Lord Methuen en generaal de la Rey. -
Welk een uitbarsting van geestdrift over de geheele wereld, uitgezonderd natuurlijk het Britsche rijk, toen, na dagen wachtens, het Engelsche ministerie van Oorlog de nederlaag en gevangenneming van lord Methuen bekend maakte!
Een week te voren had generaal de la Rey von Donop's konvooi te Elandslaagte bij Klerksdorp vermeesterd, en nu weer behaalde hij een schitterende overwinning op den Engelschen opperbevelhebber in West-Transvaal, uitgezonden om den stoutmoedigen Boer het buitmaken van konvooi en kanonnen betaald te zetten.
Luitenant-generaal lord Methuen is zes en vijftig jaar oud, heeft zeven en dertig jaar in den krijgsdienst doorgebracht en gestreden in Asjanti, Egypte en Beetsjoeanaland. Hij wordt geroemd als een dapper en onverschrokken soldaat, maar als legerhoofd heeft, althans in dezen oorlog, het ongeluk hem vervolgd. Niet één overwinning van eenige beteekenis heeft hij behaald, wel daarentegen nederlaag op nederlaag geleden gedurende de meer dan twee jaren, dat hij tusschen De Aar en Mafeking heeft op en neer gemanoeuvreerd. Naast Tweebosch, waar hij zelf met al zijn kanonnen en zijn geheelen legertros in handen der Boeren viel, was zijn treurigste dag in dezen veldtocht de slag bij Magersfontein, waarin generaal Wauchope sneuvelde en het regiment Hooglanders, dat Schotsche keurkorps, werd vernietigd.
Generaal de la Rey, in de wandeling door de Boeren ‘Oom Koos’ genoemd, komt de eer van het eerste wapenfeit uit den oorlog toe: het veroveren van den Britschen gepantserden trein op 12 October 1899 bij Kraaipan, niet zoo heel ver van de plaats, waar hij den 7en Maart jl. zijn grooten slag geslagen heeft.
Toch trad de la Rey, die altijd de ‘vis-à-vis’ van lord Methuen is geweest, in het begin van den oorlog minder op den voorgrond, al nam hij ook te Modderrivier en te Magersfontein een werkzaam aandeel aan het werk des doods, omdat toen generaal Cronjé nog de opperbevelhebber der Transvaalsche troepen in het Westen was.
Eerst na Cronjé's gevangenneming en de spoedig daarop gevolgde inname van Bloemfontein en Pretoria, toen de Boeren voor een groot deel gedesorganiseerd en gedemoraliseerd waren, verscheen de la Rey naast de Wet in het eerste gelid. Uitvalsnek, Nooitgedacht, Vlakfontein en Moedwil blijven onafscheidelijk aan de la Rey's naam verbonden, niet minder Elandslaagte en Tweebosch.
Het Zuid-Afrikaansche slagveld is het graf geweest voor de reputatie van menig Engelsch generaal, maar het heeft daarentegen de namen van eenvoudige Boeren, die, als weleer Cincinnatus, als het ware van achter de ploeg naar het oorlogsveld werden geroepen, doen schitteren als van kundige en onverschrokken legeroversten.