuwig feest, een blij-makende heerlijkheid, waaraan hij naar hartelust te gast gaan mag met nimmer uitgelaten, stil-innig zielsgenot.

landschap, naar de schilderij van gabriël.

[p. 197]

En midden in de weelde van sappig-groen weidegras, of op een landweg aan een kalm vaartje, plant hij zijn ezel en zet zich neer, volgeestdriftigen werklust, en laat zijn oogen weiden over het zóó lang, zóó door-en-door gekende, maar iederen zomer met nieuwe verrukking weergevonden mooi van het Hollandsche land, van de typische molens, die het water uit de polders malen en een zoo schilderachtig bestanddeel van het landschap vormen; van de verre velden, de blinkende vaarten en de rustige landwegjes en, heel ver over het bleek-tintelend weidegroen, waar de hooge, Hollandsche wolkenlucht langzaam verwazend de vage kim raakt, een fijn rijzend torentje, teêr en spits tegen de vlakke schemerlucht.

DE VERNUFTIGE JONKHEER DON QUICHOTE DE LA MANCHA EN ZIJN STRIJD MET DEN BISCAJER.
Naar de schilderij van José Moreno Carbonero.

Dan neemt hij zijn gereedschap en werkt met nimmer verflauwende emotie zoo lang het licht blijft, en komt er, zoo noodig, den volgenden dag weer voor, zoodat zijn stuk buiten al een heel eind op streek raakt en slechts weinig voltooiing op het atelier behoeft. Deze wijze van werken verleent Gabriël's kunst de vlotte, kloeke frischheid, waardoor ook degene, wien het niet gegeven is de gemoedsvolle fijnheid er van te ervaren, vreugdevol aanvoelt de klare oprechtheid der natuurware wedergave.

M.V.