De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 18

[p. 214]

Panagia-Capuli.
Het huisje der H. Maagd bij Ephese,¹⁾
Door
Elise van Esch.

Als Joannes, de leerling dien Jezus liefhad, ons in zijn heilig Evangelie de kruiswoorden herhaalt, waarbij Maria hem tot Moeder werd gegeven, dan laat hij er aanstonds op volgen: ‘en van die ure nam de leerling haar tot zich.’ Bij die plechtige verzekering is het boven allen twijfel verheven, dat Joannes die goddelijke opdracht met de grootste liefde ten einde toe heeft vervuld. ‘Hij ondersteunde Maria op den droeven lijdensavond, - bij de afneming van het kruis en de graflegging, - hij bracht haar daarna in zijn huisje te Sion en bleef bij de bedroefde Moeder gedurende de twee lange, smartvolle nachten, die den Goeden Vrijdag van den morgen der Opstanding scheidden. Doch ook later, als Joannes zijne roeping van apostel getrouw Judea verlaat, om Jezus Christus en Dien gekruist aan de heidenen te verkondigen, zal hij zich niet ontslagen achten van de bijzondere opdracht des Heeren, betreffende Zijne lieve Moeder. Immers hij was getreden in alle rechten en plichten van Jezus Christus zelf, hij had het Hart van zijn goddelijken Meester genomen om Maria te beminnen en met haar te lijden.’²⁾

Op welke wijze echter heeft de maagdelijke apostel zich van die verhevene taak gekweten?... Heeft hij Maria met zich genomen op zijn moeitevolle tochten?.... Heeft hij slechts nu en dan zijne lieve Moeder te Jerusalem bezocht?.... In één woord, wat is het leven der H. Maagd geweest na de hemelvaart des Heeren?

Wel bitter moest aan Maria die hernieuwde scheiding vallen, doch beter dan iemand begreep zij de steunpilaar te moeten wezen van het nieuwe gebouw der Kerk, dat door den heiligen Geest zou worden ingewijd op het hoogfeest van Pinksteren. Wij weten dan ook dat Maria met de leerlingen en de heilige vrouwen in het Cenaculum de komst van den goddelijken Trooster verbeidde, doch daarna wordt in de heilige Schriften van de Moeder des Heeren niet meer gewaagd.

Trouwens het geheele leven der Gezegende onder de vrouwen is vóór alles een verborgen leven geweest. Het wordt ons ontsluierd in zoo verre het rechtstreeks in betrekking staat tot het leven van haar goddelijken Zoon; van hare kinderjaren vinden wij slechts een enkel woord, van haar ouderdom vinden wij niets met zekerheid opgeteekend. Wel neemt de H. Kerk aan, dat Maria na haren dood glorievol met ziel en lichaam ten hemel is opgenomen, doch over de plaats en het tijdstip van haren dood loopen de overleveringen uiteen. Zoo gelooven zeer velen, dat Maria na den dood des Heeren te Jerusalem gebleven is tot het einde van haar leven; doch ook Ephese heeft er zich op beroepen in hare nabijheid de Moeder van Jezus te hebben geherbergd veel jaren lang, en ook dit gevoelen wordt door verschillende heilige en geleerde mannen gedeeld.³⁾

Welke dezer meenmgen op de grootste waarschijnlijkheid mag bogen, kunnen wij geenszins beoordeelen, doch waar de Kerk ons aldus algeheele vrijheid van gevoelen laat, daar mogen wij toch met ware belangstelling de blijde mare aanhooren, die sinds eenigen tijd tot ons is doorgedrongen: ‘Naar alle waarschijnlijkheid is de woning teruggevonden, waai Maria verblijf hield, toen zij Joannes naar Ephese was gevolgd, de woning waar zij vele jaren vertoefde: Panagia Capuli, de Poort der Maagd!’¹⁾

Een rechtgeaard kind toch begroet met eerbied de woning, waar zijne moeder heeft geleefd en geleden, - geleden ook voor hem. Zoo zullen ook wij met dankbaarheid dit nieuwe geschenk als een kostbare reliquie van de goedheid Gods ontvangen.

