De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 18

Een uitstapje naar de Italiaansche meren,
door
H.J.M. van den Heuvel.

Wie ooit de reis naar het heerlijke wonder land van het Zuiden gemaakt heeft, behoudt een onvergetelijken indruk van de Italiaansche meren, ook al is hij er maar vluchtig langs gestoomd, zooals de meeste toeristen doen, voortgezweept door het ongeduldig verlangen naar de kunstschatten van Rome en Florence, naar de natuurwonderen van Napels of Sorrento.

Toch kan de weelderige natuur hun maar weinig schooners opleveren dan bij voorbeeld de omgeving van het meer van Lugano aanbiedt. Dat is waarlijk het paradijs van Italië. Te midden van het verrukkelijkste landschap aan het frissche meer gelegen, verheugt het stadje zich in een zoo zacht klimaat, dat de aloë er in den vollen grond bloeit, en de toeristen, welke eenigen tijd onder den Italiaanschen hemel wenschen door te brengen, maar tegen de verstikkende hitte der steden opzien, hier bij voorkeur vertoeven.

Wien, die op den tocht naar Italië den tooverachtigen spoorrit dwars door het meer gemaakt heeft, staat het verrukkelijk schouwspel nog niet levendig voor den geest! Die effen, blauwe, kristallijnen waterspiegel, gevat in een lijst van wijngaarden, olijven, vijge- en noteboomen, doorzaaid met villa's, landhuizen, kerken en kapellen, alle helder en vroolijk afstekend tegen den somberen achtergrond der dicht met hout bewassen bergen.

En dan verder het meer van Como, met de dorpen en kloosters, kerken en kapellen, villa's en tuinen in bonte afwisseling tusschen het groen van den oever gestrooid!

Wie dat eens, al is het maar vluchtig uit het coupé-raampje van den trein, gezien heeft, vergeet het nooit.

Maar men moet de Italiaansche meren niet vluchtig voorbijstoomen, zooals maar te vaak op onze hedendaagsche haastige toeristenreizen gebeurt; men moet voor eenige dagen minstens zijn intrek nemen in een der bekoorlijke plaatsjes aan haar oevers om van daar uit tochtjes, per boot of tram of liefst nog te voet, te maken in den omtrek en ongestoord rond te dwalen in deze paradijsachtige oorden, waar men alle beslommering en bekommering, al het gewoel van den strijd van de wereld vergeet in een zalig-zoete bedwelming.

Daar reizen naar Italië tegenwoordig niets zeldzaams meer zijn en deze of gene onder de lezers der Belgische Illustratie allicht zijn voordeel kan doen met mijn ervaringen, meen ik dat het zijn nut kan hebben, hier een getrouw relaas te geven van mijn bezoek aan deze heerlijke streek. Dit relaas is een copie van mijn reisjournaal; 't zijn losse aanteekeningen bij laten avond of vroegen morgen, meermalen na een vermoeienden dag of met den slaap nog in de oogen op het papier gekrabbeld. Zij munten niet uit door verheven of bloemrijken stijl; één verdienste durf ik hun echter toekennen, nl. dat zij oorspronkelijk en waar zijn.

Het plan om de Italiaansche meren en in 't bijzonder het meer van Como te bezoeken, kwam bij mij op, toen ik in de lente van het vorig jaar van Zwitserland naar Italië stoomde en met twee dames reisde, die eenigen tijd te Bellaggio aan het meer van Como hadden doorgebracht, waarover ze mij wonderen vertelden. Na het zien der beroemde kunstschatten in de museums van Rome, Napels, Florence enz. was 't voor mij een zeer aangename verpoozing wat te kunnen uitrusten te midden van Gods schoone natuur.

Ik maakte de reis op de volgende wijze:

Te Como, een oude stad met beroemde kathedraal, stapte ik op het stoombootje, dat mij naar Bellaggio zou brengen, waar ik een dag of acht wilde verblijven om van daar uitstapjes te maken naar de verschillende dorpjes, die aan den oever van het meer zijn gelegen. Bellaggio leent zich daartoe bijzonder goed èn om zijn ligging, ongeveer in 't midden van 't meer, zoodat men iederen dag een ander dorpje kan bezoeken en vóór den avond weer thuis kan zijn, èn om zijn gunstig klimaat, dat een langdurig verblijf zeer aangenaam maakt.

Het meer van Como, lago di Como of il Lario, het lacus Larius der Romeinen, is van Como tot zijn noordelijk uiteinde 48 kilometer lang en in het midden, tusschen Menaggio en

[p. 300]

Varenna, bijna 4 kilometer breed. De oppervlakte bedraagt 144 vierkante kilometers en de grootste diepte 409 meter. Bij Bellaggio verdeelt het zich in twee armen, de westelijke, het eigenlijke meer van Como, dat geen uitvloeiing heeft, en de oostelijke, het meer van Lecco, waarvan de rivier de Adda het uitvloeisel is.

LAGO DI COMO. Gezicht op het meer van uit Cadenabbia.

Reeds in de oudheid bouwden de patriciërs van het oude Rome aan zijn oevers hun landhuizen en teelden er een pittigen wijn, dien Virgilius in zijn Georgica aldus bezingt, volgens de vertaling van vader Vondel:

De Larische bevangt het brein en helpt den voet Aan 't struikelen, de tong aan 't stameren....

Thans is het meer omringd door talrijke dorpen en bekoorlijke villa's van de Milaneesche aristocratie, te midden van heerlijke tuinen en met wijn beplante terrassen. Hooger op strekken zich de groene wouden der kastanje- en noteboomen uit, wier loof scherp afsteekt bij het matte grijs der olijven. De bergen, die het meer omgeven, verheffen zich tot 2200 meter hoogte.