Dit overoude heiligdom een nieuw geschenk?

Zie, het wil mij voorkomen, dat God met den mensch handelt als eene verstandige moeder met haar kind. Wanneer het kind op eenmaal veel kostbare geschenken ontvangt, dan is het geneigd de waarde er van te onderschatten. Wat doet dan de moeder? Zij ontneemt voor korteren of langeren tijd eenigen dier kostbaarheden en later, - wanneer het kind òf beter in staat is er de waarde van te beseffen, òf in tijden van ziekte of moedeloosheid bijzondere opbeuring noodig heeft, dan ontvangt het kind, als een nieuw geschenk die fraaie of nuttige zaken terug.

Zoo ook God: eeuwenlang is voor de Christenheid dit heiligdom verborgen gebleven, zelfs de naam en het bestaan er van werden niet meer vermoed; op het einde nu der negentiende eeuw, waarin zoozeer op de vereering der allerheiligste Maagd is aangedrongen, nu het nog steeds zoo noodig is, dat zij immer weer den kop van het helsch serpent verplettere, schijnt God ons dit heiligdom te hebben teruggegeven ter opbeuring in den zwaren strijd, dien wij hebben te doorstaan, ter verlevendiging ook van onze liefde voor de gezegende Moeder des Heeren.

Alvorens wij echter in den geest met kinderlijke blijdschap opgaan ter vrome beêvaart naar het huisje van Ephese, willen wij zien, op welke schijnbaar toevallige wijze het aan de eeuwenlange vergetelheid werd ontrukt. Maar dan moeten wij eerst eene korte wijle vertoeven bij de godvreezende maagd, die voor meer dan 75 jaren rechtstreeks hiertoe het werktuig is geweest in handen der Goddelijke Voorzienigheid.

*_**

Wie heeft niet ooit, ten minste oppervlakkig, hooren spreken van Anna Katharina Emmerich, de westfaalsche maagd, wier geheel leven eene aaneenschakeling is geweest van de meest buitengewone ziele- en lichaamstoestanden, - de gestigmatiseerde kloosterzuster, die van haar prilste jeugd af in geheel persoonlijk verkeer mocht omgaan met Jezus en Maria met de Heiligen uit het Oude- zoowel als uit het Nieuwe Verbond?

Over de voortreffelijkheid harer deugden, over den bovennatuurlijken oorsprong harer visioenen heeft de heilige Roomsch Katholieke Kerk tot dusverre geen uitspraak gedaan, al werden voor meerdere jaren door de westfaalsche geestelijkheid de eerste stappen hiertoe gezet en is de inleiding harer zaligverklaring in den laatsten tijd krachtdadig ter hand genomen. Vooralsnog mag dus alleen gewoon menschelijke geloofwaardigheid gehecht worden aan alles wat haar betreft. Maar als wij de maagd van Dülmen, die in haar lichaam de lijdensteekenen des Heeren mocht dragen, vooral, en gedurende haar geheelen levensloop geteekend zien met het ware zegel der uitverkorenen van Jezus Christus: een onafgebroken uitwendig en inwendig lijden, - wanneer wij haar zien bespot en vernederd en daarbij altijd kinderlijk blijmoedig en tevreden, - wanneer wij opmerken, dat haar algeheele gehoorzaamheid aan hare oversten zich nimmer heeft verloochend, - dat hare zielverrukkingen door niets onderbroken konden worden, dan door het priesterlijk woord, op welke wijze of door welken priestermond dit bevel werd geuit, dan mogen wij toch met zoovele godvruchtige en onbevooroordeelde Christenen zeggen: Dominus est! Dit is het werk van God!

Ter juister begrip wil ik hier bij voegen op welke wijze de tallooze openbaringen en visioenen zich aan Anna Katharina voordeden. Zij zelve verhaalt, dat zij van haar vroegste jeugd af, zoowel bij dag als bij nacht, zoowel bij den arbeid op het veld als te huis, die gezichten heeft gehad, ja, zij meende dat iedereen dit alles even duidelijk zag als alle andere zaken om zich heen. En toen zij bemerkte, dat men zich hierover verwonderde, dacht zij alleen, dat het niet passend was over die heilige zaken te spreken. Op lateren leeftijd over hare openbaringen ondervraagd, zeide zij: ‘Ik ken het leven van Jezus en Maria van hunne kindsheid af, ik weet wat zij deden en hoe zij gekleed gingen. Dikwijls ben ik op de plaats zelve der handeling en woon ik alles bij als eene persoon, die daarbij tegenwoordig is, zoodat ik van plaats verander; toch heb ik niet altijd op dezelfde plaats gestaan, ofschoon iederen keer de omgeving en de omstandigheden dezelfde waren, veelvuldiger echter was het als bevond ik mij boven het schouwtooneel en zag ik op hetzelve neder, dan weer zag ik afzonderlijke beeltenissen of tafreelen.’

Als Anna Katharina dus verhaalt van het leven der H. Maagd na den dood van den goddelijken Zaligmaker, moeten wij dit niet opvatten als een enkele geestvervoering; neen, volgens hare verklaring heeft zij dit alles gezien en als het ware meegeleefd, ongeveer zoo als de tijdgenooten en bewoners der plaats, waar de H. Maagd zich ophield.¹⁾

Wij mogen intusschen niet vergeten, dat bijzondere openbaringen, zelfs van heilige personen, uit zich zelve geen geschiedkundige waaide bezitten. Hiertoe worden zij niet verleend. Haar doel is voornamelijk godvruchtige zielen tot hooger inwendige beschouwing van het leven of lijden des Heeren te voeren, eigen heiliging dier zielen is daarbij hoofdzaak en God kiest daartoe den vorm, die Hem het meest geëigend voorkomt.²⁾ Ware dit niet zoo, dan zou men dikwijls in groote moeilijkheden geraken door de tegenspraak die er bestaat tusschen de revelaties van verschillende erkend heilige personen.³⁾

Schijnbare of werkelijke afwijkingen van de heerschende overleveringen behoeven dus ook niet tegen den bovennatuurlijken aard van visioenen te getuigen, al wordt er tot een overtuigend bewijs meer gevorderd. Zeker is het in elk geval, dat Anna Katharina nergens in strijd is met de geopenbaarde waarheden in de heilige Evangeliën opgeteekend.

Heeft God nu in deze laatste jaren Zijne nederige en vaak vernederde dienstmaagd weer in grooter aanzien en vereering willen brengen door eene bijzondere staving van de echtheid harer geestvervoeringen? Wij mogen het ons afvragen, te meer nu ook de afbeelding van het gezegend Lichaam onzes Heeren op de lijkwade te Turijn zoo treffende overeenstemming vertoont met al hetgeen de zienster van Dülmen ons hieromtrent verhaalt.⁴⁾ Daarenboven juist het verlangen om die visioenen als hallucinatiën te ontmaskeren werd in handen der Voorzienigheid de rechtstreeksche aanleiding tot het ontdekken van het huisje der H. Maagd bij Ephese; van vooringenomenheid kon hier dus geen sprake zijn.

*_**

Wie nu was die felle tegenstander der arme Anna Katharina Emmerich?

Voorwaar, niet iemand die zich door drogredenen of zinsbegoocheling spoedig laat mee slepen: wie hem ziet, den eerwaarden pater Poulain, overste der Lazaristen in het missiehuis te Smyrna, komt aanstonds onder den indruk van zijne krachtige verschijning. Het gebronsd gelaat met den langen, golvenden baard en de levendig tintelende oogen kan onmogelijk aan een droomer toebehooren. Ernst en waarheid spreken dan ook uit het geheele verhaal der belangrijke gebeurtenis,

1) Waar geen bijzondere bronnen zijn vermeld, werden de gegevens voornamelijk geput uit de ‘Schimmen aus Maria Laach.’ Jahrgang 1896, zehntes Heft: Ueber El hesus nach der Wohnung Maria's auf dem Nachtigallenberge, von L. Fonck, S.J. en uit ‘Le Monde Illustré.’ Numéro du 3 Octobre 1896: La Fanaghia Capouli ou Maison de la Vierge Marie près d'Ephèse, par Boyer d'Agen.