Eilanden bevat het meer niet, met uitzondering van het kleine eilandje Comacina, met een aan St. Jan gewijd kerkje in het midden en de bergen Legnone en Legnoncino in het noordoosten.

LAGO Dl COMO. Gezicht op Bellaggio met de Villa Melzi en (op den berg) Villa Serbelloni.

Bijgevoegde afbeelding geeft een prachtig gezicht op het eiland en den daarachter gelegen oever met zijn talrijke woningen. De oeverbewoners zijn zeer vlijtig en werkzaam; de zijwormenteelt en de zij weverij zijn hun voornaamste middel van bestaan, terwijl men te Bellaggio ook keurige snuisterijen uit olijvenhout vervaardigt.

Ik logeerde in het Grand Hôtel Bellaggio, een uitstekend ingericht hotel met fraaie kamers en fijne tafel.

Den eersten dag besteedde ik met een bezoek aan het dorp, een schilderachtig plaatsje van 800 inwoners, -welke hun hoofdbestaan vinden in het snijden en verkoopen van allerlei snuisterijen uit palmhout. 'k Bezocht de kerk (waarin zich een fraai altaarstuk bevindt, geschilderd door Ferrari), en de villa Serbelloni, een dépendance van mijn hôtel, gelegen op een boschrijken heuvel, welks top men na een half uur klimmen bereikt en van waar men een prachtig uitzicht heeft over de beide armen van het Como-meer.

Op de bijgevoegde plaat, voorstellende Bellaggio met de naburige villa Melzi, zich spiegelend in het stille meer, ziet men de witte massa der villa Serbelloni zich afteekenen tegen den donkeren bergwand.

LAGO DI COMO. Algemeen gezicht op het meer met het eiland Comacina.

Den tweeden dag, na een stevig ontbijt, genuttigd in de waranda van het hôtel, in gezelschap van een Berlijnsch bankier, die mij voor een geloofsgenoot (hij was namelijk Israëliet) had aangezien en zich daarom gehaast had met mij kennis te maken, stak ik het meer over naar Cadenabbia. De grootste merkwaardigheid van dit plaatsje is de ‘Villa Carlotta,’ welke voor een lira kan worden bezichtigd. Zij werd in 1843 aangekocht door prinses Marianne der Nederlanden en is sedert 1855 in het bezit van haar schoonzoon. Een jongmensch, de zoon van den tuinman, leidde mij rond. Eerst bezichtigden wij het huis, dat als gebouw niets bijzonders is, maar tal van kunstschatten bevat.

Ik zag er verscheiden beelden en beeldengroepen van zeldzame schoonheid; boven alle muntten uit een ‘Amor en Psyche’ van Canova en ‘de zegetocht van Alexander’, een schoorsteenbekleedsel door Thorwaldsen gebeeldhouwd en aangekocht voor meer dan driehonderdvijftigduizend franken.

Bijzonder fraai, zoowel door zijn aanleg als door zijn tropischen plantengroei, is de tuin, die de villa omgeeft. Hij deed mij terugdenken aan het verre Zuiden: nergens aan de oevers der Italiaansche meren zag ik zoo weelderige gewassen.

[p. 301]

Den geheelen morgen bracht ik door in de villa Carlotta en haar sierlijken tuin en slechts noode kon ik scheiden van dit aardsch paradijs.

Op vijf minuten afstands der villa ligt het hotel Britannia, dat er niettegenstaande zijn afschrikwekkenden naam, zeer aanlokkelijk uitziet. Het duurde niet lang of ik, volbloed Hollander, zat in dit paleis van Lucullus voor een krachtigen lunch, dien ik met een pittig glas Horatiaanschen wijn, echten Falerno, besproeide.

De oberkellner raadde mij aan de rots San Martino te beklimmen, wat in een paar uur en zonder gids kan geschieden, of langs het meer te wandelen naar Menaggio. Ik verkoos het laatste, met het vaste voornemen den volgenden dag te besteden voor een tocht naar het kerkje van Sint Martinus.

De wandeling van Cadenabbia naar Menaggio durf ik een ieder aanraden. Men geniet aldoor van het schilderachtig gezicht dat het schiereiland, waarop Bellaggio is gelegen, aanbiedt, en men passeert verscheiden prachtige villa's, waarvan ééne geheel en al het aanzien heeft eener citadel. Even vóór Menaggio gaat men door een tunnel.

de oorlog der communeros in spanje: Maria Pacheco herdenkt den slag van Villalar, waarin haar echtgenoot, Juan Padilla, sneuvelde.

Menaggio is een dorpje met duizend inwoners; bezienswaardigheden bezit het niet. Ik vertoefde er daarom niet lang, maar nam de eerste gelegenheid te baat om per stoomboot naar Bellaggio over te steken.

Dien avond vertelde ik aan mijn vriend, den Berlijnschen bankier, dat ik den volgenden morgen een bergtocht ging maken, waarop hij mij, niettegenstaande zijn embonpoint, uitstekend zou kunnen vergezellen, en ik wees naar den Sasso San Martino, van welks top de witte muren en het helroode dak van het

[p. 302]

Martinus-kerkje ons vriendelijk tegenblonken.

Tevens declameerde ik:

Das ist die Capelle schön und fein
Sie ladet den Pilger zum beten ein.

Hij zei mij, dat hij aan het pic-nicken op die plek de voorkeur gaf boven het ‘beten,’ en stelde mij voor, eenige dames en heeren, met wie wij beiden in het hotel hadden kennis gemaakt, uit te noodigen aan den tocht deel te nemen.

(Slot volgt.)