2) Les amitiés de Jésus, par le R.F. Ollivier.

3) Benedictus XIV, Baronius, Cornelius a Lapide, de gelukzalige Petrus Canisius, Tillemont, Serry, Raynaud, Curtius enz. nemen het verblijf van Maria bij Ephese aan en verschillenden onder hen ook haren dood aldaar.

1) De letterlijke vertaling van den grieksch-turkschen naam, is aldus: grieksch Panagia is de allerzaligste, turksch capu is de poort, de uitgang, li duidt de plaats aan, waar iets zich bevindt.

1) Schmöger: Leben der gottseligen Anna Katharina Emmerich.

2) R.P. Ollivier. Les amitiés de Jésus.

3) Zoo beschrijft de eerbiedwaardige Maria Agrida tot in de geringste bijzonderheden de laatste oogenblikken der H. Maagd en plaatst die te Jerusalem.

4) Zie ‘Kath. Gids’, afl. Mei-Juni 1900.

[p. 215]

zooals hij die bij zijn verblijf te Parijs in allen eenvoud heeft meegedeeld.

In het jaar 1891, zoo verhaalt hij dan, kwam eene liefdezuster uit het missiehuis te Smyrna hem een boek ter lezing vragen. Hoe zij, bij al haar liefdewerken, tijd tot lezen kon vinden, was hem een raadsel, doch dit ging meer in 't bijzonder haar overste aan en hij wilde niet weigeren aan haar verzoek te voldoen. Hij begaf zich dus naar de bibliotheek, om in de lange rij der boeken de titels te lezen en iets voor haar uit te zoeken. Hier vindt hij devotieboekjes, ginds levens der Heiligen, daar.... Het leven der H. Maagd, naar Anna Katharina Emmerich! Wel hoe, wordt die krankzinnige Duitsche ook nog in Azië gevonden?.... die hysterische van Dülmen te Smyrna?

Voorwaar, dat werk zal pater Poulain het zusterke niet ter lezing geven. ‘In 't vuur er mee, in 't vuur!’ zegt hij bij zich zelf. En in afwachting van het vuur, dat nog niet was ontstoken, en waarin hij de arme

de godvreezende maagd anna katharina emmerich.

Anna Katharina wel met haar boek had willen verbranden, werpt de wel wat heftige missionaris het boek in een boek der kamer. Dagen gingen voorbij en weken; telkens als de pater de bibliotheek betrad, viel zijn oog op de uiteengevallen bladen van het ongelukkige boek, dat stillekens scheen te wachten op de uitvoering van zijn doemvonnis: de vuilnisbak of de brandstapel, doch bezem en tang lieten het onaangeroerd liggen.

Wat mocht hiervan de reden wezen? Wilde de Goddelijke Voorzienigheid den overste dwingen tot het lezen met eigen oog en eigen verstand van de bladzijden, die hij op het vooroordeel van anderen zoo geheel en al had verworpen? Nieuwsgierigheid baant hem den weg: ‘Wat mocht die dwaze dan toch wel geschreven hebben?....’ Hij is alleen.... hij raapt het boek op en heeft den moed het te doorbladeren. Van hoofdstuk tot hoofdstuk komt hij aan het laatste gedeelte, waarin Anna Katharina de laatste levensjaren der II. Maagd beschrijft en deze plaatst in een huisje, dat Joannes haar zou hebben gebouwd op ongeveer drie mijlen, of drie en een halve mijl van Ephese, op een berg dien men bereikt langs smalle paden, - een berg gelegen ten zuiden van Ephese en van welks top men neerzag op Ephese ter eene zijde, en ter andere zijde op de zee, en dat die plaats dichter was bij de zee dan Ephese zelf.

‘Wel, wel,’ roept de lezer uit, ‘dat is ten minste nauwkeurige aardrijkskunde voor een boerinnetje dat Westfalen nooit heeft verlaten!’ Het verhaal vervolgde met eene juiste beschrijving van den platten grond der woning, van de indeeling der vertrekken en van het huisraad, dat er werd aangetroffen. ‘Ja, de gordijnen zuden wel niet meer voor de vensters hangen, noch de vensters in de muren aanwezig zijn, noch zelfs de muren zich op hunne grondslagen verheffen, maar.... bijaldien het huisje ooit had bestaan, dan moest er van de fundamenten nog wel eenig spoor te ontdekken wezen. En daar de aangewezen plaats slechts enkele mijlen van Ephese verwijderd was, kon men niet beter doen, dan ter plaatse zelve de droomerijen van eene ongelukkige hysterische vrouw als logen en dwaasheid te gaan ont maskeren; een verre tocht kon het in elk geval niet wezen....’

Aldus mijmerend en reeds besloten zich derwaarts te begeven, bemerkte de missionaris niet het binnentreden van een zijner ambtsbroeders, die hem naar de reden van zijn half spottenden glimlach scheen te vragen. 't Was pater Jung, oud leerling der polytechnische school en professor in de wiskunde op het college te Smyrna. ‘Wat maakt u zoo vroolijk?’ klinkt zijn vraag. En als hij den titel leest van het boek, dat pater Poulain hem voorhoudt, dan kan ook hij een gebaar van minachting en afkeer niet onderdrukken. Toch moest hij toegeven aan het verzoek van zijn even ongeloovigen vriend, om de beschrijving van het huisje der H. Maagd eens te lezen. Hij bracht het echter niet verder dan tot de plaats, waar Anna Katharina verhaalt, dat het huisje was van steen en vierkant, alleen van achteren was het rond of achthoekig. Voor een dokter in de meetkunde was dit bewijs van den vierkanten cirkel wat al te kras!

‘Alles goed en wel,’ herneemt pater Poulain, ‘ons oordeel is gevormd, maar duizenden lezers zullen voortgaan geloof te hechten aan die bakerpraatjes. Wij zijn maar op enkele mijlen afstand van een juist aangegeven punt, dat gemakkelijk te vinden moet zijn. Wilt ge met mij gaan, om daarboven een onderzoek in te stellen? De Bulbuldagh of Nachtegalenberg is werkelijk maar een goede drie mijlen van Ephese verwijderd; wij nemen den trein tot Aya-Soulouk en zijn dan binnen enkele uren de gasten der H. Maagd in haar eigen woning, of wel.... Kom ga mede.’

‘Volgaarne, al ware het slechts opdat gij niet geheel alleen door de roovers zoudt worden uitgeplunderd.’

Om geen drama te maken, van wat men zich als een vermakelijk blijspel voorspiegelde, werd een kleine karavaan samengesteld. Op den 27sten Juli van het jaar 1891 vertrokken de twee missionarissen, begeleid door een knecht, die zorg droeg voor de bagage, een spoorwegbeambte, die hun gids zou wezen en een neger die, het geweer op schouder, voor de veiligheid van den kleinen stoet moest waken.

De eerste dag ging voorbij met het nemen der noodige inlichtingen en het onderzoeken van de onmiddellijke omgeving van Ephese. De bewoners zijn schaarsch in die streek; roovers zijn er eigenlijk alleen inheemsch, vandaar ook dat men er veelvuldig kavassen of dienaren der politie ontmoet. Toen de karavaan een dezer, kapitein Andrea, ondervroeg, antwoordde hij tot aller verbazing, dat inderdaad sinds onheugelijke tijden de overlevering bestond van het verblijf en den dood der Hooge Vrouwe in deze streken. Ook vertelde hij, dat jaarlijks, omstreeks den 15den Augustus, door de bergbewoners eene bedevaart gehouden werd naar eene plaats, die zij Panagia-Capuli noemden, - de Poort der Maagd. Zij kregen daartoe vrijen doortocht van de roovers tegen eene vergoeding van eenige schapen of geiten. Hij, kapitein der kavassen, was er echter nimmer geweest. En op de natuurlijke vraag: ‘waarom niet?’ maakte kapitein Andrea met de hand eene beweging ter hoogte van den hals, als wilde hij zeggen, dat hij het hoofd nog te gaarne op de schouders behield. Niet zeer bemoedigend, voorwaar! Hij wenschte den kleinen, dapperen stoet dan ook een voorspoedige reis, zonder in het minst zich zelf als begeleider aan te bieden.

De geheele volgende dag werd besteed met het omtrekken van den berg in een cirkel van 5 à 6 mijlen ter verkenning van het terrein en met het vergelijken en ordenen der gegevens van den vorigen dag.

Eindelijk op den derden dag, 29 Juli, zou de eigenlijke beklimming ondernomen worden. Nog eens herlas men de plaatselijke beschrijving van Anna Katharina Emmerich en dan, het kompas ter hand, waagde men zich stoutmoedig naar de hoogten van den Nachtegalenberg of Bulbuldagh, waar de roovers hun schuilplaatsen en de gevederde zangers hun nestjes hebben gebouwd, te midden van een tooverachtigen plantengroei van eiken, vijgen, olijven en wilde laurieren.

De bestijging was buitengewoon vermoeiend, schier bij elke honderd schreden moest er halt gehouden worden; geheel uitgeput zette men zich dan neder om eenige oogenblikken rust te genieten; dan stond men weer op, bracht het met veel moeite een weinig verder om kort daarna opnieuw en nog grooter behoefte aan herademing te gevoelen. Een der mannen liet zich zelfs ter aarde vallen en verklaarde liever daar ter plaatse te sterven, dan nog een stap verder te zetten. Toch kon men daar niet blijven en zoo bereikte men eindelijk eene bergvlakte, waar eenige vrouwen in een tabaksveld werkten. Op elk ander oogenblik zou het buitengewone hiervan hen zeker hebben verbaasd, doch thans, uitgeput als zij waren, doodvermoeid en bijna stervend van hitte en dorst, hadden zij maar ééne gedachte en één kreet: ‘nero, nero!.... water, water!....’

‘Wij hebben geen water meer,’ antwoordden de goede vrouwtjes, ‘maar ginds bij het monasti vindt gij een bron.’ En met de hand wezen zij naar een groepje boomen, ongeveer op tien minuten afstand van daar verwijderd.

Men spoedde zich derwaarts.... Hoe groot is echter aller verbazing als zij, bij de bron gekomen, eenige schreden verder en verborgen onder het hooge geboomte, de overblijfselen van een oud huisje ontdekken.

Daar gaat hun een licht op: het veld, dat zij zijn doorgetrokken.... die oude overblijfselen.... de naam, dien men er aan geeft: Panagia-Capuli, de Poort der Maagd,.... die loodrechte rotsen.... die berg achter hen.... dáár voor hen de zee!.... Is 't mogelijk! Zijn zij aldus, zonder het te weten, gekomen aan de plaats, die zij zoeken!

[p. 216]

Groot is hun aandoening! O, spoedig, spoedig moeten zij zich overtuigen; nog eens wordt Anna Katharina geraadpleegd: zij zegt ‘dat men van den berg, die het huisje beschut, Ephese ontwaart aan de eene zijde, - en aan de andere zijde de zee, en deze dichter bij dan Ephese.’

Men vergeet vermoeienis, hitte en dorst; men klautert en klimt om den top van den berg te bereiken.... Geen twijfel meer: daar ter rechterzijde ligt Aya-Soulouk en de vlakte van Ephese, die zich als een hoefijzer om den Prion uitstrekt, - en hier, ter linkerzijde de zee, vlak bij met Samos in het gezicht!

Gezicht op de woning der H. Maagd

Wat zij toen nog niet wisten, doch wat latere onderzoeking aan het licht bracht, is dat dit punt het eenige is in deze bergen, van waar men Ephese en de zee gelijktijdig ontwaart.

En onze wiskunstenaars? Zij hebben het lachen verleerd; Anna Katharina is voor hen niet langer een arme dwaze, maar een van God begenadigde, tot wie zij bewonderend opzien, en met eerbied drukt hur voet den geheiligder grond door haar aangewezen. En 't is niet eerbied alleen die hen bezielt, hun vreugde is onuitsprekelijk, hun vervoering kent geen grenzen!...

Bouwvallen van een oud kasteel in de nabijheid van de woning der H. Maagd.
PANAGIA-CAPULI. HET HUISJE DER H. MAAGD BIJ EPHESE.

Nog twee dagen vertoefden zij te Panagia-Capuli, ter juister bestudeering van het huisje en de verdere omgeving. Na dien tijd van ernstig onderzoek was hunne overtuiging voor goed gevestigd en, de blijde boodschap op de lippen, keerden zij naar Smyrna terug.

Hun woord vond geloof, hun voorbeeld navolging. In de maand Augustus van hetzelfde jaar werden twee karavanen uitgerust, waarvan de laatste zes dagen te Capuli verbleef: teekeningen en photographieën werden genomen, opmetingen gedaan, iedere schijnbare kleinigheid werd aan het strengste onderzoek onderworpen, doch onveranderd klonk het oordeel van allen: ‘Wat wij hebben gelezen, dat hebben wij gezien.’

Nu meende ook de aartsbisschop van Smyrna, Mgr. Timoni, zich rechtstreeks met de zaak te moeten inlaten en hij deed dit op tweevoudige wijze. Zelf ondernam hij den moeitevollen tocht naar het nederig huisje en tevens liet hij zich van vertrouwbare zijde inlichten omtrent de overleveringen, die nog voortleefden onder de schismatieke Christenen, nakomelingen der oude Ephesers. Op zijne vraag betreffende Panagia Capuli was het eensluidende antwoord: ‘De heilige Maagd Maria, na zich op twee andere plaatsen bij Ephese te hebben opgehouden,¹⁾ begaf zich westelijk van den Bulbuldagh of Nachtegalenberg, twee uren van het tegenwoordig station Aya Soulouk; daar in hare woning van Capuli is zij ontslapen. Men viert haar feest op den 15den Augustus.’

Deze standvastige overlevering is des te opmerkelijker, omdat de grieksch-schismatieke geestelijkheid, die eene plaats in het dal van Josaphat als de woonplaats van Maria zorgvuldig bewaakt en doet vereeren, om licht te begrijpen redenen van het verblijf en den dood van Maria in het huisje bij Ephese niets weten wil. En toch houden de bedevaarten aan, die jaarlijks meermalen, vooral in de maand Augustus, door de arme schismatieke Christenen worden afgelegd naar de woning van Maria; ja menigmaal komt het voor, dat bedroefde turksche ouders, hun ziek kind in de armen, opgaan naar het heiligdom de Sitti Marjam om bij de machtige, goedertierene Vrouwe genezing en troost te vinden.

Na al deze gegevens zorgvuldig verzameld te hebben en aan de waarheid getoetst, aarzelde de kerkvorst niet langer bij officieele akte te verklaren ‘dat hij volmaakte overeenstemming had gevonden tusschen de heerschende traditiën, de plaatselijke ligging en overblijfselen van Panagia Capuli en de beschrijving derzelven door Anna Katharina Emmerich, zoodat hij sterk geneigd is te gelooven de woonstede der Heilige Maagd Maria te hebben teruggevonden.’

Afgaande op dit hooge-priesterlijk woord behoeven wij dan ook niet te vreezen ons aan lichtgeloovigheid schuldig te maken, wanneer wij Panagia-Capuli als de verblijfplaats onzer lieve Moeder wat nader in oogenschouw nemen.

Ook ons zal Anna Katharina hierbij ten gids wezen: zij heeft aan onze voorgangers ter beêvaart bewezen in dezen geheel en al betrouwbaar te zijn.

(Slot volgt.)

1) Ook deze plaatsen worden nog aangewezen en dragen den naam van Kryphi-Panagia en Kavakli-Panagia.